المپیک برلین، برند ورزشی چندکاره

شانزدهم خرداد امسال، برلین میزبان فینال لیگ قهرمانان اروپا بود. فینال برلین هشتمین فینالی بود که یوفا در خاک آلمان برگزار کرد. ورزشگاه برلین که در نوع خود برند ورزشی بزرگی محسوب می‌شود، در سال 1936 توسط دولت نازی آدولف هیتلر برای بازی‌های المپیک تابستانی ساخته شد و از ظرفیت 74‌هزار و 64 تماشاگر برخوردار است. این ورزشگاه میزبانی فینال جام جهانی 2006 را که به قهرمانی ایتالیا انجامید به عهده داشت و از سال 1985 هر ساله میزبان فینال جام حذفی آلمان است.

ورزشگاه میزبان المپیک تابستانی

ابتدا در مکان کنونی این استادیوم، ورزشگاهی برای بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۱۶ ساخته شد؛ البته آن بازی‌ها به علت جنگ جهانی اول برگزار نشد. اما ورزشگاه کنونی برای بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۳۶ساخته و در همان بازی‌ها نیز افتتاح شد. معماری آن کار ورنر ماخ است. جدا از پیشینه غنی این استادیوم در بازی‌های المپیک، به‌عنوان استادیوم فوتبال نیز شناخته شده‌است و ورزشگاه خانگی تیم فوتبال هرتابرلین به شمار می‌آید.

استادیوم المپیک میزبان سه بازی در جام جهانی فوتبال ۱۹۷۴ بود و در جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ هم میزبان شش بازی از ‌جمله بازی فینال بود. فینال جام حذفی آلمان نیز هر سال در همین استادیوم برگزار می‌شود. المپیک تابستانی ۱۹۳۶ و اتفاقات معروفی مثل طلا گرفتن جسی اوونز نیز در همین ورزشگاه رخ داد. شایان ذکر است این ورزشگاه تاکنون میزبان کنسرت‌های بزرگ گروه‌های پاپ و راک بوده و در بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ مورد بازسازی اساسی قرار گرفته است.

یازدهمین دوره بازی‌های المپیک 1936 برلین، ابزار تبلیغاتی نازی‌ها

در سال 1931، کمیته بین‌المللی المپیک، برلین را به‌عنوان میزبان بازی‌های المپیک تابستانه معرفی کرد. یازدهمین دوره بازی‌های المپیک در 19 رشته و میان 49 کشور در این ورزشگاه در خاک آلمان برگزار شد. این رشته‌ها شامل دوومیدانی، بسکتبال، مشت‌زنی، قایقرانی (کانوئینگ)، دوچرخه‌سواری، سوارکاری، کشتی، قایقرانی بادبانی، وزنه‌برداری، شمشیربازی، فوتبال، ژیمناستیک، هندبال، هاکی، پنجگانه مدرن، چوگان، قایقرانی پارویی، تیراندازی، شنا و... بود. بازی‌های المپیک برلین به طور رسمی و علنی به‌عنوان ابزار تبلیغاتی نازی‌ها مورد بهره‌برداری قرار گرفت. هرچند بودند ورزشکارانی که توانستند با فعالیت‌های ضد‌نژادپرستی اهداف هیتلر را مورد تهدید قرار دهند.

همچنین در این بازی‌ها کارگردان مورد علاقه هیتلر، لنی ریفنشتال، با دریافت 7 میلیون دلار از کمیته المپیک آلمان فیلمی 226 دقیقه‌ای با تصاویر منتخب ورزشی این مسابقات ساخت که تکنیک‌های فیلمبرداری و تدوین او در این فیلم ورزشی باعث به وجود آمدن فیلم‌های ورزشی حال حاضر شد.

نخستین حضور در تلویزیون

برای نخستین بار فیلمبرداری مسابقات در المپیک سال 1936 در برلین حادث شد و طی آن مسابقات المپیک در صفحه‌های نمایش بسیار بزرگ در سراسر برلین به نمایش درآمد که بعدها نقش پررنگی در تبلیغات و بازاریابی تمام شرکت‌های دنیا خصوصا شرکت‌های آلمانی داشت. همچنین اخبار این مسابقات به 28 زبان از طریق ون‌های رادیویی مستقر به‌صورت زنده مخابره شد. البته درسال ۱۹۴۶ انگلیسی‌ها نیز پس از آلمان‌ها این کار را انجام دادند و مسابقات را در سراسر کشورشان به نمایش گذاشتند.

اما نخستین دوره مسابقاتی که به‌صورت جهانی نمایش داده شد مسابقات سال ۱۹۶۰ در رم بود. در این دوره از المپیک برای نخستین بار مسابقات تحت پوشش زنده تلویزیونی قرار گرفت و ساختمان‌های بسیار پیشرفته‌ای در برلین و پوتسدام بر امور پخش تلویزیونی نظارت داشتند و ویژگی پخش مستقیم تلویزیونی مسابقات باعث شد المپیک یازدهم مشهورترین مسابقات المپیک تا آن زمان باشد. نکته جالب دیگر اینکه مراسم حمل مشعل المپیک (به برلین) هم به طور زنده و برای نخستین بار از تلویزیون پخش شد.

همچنین پس از مسابقات کتابی تحت عنوان «کتاب رسمی مسابقات المپیک 1936» چاپ شد که در آن علاوه بر توضیحاتی پیرامون رویدادهای المپیک و مسابقات امضای تمام برندگان طلای المپیک 1936 هم قرار داشت. شایان ذکر است که هم‌اکنون نیز این کتاب در کتابخانه‌های سراسر دنیا موجود بوده و به یکی از مشهور‌ترین کتاب‌های ورزشی بدل شده است.