اقبال درخشان در طالع بازی‌های موبایلی

صنعت بازی‌سازی داخلی طی چند سال گذشته رشد زیادی داشته و آن‌طور که گفته می‌شود در حال حاضر بیش از 300 شرکت در این زمینه فعالیت می‌کنند. گرچه تعداد شرکت‌های فعال بسیار پایین‌تر از این رقم است اما آمارها بیانگر آن است که کشور ما پتانسیل فراوانی برای رشد و درآمدزایی از تولیدات بازی‌های بومی دارد. با رشد روزافزون گوشی‌های هوشمند و فراگیر شدن آنها در جهان، بازی‌سازان دنیا علاقه وافری به تولید مبتنی بر تلفن همراه پیدا کرده‌اند و آمار‌ها نیز نشان می‌دهد که آینده صنعت بازی در دستان بازی‌سازانی است که دور کنسول‌ها و رایانه‌ها را خط بکشند و چشم به تولیدات موبایلی داشته باشند.

از سوی دیگر بازی‌های تلفن همراه سرمایه زیادی برای تولید نیاز ندارند و درمقابل مخاطبان بسیار زیادی دارند که باعث شده کارشناسان بازی‌های کوچک موبایلی را پراقبال بدانند و چشم‌انداز روشنی را برای آن پیش‌بینی کنند. عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته و هزینه بالای تولید، باعث شده تا بازی‌سازان ایرانی نیز به این بخش علاقه زیادی نشان دهند و آن‌طور که شاهد هستیم تولیدات ایرانی در بازار داخلی رشد بسیار خوبی داشته‌ و توانسته‌اند به خوبی با نمونه‌های خارجی رقابت کنند.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا طی یک نشست صمیمی پای صحبت‌های بهروز اجاقیان مدیرعامل شرکت فناوران آروند پاسارگاد و کیانوش کنی مدیر ارشد بازرگانی این شرکت بنشینیم تا از ناگفته‌های این صنعت و مشکلات پیش روی فعالان این بخش و شرکت‌های خصوصی فعال در این عرصه بشنویم.

***

به نظرتان وضعیت بازی‌سازان رایانه‌ای در کشور ما چگونه است؟ و آیا توان رقابت با خارجی‌ها را داریم؟

بهروز اجاقیان: طی چند سال اخیر باتوجه به رشد روز افزون بازار موبایل فرصت‌هایی پیش روی بازی‌سازان ایرانی قرار گرفته است. همزمان با عصر بازی‌های موبایلی، روند بازی‌سازی و برنامه نویسی برای پلتفورم‌های اندروید و iOS در داخل کشور آغاز شد و برخلاف اینکه صنعت بازی‌سازی داخلی در بخش کنسول و رایانه‌ها یک شکاف 20 ساله با بازی‌های خارجی دارد، اما خوشبختانه تا به حال ایرانی‌ها در حوزه تلفن همراه تقریبا همزمان با دنیا پا به عرصه گذاشته و قدم به قدم با خارجی‌ها پیش رفته‌اند. از سوی دیگر در بخش بازی‌های موبایل، یک ایده خلاقانه با یک هزینه کم می‌تواند به صورت کاملاً جذابی ارائه شود و بدون اینکه متکی به سخت‌افزار گران قیمت یا امکانات خاصی باشد، مخاطبان را جذب خود کند. به همین دلیل بازی‌سازان ایرانی می‌توانند به خوبی در این عرصه فعالیت کنند.

سرمایه‌گذاری برای ساخت یک بازی تلفن همراه چگونه است؟ و یک پروژه چقدر هزینه برای تولیدکنندگان دارد؟

کیانوش کنی: سرمایه‌گذاری برای ساخت یک بازی موبایلی بستگی به بزرگی پروژه دارد و ممکن است برای بازی‌های ساده‌تر کمتر از 10 میلیون تومان و برای پروژه‌های بزرگ‌تر میلیاردی باشد اما اگر بخواهیم رقم میانگین برای ساخت هر بازی را در نظر بگیریم باید گفت که با چند صد میلیون تومان می‌توان بازی‌های نسبتا خوب موبایلی ساخت. از طرفی زمان و تعداد افرادی که روی یک پروژه کار می‌کنند نیز بسته به بزرگی پروژه متغیر است، مثلا برای ساخت بازی‌های کوچک و ساده معمولا با دو تا سه نیروی انسانی زمانی در حدود 2 تا 4 ماه لازم است. برای پروژه‌های بزرگ نیز تیم‌های متشکل از چند ده نفر و مدت زمانی بین 12 تا 24 ماه کاملا طبیعی است.

کمک‌های دولتی به بازی‌سازان چگونه بوده و آیا برای این صنعت کافی است؟

بهروز اجاقیان: دولت چه از لحاظ حمایت‌های مادی و چه غیرمادی باید کمک‌های بیشتری به بازی سازان کند و من فکر می‌کنم باید زیرساخت‌های لازم برای توسعه صنعت بازی فراهم شود که این زیرساخت‌ها هم می‌تواند از جنبه آموزشی و فرهنگ‌سازی و هم از جنبه زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری باشد. در بحث آموزش واقعا باید دولت به‌طور جدی وارد شود تا دانشجویان مهارت‌های لازم را در دوره‌های تخصصی کسب کنند.

در زمینه فرهنگ‌سازی و رسانه هم باید گفت که پیشرفت‌های خوبی طی سال‌های گذشته داشته‌ایم اما بازهم نیازمند تغییرات هستیم و لازم است این فرهنگ در جامعه شکل بگیرد که به این صنعت به چشم سرگرمی مناسب نگاه شود. در حال حاضر کمک‌های مالی که از سوی دولت به بازی‌سازان ارائه می‌شود به‌شدت مبتنی بر زمان و طی مراحل اداری و کاغذ بازی‌های فراوانی است که این روند به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک مشکل است.

به نظر می‌رسد که تبلیغات بازی‌های ایرانی بسیار کم است، علت آن چیست و آیا راهکاری برای آن در نظر گرفته شده است؟

کیانوش کنی: تبلیغات شرکت‌های بازی‌سازی بیشتر به‌طور دیجیتالی و در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است چون تبلیغات محیطی نظیر بنرها و بیلبوردها در سطح شهر یا تیزرهای تلویزیونی هزینه‌های بالایی دارد که با توجه به درآمد شرکت‌ها، به صرفه نیست؛ ضمن آن‌که به‌دلیل ماهیت دیجیتالی بودن محصولات ما، اکثر شرکت‌های فعال سعی می‌کنند در فضای مجازی تبلیغات خود را گسترش دهند.

لغو تحریم‌ها چه تأثیری بر صنعت بازی‌سازی ما خواهد داشت؟

کیانوش کنی: لغو تحریم‌ها با توجه به هموار شدن موانع برای حضور در بازارهای جهانی، فرصت مناسبی را پیش روی بازی‌سازان ایرانی قرار می‌دهد و کمک می‌کند بتوانند سهمی از بازار بسیار بزرگ جهانی در این حوزه کسب کنند.

چرا بازی‌های تلفن همراه آینده خوبی در پیش دارند؟

کیانوش کنی: درحال حاضر بازی‌های تلفن همراه به بزرگ‌ترین بخش صنعت بازی در جهان تبدیل شده‌اند به‌طوری که براساس آخرین آمار این بخش با درآمدی 35 میلیارد دلاری در سال 2015، علاوه بر اختصاص 85 درصد از کل درآمدهای فروشگاه‌های AppStore اپل و GooglePlay گوگل، بیش از 40 درصد بازار صنعت بازی از نظر میزان درآمد را نیز به خود اختصاص داده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 درآمد این بخش به حدود 75 میلیارد دلار برسد.

این در حالی است که بخش‌های دیگر صنعت بازی نظیر بازی‌های آنلاین و بازی‌های کنسول‌های خانگی و دستی، طی چند سال اخیر روند نزولی داشته و پیش‌بینی می‌شود همچنان به روند نزولی خود در سال‌های آتی ادامه دهند. از طرف دیگر در سال 2015 تعداد یک میلیارد و 760 میلیون نفر با تلفن‌های همراه خود بازی کرده‌اند و به همین دلیل این بخش جذابیت زیادی برای بازی‌سازان پیدا کرده است و با توجه به روند رو به رشد تعداد دارندگان گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها، این عدد در پنج سال آینده بیش از دو و نیم برابر خواهد شد.

بهروز اجاقیان: از سوی دیگر برخی از محدودیت‌ها در بخش بازی‌های موبایلی حذف شده‌اند و بازی‌سازان هزینه کمتری را برای ساخت و انتشار یک بازی صرف می‌کنند، به همین دلیل بازی‌سازان داخلی نیز توان ورود به این بخش را دارند و از این رو بازار برای بازی سازان ما هم جذاب است. به همین دلیل شرکت ما در حال حاضر روی ساخت بازی‌های موبایلی تمرکز کرده است. در حال حاضر آروند استودیو در حال ساخت چند پروژه بزرگ است که برخی از این پروژه‌ها مراحل پایانی خود را طی می‌کنند و امیدواریم تا چند ماه دیگر وارد بازار شوند.

شرکت شما از کی فعالیت خود را آغاز کرده و آیا قصد حضور پررنگ‌تری در بازارهای خارجی دارد؟

بهروز اجاقیان: شرکت ما با سرمایه‌گذاری شاخه، سرمایه‌گذاری خطرپذیر گروه مالی پاسارگاد (شناسا) فعالیت خود را به‌طور رسمی از ابتدای سال 94 آغاز کرده که در توسعه و طراحی بازی‌های تلفن همراه به‌طور تخصصی با هدف استفاده از پتانسیل بازار داخلی و خارجی شکل گرفت و تصورمان این است که توانایی این را داریم که علاوه بر مخاطب داخلی می‌توانیم مخاطبان خارجی را نیز تحت تأثیر قرار دهیم و تاکنون سه محصول با نام‌های «خوش رکاب»، «جدول مدرن» و «100 درصد» را در بازار داخلی منتشر کرده‌ایم.

* ارتباط با کارشناس: anoosh.m1986@gmail.com