قیمت دلار مسیر خود را از تورم جدا کرد

نرخ تورم در نخستین ماه سال ۱۴۰۴ صعودی بود، اما بازار ارز و به ویژه قیمت دلار خلاف جهت تورم حرکت کرد. عقب نشینی بیش از ۲۵ هزار تومانی قیمت دلار از ابتدای سال تا کف قیمت 80 هزار تومانی در هفته گذشته، در حالی رخ داد که تورم ماهانه فروردین از سوی مرکز آمار ایران ۳.۹ درصد اعلام شده است. این دوگانگی به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی، حکایت از پیچیدگی  موجود در اقتصاد ایران دارد. جایی که افزایش تورم لزوما به معنی روند صعودی قیمت دلار نیست و سیاست های پشت پرده نقش موثرتری نسبت به منطق بازارها ایفا می کنند. اما چرا با وجود اینکه تورم در فروردین ۱۴۰۴ افزایش داشته اما قیمت دلار کاهشی شده است؟

به گزارش فرصت امروز به قنل از تجارت نیوز، بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه در فروردین ۱۴۰۴ نسبت به اسفند ۱۴۰۳، بالغ بر ۰.۷ درصد افزایش داشته است. نرخ تورم ماهانه نیز در فروردین ۱۴۰۴ برابر با ۳.۹ درصد بوده که نشان دهنده افزایش قیمت ها در یک ماه سپری شده از سال جدید است؛ اما چرا با وجود رشد نرخ تورم، قیمت دلار در مدت یادشده از سقف ۱۰۵ هزار تومان تا کف ۸۰ هزار تومان عقب نشینی کرده است؟

برای پاسخ به این سوال، باید اشاره داشت که موضوعات سیاسی از ابتدای سال با بازار ارز همراهی کرده و به این ترتیب، قیمت دلار نسبت به اسفندماه سال 1403 تا ۲۵ هزار تومان کاهش ارزش داشته است. با شروع سال جدید و بازگشایی جدی بازارها گشایش های سیاسی به گونه ای پیش رفته که اخبار مساعد به بازارها تزریق شده است. اما این مکانیزم چگونه در بازار ارز عمل کرده است؟

چرا دلار کاهشی شد؟

تحلیلگران بازارهای مالی از سه جنبه به کاهش قیمت دلار نگاه می کنند؛ مذاکره ایران و آمریکا که تابوی آن بعد از سال ها شکسته شد، پیشرفت روابط منطقه ای ایران و سیاست ارزی بانک مرکزی مبنی بر تلاش برای تثبیت قیمت دلار به روش ارزپاشی.

گفتنی است تقاضا برای ارز در ماه  های ابتدایی سال همواره کاهش پیدا می کند و سطح تقاضای ارزی از باقی ماه های سال کمتر است. این مساله نیز به کاهش قیمت دلار در ۴۵ روز اخیر کمک کرده است.

باید در نظر داشت، کاهش قیمت دلار لزوما باعث کاهش قیمت کالاها نمی شود. زیرا در ایران بازارها، رقابتی نیستند و قیمت  ها چسبندگی دارند. به همین دلیل، زمانی که تورم کالاها بالاست، همچنان قیمت دلار توان کاهش دارد.

ریشه تورم کجاست؟

تحلیلگران اقتصادی معتقدند ریشه های تورم در جای دیگری غیر از گرداب نرخ های مختلف دلار است. آنها نقدینگی، ساختار بودجه، دستمزدها و ذهنیت تورمی بازار را در رشد تورم دخیل می دانند.

به نظر می رسد عوامل پولی، بودجه ای و روانی، دستاورد رشد تورم را به همراه دارند، اما قیمت دلار در مدت یادشده به انتظارات آینده پاسخ سریع تری داده است، تا شرایط اقتصادی فعلی. بنابراین با خبرهای مثبت سیاسی می توان امید داشت قیمت دلار کاهشی شود؛ حتی اگر تورم همچنان افزایشی باشد.

جدول کامل قیمت دلار و نرخ ارز