اسکی؛ گردشگری برفی

حرف از اسکی که باشد یعنی برف و سرما و تفریح و لذت. زمستان هم که از راه می‌رسد، به اصطلاح پیک تفریحی دوستداران اسکی هم از راه رسیده است. ارتفاعات برفی تهران این روزها شاهد حضور علاقه‌مندان به این ورزش مفرح است و بهانه خوبی است تا مردم به سمت قله‌های برفی هجوم ببرند تا این فرصت پر از برف را از دست ندهند. لازم هم نیست که چندین کیلومتر ماشین‌سواری کنند تا به پیست‌های اسکی برسند.

تنها کافی است به ارتفاعات شمال تهران یعنی به سمت پیست اسکی توچال حرکت کنند. در واقع تنها در ایران و تنها در تهران است که اسکی‌بازان با  طی مسافتی کوتاه آن هم در سطح شهر می توانند خود را به ارتفاعات شمال تهران برسانند و به یک پیست اسکی بسیار حرفه‌ای دست پیدا ‌کنند. پیست اسکی توچال همان محل آشنای قرارهای خانوادگی و دوستانه است برای اسکی‌بازی. در این گزارش مرتضی ساوه شمشکی، رییس هیات اسکی استان تهران در مورد کم و کیف حضور در پیست‌های این شهر، ایمنی و هزینه‌های قابل پرداخت به «فرصت امروز» توضیحاتی داده است.

زمستان؛ فصلی برای گردشگری برفی 

زمستان را برف سپیدش معنا می‌کند و آنگاه که رخ می‌نماید، طرفداران اسکی فرصتی می‌یابند برای ورزش و تفریح. با آغاز فصل سرما شاهد هجوم مردم به ارتفاعات و قلل پر از برف هستیم. نه سوز سرما و نه نور تند خورشید هیچ‌کدام هم جلودار خانواده‌ها نیست، زیرا این زمان بهترین فرصت برای با هم بودن در روزهای تعطیل آخر هفته است. به همین دلیل در روزهای تعطیل در هر کدام از پیست‌های تهران بین 15 تا 20هزار نفر به‌صورت خانوادگی و انفرادی به اسکی‌کردن مشغول می‌شوند.

دیگر پیست‌های تهران

چندین پیست در تهران وجود دارد که می‌توان از آنها برای اسکی استفاده کرد. البته همه آنها هنوز بازگشایی نشده‌اند زیرا برف کافی برای اسکی ندارند. مرتضی ساوه‌شمشکی در این باره می‌گوید: پیست اسکی شمشک که متعلق به شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی است و هنوز بازگشایی نشده است، همچنین پیست اسکی دربندسر که خصوصی است و متعلق به سهامداران اسکی از جرگه مربیان فدراسیون اسکی است. پیست اسکی آبعلی هم دارای سه قسمت است که قسمت اول متعلق به بخش خصوصی است و کوه اسکی نام دارد و تحت مدیریت ناصری اداره می‌شود. قسمت دوم پیست آبعلی تحت عنوان کمپانی یا خلیل اداره می‌شود و به بخش خصوصی واگذار شده است و بخش سوم هم زیر نظر اداره کل جوانان و ورزش استان تهران و تحت عنوان گیلان‌پور اداره می‌شود. این پیست برای استفاده خانواده‌ها مناسب است. همچنین در اطراف تهران و در شهرستان فیروزکوه نیز بیش از 10سال است پیست اسکی افتتاح شده که می‌تواند مورد استفاده افرادی باشد که ترجیح می‌دهند آخر هفته خود را خارج از تهران بگذرانند و فیروزکوه به خاطر کوتاهی راه و میزان برف مناسب برای اسکی بهترین گزینه است. 

توچال؛ تنها پیستی که بازگشایی شده است

پیست اسکی بین‌المللی توچال از معدود پیست‌های اسکی دنیاست که طول دوره بازگشایی و بستن آن بسیار طولانی است، زیرا با برف طبیعی و بین اول تا آخر آبان بازگشایی می‌شود و آخرین پیستی هم هست که در اواخر اردیبهشت بسته می‌شود. این پیست حتی برای خارجی‌هایی که در ایران زندگی می‌کنند و اغلب از کارمندان سفارتخانه‌ها هستند، منطقه‌ای جذاب به شمار می‌رود و آنها روزهای تعطیل خود مانند یکشنبه را در این ارتفاعات سپری می‌کنند. همچنین گردشگران خارجی زیادی نیز در فصل زمستان ایران که نسبت به زمستان اروپا معتدل‌تر به شمار می‌رود، به ایران می‌آیند. اسکی‌‌بازانی از کشورهای ایتالیا، اتریش، فرانسه، کشورهای حوزه اسکاندیناوی و غیره از جمله افرادی هستند که برف زمستانی قله توچال آنها را به ایران می‌کشاند. این مسئله در حالی است که کشورهایی چون ایتالیا و اتریش و فرانسه بهترین اسکی‌بازان جهان و بهترین و استانداردترین پیست‌های دنیا را دارند. 

از دیگر دلایلی که پیست اسکی توچال را به پیستی منحصر به فرد برای استفاده خانواده‌ها تبدیل کرده طول تله‌کابین 15کیلومتری آن در طول مسیر رفت و برگشت است که حدود 45دقیقه هم به طول می‌انجامد و یک امکان استثنایی برای تفریح آخر هفته محسوب می‌شود. همچنین گردشگران می‌توانند در ارتفاع چهارهزار کیلومتری آن از تله‌سیژ، ماشین‌های برف‌کوب، پیست مخصوص تیوب‌سواری، هتل‌ها، مدرسه‌های آموزش اسکی و رستوران‌های مستقر در آنجا استفاده کنند. 

هزینه‌های اسکی‌بازی

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در مورد اسکی و اسکی کردن وجود دارد، هزینه‌های مربوط به این ورزش مفرح و دلچسب است، تا جایی که بسیاری از افراد، اسکی را ورزش و تفریح بچه پولدارها به حساب می‌آورند. ساوه شمشکی در مورد هزینه‌های مربوط به حضور در پیست‌های اسکی می‌گوید: با هماهنگی‌هایی که با مدیران پیست‌ها انجام شده است و با توجه به مساحت زمین‌های اسکی، امکاناتی که در پیست‌ها وجود دارد مانند دستگاه‌های بالابر و غیره، قیمت‌هایی برای حضور علاقه‌مندان در پیست‌ها تعیین شده است. 

وی در ادامه اضافه می‌کند که پیست اسکی مانند استخر شنا یا سالن سینما نیست که سانس مشخصی داشته باشد، بلکه از هشت صبح تا چهار بعد‌از‌ظهر زمان اسکی خانواده‌ها و افراد مختلف است. بابت این ساعت طولانی اسکی هم بین 60 تا 70هزار تومان برای هر نفر دریافت می‌شود. ناگفته نماند که در پیست‌های اسکی خانواده‌ها می‌توانند تفریحی کامل داشته باشند، چون در محل این پیست‌ها، رستوران، هتل، کافی‌شاپ و حتی فروشگاه‌هایی برای خریدوفروش لوازم و لباس‌های مورد نیاز برای اسکی وجود دارد. ساوه شمشکی در ادامه و در مورد میزان امکاناتی که علاقه‌مندان می‌توانند از آنها استفاده کنند، اضافه می‌کند: اسکی‌بازان می‌توانند از کل محیط پیست، تله سیژ، دستگاه‌های بالابر، تله‌اسکی، تله‌کابین، ماشین‌های برف‌کوب و دستگاه‌های برف‌ساز استفاده کنند.

 پیست‌های اسکی ایمن شده‌اند

یکی از نگرانی‌های خانواده‌ها به‌ویژه آنهایی که با بچه‌های خود به پیست‌های اسکی می‌روند، ایمنی پیست‌های اسکی است، اینکه مسیرها استانداردهای لازم را داشته باشند و در هنگام ورزش و تفریح خطری متوجه آنها نباشد. ساوه شمشکی در این خصوص به اسکی بازان اطمینان خاطر می‌دهد: امسال ایمنی کاملی بر این پیست‌ها حاکم است، زیرا امسال برای نخستین بار اداره استاندارد به پیست‌ها ورود و ایمنی این پیست‌ها را بررسی کرده و مسئولان پیست‌ها را ملزم به دریافت مجوز از اداره استاندارد کرده است. همچنین دستگاه‌های بالابر در کمیته فنی فدراسیون تایید می‌شوند. برای راحتی اسکی‌بازان و رعایت ایمنی آنها تابلویی در مسیرهای صعب‌العبور نصب شده است تا این گونه مسیرها مشخص باشند تا افراد به اصطلاح بی‌گدار به آب نزنند.

یادگیری اسکی در ارتفاعات 

اسکی راحت است اما باید آموزش‌هایی در این زمینه وجود داشته باشد و افراد به اصطلاح صفرکیلومتر وارد گود پیست‌های اسکی نشوند. به همین دلیل در محل پیست‌های اسکی مدرسه‌هایی برای آموزش علاقه‌مندان وجود دارد. به گفته ساوه شمشکی، این مدارس و کلاس‌های آموزشی زیر نظر هیات اسکی استان تهران اداره می‌شوند و نظارت کاملی بر آنها وجود دارد. همچنین نرخ این کلاس‌ها را فدراسیون اسکی تعیین می‌کند تا اجحافی در حق استفاده‌کنندگان صورت نگیرد.

برای این منظور مربیانی در کلاس‌های درجه یک، درجه دو و درجه سه مشخص شده‌اند که دستمزدهای متفاوتی هم دریافت می‌کنند. بابت آموزش توسط مربی درجه یک برای هر ساعت آموزش 36هزار تومان، مربی درجه دو، 30هزار تومان و مربی درجه سه، 26هزار تومان دریافت می‌شود. قابل ذکر است که در پیست‌ اسکی دیزین و شمشک برای آموزش در تعداد جلسات بیشتر تخفیف‌هایی هم در نظر گرفته شده است.

به طور کلی در پیست دیزین بلیت روزانه 75هزار تومان است، اما بلیت 10جلسه‌ای 680هزار تومان که با 10درصد تخفیف محاسبه شده است. همچنین افرادی که كارت فصلی تهیه می‌کنند باید دو میلیون و 590هزار تومان بپردازند. در پیست شمشك هم بلیت روزانه برای روزهای پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل 50 هزار تومان و برای روزهای عادی 45 هزار تومان است. همچنین بلیت روزانه پیاده‌روی که امکان استفاده از بالابرها برای این افراد وجود ندارد، 15هزار تومان است. بلیت تخفیف‌دار 10جلسه‌ای در این پیست 400هزار تومان با 20درصد تخفیف و بلیت تخفیف‌دار 20جلسه‌ای با 30درصد تخفیف 700هزار تومان است و کارت فصلی یک میلیون تومان برای خریدار هزینه در بردارد. 

وسایل مورد نیاز برای اسکی کردن

اسکی از معدود ورزش‌هایی است که افراد می‌توانند به‌صورت خانوادگی انجام دهند. همچنین به خاطر نوع لباسی که دارد و کاملا پوشیده است، هیچ‌گونه مشکلی از بابت حجاب و غیره هم ندارد. اما برای اسکی کردن وسایل و پوشش مناسبی لازم است. دیگر با کفش‌های معمولی نمی‌توان به پیست اسکی رفت یا کلاهی معمولی پوشید. اسکی پوشش ویژه خود را دارد و در واقع باید زره‌پوش به منطقه اسکی نزدیک شوید. همچنین از آنجایی که پیست‌های اسکی در مناطق مرتفع واقع شده‌اند و نور خورشید زاویه تندی دارد و برف هم مزید بر علت است تا شدت درخشش بیشتری داشته باشد، استفاده از کلاه و عینک خاص ضرورت می یابد. دهن بند، دستکش، کاپشن، شلوار، چوب اسکی، اسنوبورد، چوب‌دست اسکی و غیره از ضروری‌ترین لوازم مورد نیاز برای اسکی کردن هستند.

خرید یک ست کامل اسکی حداقل 5میلیون تومان هزینه دارد البته کیفیت این وسایل به نوعی است که بیش از 10سال عمر دارند. البته در محل پیست‌های اسکی هستند فروشگاه‌هایی که وسایل اسکی را اجاره هم می‌دهند. اجاره یک ست کامل اسکی برای یک روز اسکی در پیست، بین 50هزار تا 60هزار تومان است. به طور کلی باید گفت که وسایل اسکی لوکس و گران است و عدم تولیدشان در ایران هم مزید بر علت است تا قیمت آنها هر سال بیشتر از سال گذشته باشد. البته همه این مسائل هم موجب نشده که از تعداد علاقه‌مندان به این تفریح کاسته شود. 

گزارشی از امکانات پیست‌های اسکی 

تله‌کابین‌ها کوچک هستند

تله‌کابین و حال و هوایی که برای علاقه مندان ایجاد می‌کند، چیزی نیست که به سادگی بتوان از آن گذشت. اگر تله‌کابین مربوط به پیست‌های اسکی باشد که دیگر جای خود دارد، اما وارد پیست‌های اسکی که می‌شوید و میزان زمانی که باید در صف انتظار برای آمد و شد تله‌کابین سپری کنید، هر کسی را کلافه می‌کند. تله‌کابین‌ها هنوز سه تا چهار نفره است و این حجم کم برای سیل علاقه‌مندان به تفریح در برف و سرما بسیار اندک است که معمولا هم مورد اعتراض گردشگران قرار می‌گیرد و از این بابت گلایه‌هایی را مطرح می‌کنند. 

در این گزارش مسائلی از این دست مطرح شده و دلایل عدم تعویض تله‌کابین‌ها بررسی شده است. دوستداران اسکی دلشان که هوای پیست و برف را می‌کند، وسایل خود را برمی‌دارند و به سمت قله‌های پر از برف روانه می‌شوند. ظاهر پیست‌ها هم بسیار شیک و ‌تروتمیز به نظر می‌رسد. مسئولان پیست‌ها هم اوضاع این محیط‌های تفریحی را ایمن توصیف می‌کنند.

 البته مسئله‌ای که در این بین مطرح می‌شود این است که قدمت این پیست‌ها به چه سالی می‌رسد و وسایلی که در این پیست‌ها استفاده می‌شود، آیا نیازی به بازسازی یا تعویض دارند یا نه. همچنین ظرفیت اندک تله‌کابین‌ها از دیگر مسائلی است که معمولا علاقه‌مندان خواهان افزایش آن هستند. در تماسی که با حوزه مدیریت پیست اسکی دیزین به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پیست‌های اسکی کشور داشتیم، یکی از کارکنان این پیست پاسخگوی سوالات ما بود.

 وی درباره امنیت و ایمنی این پیست می‌گوید: بازسازی‌هایی در این پیست انجام شده است؛ بازسازی‌هایی که مربوط به وسایل مورد نیاز در این پیست‌هاست. مثلا پیست کوب‌ها تعویض شده و برای رعایت ایمنی در مسیر اسکی، تشک‌ها و وسایل ایمنی ساز قرار گرفته است. وجود این وسایل در این مسیر موجب می‌شود که آسیب رسیدن به گردشگران به حد صفر برسد. به گفته کارکنان پیست اسکی دیزین، هر چند بعضی از دستگاه‌های مورد استفاده در این پیست، مربوط به 40سال پیش است اما بازسازی دوباره شده‌اند و به لحاظ ایمنی و نوع کاربری مشکلی برای استفاده‌کنندگان ایجاد نمی‌کنند. 

یکی دیگر از نکاتی که معمولا مورد توجه استفاده‌کنندگان قرار می‌گیرد این است که چرا بعد از گذشت سال‌های بسیار هنوز تله‌کابین‌ها به‌صورت چهارنفره است و از تله‌کابین‌هایی با ظرفیت بیشتر استفاده نمی‌شود. در حالی که در کشورهای دیگر تله‌کابین‌هایی با ظرفیت بین 12 تا 20نفر هم نصب شده است. وجود تله‌کابین‌هایی با طرفیت بالاتر می‌تواند گردشگران بیشتری را به سمت پیست‌ها روانه کند، زیرا امکانات بیشتری در اختیارشان قرار می‌گیرد و زمان انتظار برای استفاده از تله‌کابین‌ها هم کمتر می‌شود. 

بنابر اظهارات مسئولان، یکی از دلایل عدم استفاده از تله‌کابین‌هایی با ظرفیت بیشتر، هزینه‌های بسیار بالای خرید این وسایل است، به طوری که تنها در پیست اسکی دیزین برای تعویض کابلی که بیش از سه هزار متر طول داشته و از اتریش هم خریداری شده است، بیش از 900میلیون تومان هزینه شده است. خرید تله‌کابین‌های جدید هم هزینه‌های چندصد میلیونی در بردارد، به همین دلیل تاکنون تله‌کابین جدیدی با تعداد نفرات بیشتر به پیست‌های اسکی تهران اضافه نشده است.

 گفتنی است پیست اسکی دیزین با بیش از 500هزار متر مربع وسعت یکی از بزرگ‌ترین پیست‌های اسکی جهان است که امکانات خاصی مانند اسکی روی چمن هم دارد و در فصل‌هایی غیر‌از زمستان هم علاقه‌مندان ویژه خود را جذب می‌کند، بنابراین به نظر می‌رسد که بازسازی و نصب دستگاه‌ها و وسایل تفریحی مدرن و مطابق با نیازهای روز از جمله حلقه‌های گمشده پیست‌های اسکی و مکان‌های تفریحی اینچنینی است. با توجه به حجم بالای دوستداران این ورزش مفرح و حضور گسترده آنها در این مکان‌ها، منطقی است که مسئولان به فکر وارد کردن وسایل جدید و نصب تجهیزات مدرن در این مکان‌ها باشند.

 از دلایل اهمیت این مکان‌ها و نقش آنها در جذب گردشگر همین بس که پیست اسکی دیزین به تنهایی در روزهای تعطیل یعنی پنجشنبه و جمعه پذیرای بیش از دو هزار نفر است و در روزهای عادی هم بین 600 تا 1000 نفر از امکانات این پیست استفاده می‌کنند. البته امکاناتی برای اقامت و تغذیه گردشگران وجود دارد که می‌توان به وجود سه رستوران و دو هتل اشاره کرد.