اجرای 17 پروژه آب و فاضلاب توسط بخش‌خصوصی

وزیر نیرو دیروز از امضای 17 قرارداد آب و فاضلاب با بخش‌خصوصی خبرداد و گفت: ارزش این قراردادها بیش از 1500 میلیارد تومان است. به گزارش «فرصت‌امروز»، حمید چیت‌چیان در مراسم امضای قراردادهای سرمایه‌گذاری در بخش آب و فاضلاب افزود: سال گذشته قراردادهای مبادله شده بین دولت و بخش‌خصوصی در زمینه آب و فاضلاب حدود 1200 میلیارد تومان ارزش داشت. بنابراین در حال حاضر ارزش پروژه‌هایی که با مشارکت بخش‌خصوصی اجرا می‌شود به بیش از 4هزار و 500 میلیارد تومان می‌رسد. وی بیان کرد: 114طرح جدید در زمینه آب و فاضلاب برای جلب مشارکت بخش‌خصوصی و همکاری در انجام وظایف دولت تعریف شده که در حال طی کردن مراحل مختلف مناقصه است. 

موضوع تامین آب و جمع‌آوری فاضلاب جزو وظایف حاکمیتی دولت است اما اعتبارات دولتی برای اجرای پروژه‌های متعدد در این زمینه کافی نیست. حاکمیتی بودن بحث آب سبب شده که دولت کمتر به مشارکت بخش‌خصوصی در این عرصه توجه داشته باشد اما از آنجا که اجرای پروژه با دلارهای نفتی، سالیان زیادی طول می‌‎کشد، دولت در سال‌های اخیر تصمیم گرفت با استفاده از توان بخش‌خصوصی، اجرای این پروژه‌ها را تسهیل کند.

وزیر نیرو در مراسم دیروز بحث تامین آب را جزو خدمات محوری و زیربنایی مورد نیاز جامعه معرفی کرد و افزود: وظیفه دولت و وزارت نیرو آن است که این خدمات را تامین کرده و در چارچوب ایده‌های جدیدی که در دنیا مورد اهتمام بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار دارد (یعنی استفاده از بخش‌خصوصی)، امکان سرعت بخشیدن به اجرای پروژه‌ها را فراهم کند.
به گفته وی، تاکنون 99 طرح به‌صورت مشارکت بخش‌خصوصی و دولتی در صنعت آب و فاضلاب به اجرا درآمده‌است.

چیت‌چیان معتقد است مشارکت بخش‌خصوصی و دولت سبب ارتقای سطح کمی و کیفی پروژه‌های آب می‌شود، زیرا طرح‌های پرشماری مدنظر وزارت نیرو است که باید هرچه سریع‌تر در کشور اجرا شود اما به دلیل کمبود منابع مالی دولت، اجرای آنها به تعویق افتاده است. وی با اشاره به تجربه استان گلستان در طولانی شدن اجرای تصفیه‌خانه فاضلاب، بیان کرد: در این استان 20 سال قبل اجرای شبکه جمع‌آوری فاضلاب آغاز شده اما تصفیه‌خانه آن هنوز تکمیل نشده‌است. بنابراین شبکه فاضلاب آن قبل از اینکه به بهره‌برداری برسد، نیاز به تعمیر پیدا کرده است.

وزیر نیرو مشارکت بخش‌خصوصی در اجرای طرح‌های آب و فاضلاب را عاملی برای کاهش زمان اجرای پروژه‎ها و بهره‌مندی سریع مردم از خدمات این طرح‌ها همچنین افزایش کیفیت و رفاه زندگی جامعه اعلام کرد. وی افزود: با مشارکت بخش‌خصوصی، منابع جدید برای اجرای پروژه‌ها ایجاد می‌شود. زیرا برای خدمت‌رسانی به مردم نباید متکی به منابع دولتی باشیم.  چیت چیان تاکید کرد: دولت فقط قصد ندارد از منابع مالی بخش‌خصوصی در اجرای پروژه‌های آب و فاضلاب استفاده کند، بلکه قصد دارد از توان مدیریتی آنها برای ارتقای صنعت آب و برق بهره ببرد. وی ادامه داد: با ورود ظرفیت‌های جدید به صنعت آب و برق، فناوری‌های جدید نیز به این صنایع وارد خواهد شد. در نتیجه هزینه‌های مربوط به خدمات مورد نیاز مردم نیز کاهش می‌یابد. 

به گفته وزیر نیرو، مشارکت بخش‌خصوصی در پروژه تصفیه‌خانه اردکان یزد سبب شده که مدت زمان اجرای این پروژه از 30 سال به سه سال کاهش یابد و بخش صنعت از پساب حاصله استفاده کند.

تثبیت ردیف خرید تضمینی پساب در بودجه

ایران کشوری خشک است که باید مانند سایر کشورها با استفاده از روش‌های بازچرخانی آب، سرانه مصرف در پهنه سرزمین را کاهش دهد. اما در بهترین شرایط فقط نیمی از کشور دارای تصفیه‌خانه‌های فاضلاب هستند. وزارت نیرو برای تسریع بخشیدن به اقداماتی که سرانه مصرف آب را کاهش می‌‎دهد به سمت بخش‌خصوصی در حال حرکت است. به همین دلیل حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در نشست دیروز بر استمرار همکاری بین دولت و بخش خصوص تاکید کرد و افزود: برای دستیابی به این هدف، شروع به بازنگری در قراردادها، قوانین و مقررات کرده‌ایم. وی ادامه داد: سال گذشته موادی به قانون الحاق شد که قطعا آثار مثبتی بر فعالیت بخش‌خصوصی خواهد داشت. یکی از این مواد دائمی شدن ردیف خرید تضمینی آب بود.

به گفته جانباز، دولت به دنبال تسهیل فرآیند واگذاری پروژه‌ها به بخش‌خصوصی است. ضمن اینکه تلاش می‌کند پروژه‌های صنعت آب و فاضلاب را خودگردان کند.وی تاکید کرد: برای حضور پررنگ بخش‌خصوصی در پروژه‌های آب و فاضلاب، باید تعرفه تکمیلی بخش آب تغییر پیدا کند. اگرچه در حال حاضر یک‌سوم قیمت تمام شده از محل تعرفه پرداخت می‌شود اما در گام نخست باید در راستای اجرایی کردن تکالیف برنامه پنجم به سمت واقعی کردن تعرفه‌ها حرکت کنیم. 

مدیرعامل آبفای کشور عدم استفاده از ظرفیت‌های صندوق توسعه ملی را یکی از دلایل ایجاد اشکال در سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی اعلام کرد. وی افزود: برای استفاده از توان بخش‌خصوصی باید به سرمایه‌گذاران کمک کرد تا از تسهیلات ارزان‌قیمت بهره‌مند شوند. اگرچه گام‌هایی در این زمینه برداشته شده اما باید اقدامات بیشتری در این حوزه انجام شود.

تسهیلات خارجی در خدمت آب و فاضلاب کشور

حمیدرضا کشفی، مدیر دفتر تجهیز منابع مالی و مشارکت‌های غیردولتی شرکت مهندسی آب و فاضلاب نیز در نشست دیروز اخذ تسهیلات از بانک‌ جهانی و توسعه اسلامی همچنین بانک اکو، کمک گرفتن از فاینانس داخلی، خارجی و جاری به همراه فروش اوراق مشارکت را عاملی برای توسعه مشارکت بخش‌خصوصی در پروژه‌های آب و فاضلاب و فاصله گرفتن اتکای این پروژه‌ها به منابع دولتی اعلام کرد.

وی گفت: در حال حاضر برای اجرای هشت پروژه از منابع بانک توسعه اسلامی به ارزش 700 میلیون یورو استفاده شده است. 700 میلیون دلار نیز از بانک جهانی وام گرفته شده و بانک توسعه تجارت اکو برای اجرای دو پروژه، مبلغ 35 میلیون دلار وام در اختیار سرمایه‌گذاران ایرانی قرار داده است. کشفی اضافه کرد: در حال حاضر 50درصد پروژه‌های واگذار شده به بخش‌خصوصی، به مرحله بهره‌برداری رسیده است. وی همچنین از دستور کار قرار گرفتن واگذاری پروژه‌های ترکیبی (به‌صورت بیع متقابل و BOO) برای افزایش مشارکت بخش‌خصوصی خبر داد. 

به گفته وی، در حال حاضر 300 هزار انشعاب به روش فاینانس‌گذاری در حال بهره‌برداری است. کشفی درباره اشکال قراردادهای 99 پروژه آب و فاضلابی که توسط بخش‌خصوصی اجرا شده، عنوان کرد: 15قرارداد تصفیه فاضلاب به ارزش 2هزار و 200 میلیارد تومان به‌صورت بیع متقابل، 59 قرارداد نمک‌زدایی از آب به ارزش 900میلیارد تومان به روش BOO و 25 قرارداد خطوط انتقال، تصفیه‌خانه آب و کاهش هدر رفت به ارزش یک هزار و 350‌میلیارد تومان به روش BOT به بخش‌خصوصی واگذار شده‌است.