استارتاپ‌ها؛ جدید ولی پرشور و امیدوار

واژه استارتاپ تا چندی پیش برای بسیاری از افراد ناشناخته بود، اما در سال‌های اخیر توجه به استارتاپ‌ها، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بسیار زیاد شده است. بسیاری از افراد به محض شنیدن نام استارتاپ، صرفا به یاد فضاهای مجازی و دنیای فناوری می‌افتند، اما بخشی مهم از استارتاپ‌ها، با کارآفرینی و نیروی کار جوان و تحصیلکرده مرتبط است. این همان نکته‌ای است که باعث می‌شود لزوم توجه به استارتاپ‌ها در کشورهای پرجمعیت و در حال توسعه، بیش از پیش حس شود. به عبارتی دیگر، استارتاپ‌ها در سراسر دنیا اغلب توسط جوانان تحصیلکرده، خلاق و جویای توسعه و پیشرفت اقتصادی هدایت می‌شوند. فارغ از مسائل تکنولوژیک و فناوری روز، از بزرگ‌ترین علت‌های تمایل افراد به سمت استارتاپ‌ها، میل به کسب نتایج سریع، تسهیل به اشتراک‌گذاری تجارب گذشته و در نهایت یافتن راهکارهای به روز است.

استارتاپ‌ها و کشورها

وب‌سایت «استارتاپ رنکینگ»، آمارهایی از کشورها و میزان اقبال استارتاپ‌ها در هر کشور را در صفحه اصلی خود قرار داده است. براساس طبقه‌بندی این وب‌سایت، کشورهای ایالات متحده آمریکا، هند، انگلستان، برزیل، کانادا، اسپانیا، روسیه، اندونزی، ایتالیا، فرانسه، مکزیک و آلمان در رده‌های بالای این رنکینگ و کشورهای قطر، کره‌شمالی، قرقیزستان، سومالی، بورکینافاسو، گینه، مالاوی و لیبی در رده‌های پایین رنکینگ، به لحاظ فرصت توسعه و ایجاد استارتاپ‌ها قرار دارند.

این آمار تفسیر روشنی دارد، کشورهای توسعه‌یافته لزوم توجه به استارتاپ‌ها را درک کرده و بسترهای مناسب را برای رشد استارتاپ‌ها فراهم کرده‌اند، در حالی که کشورهای کمتر توسعه‌یافته و توسعه نایافته، شرایط مناسبی برای رشد استارتاپ‌ها ندارند. از سوی دیگر، دیدن نام کشورهایی مثل هند، مکزیک و اندونزی در بخش موفق‌ها، نشان می‌دهد که کشورهای در حال توسعه و رو به پیشرفت نیز شانس موفق بودن در عرصه‌های کارآفرینی و کسب‌و‌کار را دارند.

با نگاهی به بخشی از وب‌سایت استارتاپ ملل، که به حوزه خبرهای استارتاپی در جهان اختصاص دارد، چنین استنباط می‌شود که کشورهای در حال توسعه در حال رقابت جدی در جهت کسب رنکینگ‌های بهتر هستند. برای مثال، تایوان اخیرا فعالیت‌های چشمگیری در این حوزه انجام داده، راه‌اندازی یک پروژه استارتاپی آنلاین و پر سروصدا که مربوط به اکوسیستم تایوان می‌شود، نمونه‌ای از این فعالیت‌ها است.

موفق‌ها هم نقایصی دارند

وب‌سایت «تکنولوژی اروپا» در یک بررسی جالب نشان داده حتی کشورهای برتر در زمینه استارتاپ‌ها، به طور مطلق موفق نیستند. این سایت در مقاله‌ای با عنوان خوب، بد، زشت و استارتاپ‌ها، نقاط قوت و ضعف کشورهای موفق در عرصه استارتاپ‌ها را ارزیابی کرده و نتیجه گرفته است گرچه کشورهای موفق در حوزه استارتاپ نسبت به سایرین شرایط بهتری دارند، اما هنوز هم موانعی برای موفقیت هرچه بیشتر وجود دارد. با نگاهی به این موارد، به نظر می‌رسد نقش دولت‌ها برای از میان برداشتن موانع و توسعه زیرساخت‌ها در خصوص فعالیت‌های نوین اقتصادی قابل چشم‌پوشی نیست.

*انگلستان

اکوسیستم بالغ انگلستان در حوزه‌های اقتصادی، بانکداری، فناوری و اطلاعات، حمایت از شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی، جذب مشارکت شرکت‌های خارجی در پروژه‌های پژوهشی و زمینه‌یابی، از جمله امتیازات مثبت انگلستان است. اما از سوی دیگر، اشباع بازار رقابت و کمبود فضا برای بروز استعدادهای جدید در حیطه فناوری، هزینه‌های بالای شروع فعالیت‌های استارتاپی به‌ویژه در لندن از امتیازات منفی این کشور است.

*فرانسه

به نظر می‌رسد دولت فرانسه گوش شنوایی برای شنیدن ایده‌های کارآفرینی خلاقانه و نوین دارد، یا لااقل این‌گونه به نظر می‌رسد، فرانسه، فضای مناسبات بین‌المللی و ارتباطاتی قوی و مجمع‌های مختلفی برای گسترش همکاری ملل در بخش استارتاپ دارد. استعدادیابی و فعالیت در بخش کارآفرینی به مد این روزهای فرانسه تبدیل شده است. تا اینجا امتیازات فرانسه مثبت است، اما بسیاری از کارآفرینان فرانسه را متهم می‌کنند که در بخش همایش و همکاری‌های مشترک، وسواس زیادی دارد تا با دولت‌های محدودی فعالیت‌های مشترک انجام دهد. انگلستان و آلمان دو دولت محبوب فرانسه در بخش استارتاپ هستند. برخی مناسبات و مرزبندی‌ها در بخش خصوصی و دولتی هم از نکاتی است که مورد توجه منتقدان است.

*روسیه

روسیه به شکل بالقوه بازار بزرگی برای گسترش فعالیت استارتاپی در منطقه دارد، بخشی از این بازار بزرگ مرهون زبان مشترک روسی است، بخش اقتصاد و تجارت دیجیتال و الکترونیک در روسیه، به سرعت در حال پیشرفت است، جمعیت زیادی از روسیه به تکنولوژی هوشمند مجهز و در واقع آنلاین هستند. اما قوانین نظارتی در بخش اقتصاد و بازاریابی آنلاین و مدرن، بسیار سختگیرانه است. روش‌های سنتی کارآفرینی و توسعه شغلی در روسیه تا حدود زیادی منطبق بر اصول سنتی و فاقد انعطاف پذیری است.