اعداد و ارقام ترسناک توزیع یارانه

گزارش منتشر شده نشان می دهد ادامه پرداخت یارانه به روش های فعلی فاجعه بار خواهد شد و باید اصلاحات یارانه ای هر چه زودتر انجام شود. در این گزارش که خلاصه ای از آن را می خوانید اعداد و ارقام ترسناکی دیده می شود که ضرورت اصلاح را بیشتر می کند. در این گزارش آمده است:

به گزارش ساعت 24، یک گزارش تهیه شده نشان می دهد درپایان سال 139۶ شبکه بانکی و نهادهای عمومی غیردولتی (تامین اجتماعی و صندوق های بازنشستگی) بزرگ ترین طلبکاران از دولت هستند، این پدیده نتیجه تخصیص حجم بالایی از یارانه بدون وجود منابع پایدار برای تامین آن است. این شیوه تامین اعتبار برای تخصیص یارانه سبب می شود از یک سو، با ایجاد ناترازی در ترازنامه شبکه بانکی و نهادهای عمومی غیردولتی این نهادها با مشکل کمبود جریان نقد و زیان مواجه شوند و از سوی دیگر دولت در معرض مواجهه با بحران بدهی ها و عبور نسبت های سنجش میزان پایداری بدهی از آستانه های هشدار و بحران در کمتر از پنج سال آتی قرار گیرد.

برآوردهای انجام شده نشان می دهد بدون اصلاحات در حامل های انرژی و افزایش منابع پایدار دراختیار جهت بازتوزیع، دولت تنها ۵۵هزار میلیاردتومان امکان پرداخت یارانه از منابع پایدار دارد. این در حالی است که دولت در سال 1398 متعهد به پرداخت۲4۰هزار میلیارد تومان یارانه آشکار (مجموع یارانه بودجه ای و فرابودجه ای) می شود. این عدم تطابق باعث افزایش بدهی دولت و حرکت به سمت ناپایداری بودجه و بدهی در میان مدت خواهدشد. ادامه وضعیت موجود سبب خواهد شد نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی و نسبت تامین مالی ناخالص مورد نیاز به تولید ناخالص داخلی در سال 1399 از آستانه بحران عبور کند.

شناسایی و تحت پوشش قرار دادن نیازمندان در نهادهای حمایتی چون کمیته امداد و سازمان بهزیستی می تواند با دو نوع خطا همراه باشد. خطای نوع اول به معنی تحت پوشش قرار ندادن فرد، در صورتی که در واقعیت نیازمند است و خطای نوع دوم به معنی تحت پوشش قرار دادن فرد، در صورتی که واقعا نیازمند نیست. نتایج مطالعات نشان می دهد سازوکار فعلی شناسایی نیازمندان در کمیته امداد و بهزیستی از هر دو نوع خطا آسیب دیده است. به طور خلاصه بیش از ۶۰درصد نیازمندان در دهک اول درآمدی مشمول طرح مستمری بگیری نیستند و نزدیک به ۲۲درصد مستمری بگیران فعلی در ۶دهک بالای درآمدی هستند و انتظار می رود که واقعا مستحق دریافت مستمری نباشند.

طرح بیمه همگانی سلامت از اردیبهشت سال 1393 به هدف ایجاد پوشش بیمه درمان برای هموطنان نیازمند فاقد بیمه در کشور اجرا شد. اجرای طرح در سال 93 موجب شد ۶میلیون نفر افراد فاقد بیمه سلامت، تحت پوشش بیمه قرار گیرند. در نتیجه باعث افزایش پوشش بیمه از 83 درصد در سال 89 به 9۰ درصد جمعیت کشور در سال 93 شد. این طرح در سال اول اجرا باعث شد 43 درصد افراد فاقد بیمه تحت پوشش بیمه قرار گیرند، هر چند به دقت مشخص نیست چند درصد آنها از اقشار نیازمند بودند.

طرح بیمه همگانی سلامت با وجود دستاوردها با یک مشکل اساسی روبه رو است. حدود 10 درصد جمعیت کشور فاقد بیمه هستند که 31 درصد آنها در سه دهک پایین هزینه ای قرار دارند. بنابراین لازم است این افراد و ویژگی های آنها نظیر استان محل سکونت شناسایی شود و جهت افزایش دسترسی آنها به خدمات سلامت پروژهای طراحی و اجرایی گردد. به نظر می رسد شناسایی این افراد به کمک پایگاه های دادهای نظیر اطلاعات بانکی خانوار و همچنین پایگاه رفاه ایرانیان امکان پذیر باشد.