مشاور اقتصادی رییسجمهور با اشاره به اینکه در سالجاری وضع غیرقابل تحمل سالهای 1391و 1392 را نخواهیم داشت، گفت: حفظ شرایط به دست آمده به سادگی امکانپذیر نیست، چرا که در بودجه و تجارت خارجی کاهش داشتهایم، بنابراین قبل از هر چیزی نیازمند انسجام ملیای هستیم که محتوا میخواهد. مسعود نیلی اظهار کرد: در سال 1390 صادرات 118 میلیارد دلاری نفت و گاز را داشتیم که امسال به سختی این میزان صادرات به 25 میلیارد دلار میرسد. وی افزود: در سال 1390، 2.3 میلیون بشکه نفت به قیمت 105 تا 108 دلار بود و هماکنون یک میلیون بشکه نفتخام به قیمت 60 دلار صادر میشود که اگر نسبت بگیریم حدود 25 درصد کاهش را شاهد هستیم.
نیلی یادآور شد: این مقدار از منابع عملاً به حجم عظیمی از واردات تبدیل شد، بهطوریکه از سال 1384 تا پایان سال 1392 دقیقا 718.6 میلیارد دلار واردات کالا و خدمات داشتیم. وی عنوان کرد: اقتصادی که از هاضمهاش واردات حدودا 20 تا 22 میلیارد دلاری عبور میکرد به یک باره به دنبال عبور 84 تا 85 میلیارد دلار از هاضمهاش بوده که این امر مسئلهساز است و علاوه بر ایجاد نابسامانیهای اقتصادی نابسامانیهای اجتماعی و حتی فرهنگی در جامعه ایجاد میکند. وی با اشاره به اینکه دولت درآمد ارزی خود را به بانک مرکزی میفروشد و بانک مرکزی ریال را در اختیار دولت قرار میدهد و ارز صرف واردات میشود، افزود: بودجه جاری23 هزار میلیارد تومانی سال 1384 تا 1392 به 120 هزار میلیارد تومان رسید و هماکنون با مشکل بزرگی مواجهیم که چطور هزینههای جاری کشور را تأمین کنیم؟
وی تصریح کرد: سال 1384، 7 هزار میلیارد تومان و سال 1385، 14 هزار میلیارد تومان 100 درصد رشد درآمد عمرانی بودجه را شاهد بودیم که متکی به درآمد نفت بود و این مقدار درآمد بیمحابا وارد اقتصاد شد با توجه به اینکه میدانستیم از بیرون در معرض تهدید هستیم. نیلی تأکید کرد: بودجه کشور با اتکا به فروش نفت رشد کرد و اقتصاد ما به واردات وابسته شد و به علت اینکه حجم زیادی درآمد به ریال تبدیل شد و در اقتصاد به گردش درآمد بنابراین حجم نقدینگی، واردات و مخارج دولت رشد یافت. وی اظهار کرد: رکورد اقتصاد واردات کشور در سالهای 1389 و 1390 به ثبت رسید، بهطوریکه در سال 1389میزان واردات 95 میلیارد دلار و در سال 1390 به 93 میلیارد دلار رسید و درست در زمانی که اقتصاد ما بسیار به واردات و بودجه به نفت وابسته و حجم نقدینگی در اقتصاد افزایش یافته بود، دشمنان تحریم را به ما تحمیل کردند و نتیجه آن این شد که به یک باره حجم واردات با محدودیت شدید مواجه شد و در نتیجه دلار از هزار تومان به سه هزار تومان افزایش یافت.
مشاور اقتصادی رییسجمهور تصریح کرد: بودجه عمرانی 29 هزار میلیارد تومانی سال 1390 به 15 هزار میلیارد تومان در سال 1391 رسید که این فاصله، بدهی دولت به پیمانکاران بود، چرا که پیمانکاران به اتکای اینکه دولت بودجه عمرانی میدهد، از بانکها تسهیلات دریافت کردند و به علت اینکه دولت به تعهدش عمل نکرد آنها هم نتوانستند بدهی خود را به بانکها پرداخت کنند و همین امر مطالبات معوقه را ایجاد کرد و بدهی دولت را به وجود آوردند. بهطوریکه حجم تعهدات دولت بهشدت افزایش یافت و منابع به یک باره با کاهش مواجه شد و دولت به یک بدهکار بزرگ تبدیل شد.
رکود تورمی بیسابقه درسالهای 91 و 92
وی با بیان اینکه رکود تورمی ایجاد شده در سالهای 1391 و 1392 در تاریخ اقتصاد کشور بیسابقه است، اظهار کرد: اعتمادی که به دولت ابراز شد رابطه بین اقتصاد و سیاست را نشان میدهد، بهطوریکه در 24 خرداد که انتخابات برگزار شد آمار نوسانات نرخ ارز را داشتیم اما در ابتدای تیرماه سال 1392 و قبل از شروع کار دولت نرخ ارز ثابت شد و این مهم به علت خوشبینی به آینده شکل گرفت و باعث شد بازار ارز ثابت شود. وی ادامه داد: شاخص بورس در اوایل تابستان سال 1392، 45 هزار بود که در دیماه همان سال به 90 هزار رسید که نگرانکننده بود که مبادا رشد حبابی باشد و مشکلساز شود. نیلی تصریح کرد: با برقراری ثبات در بازار ارز و رویکار آمدن دولت انضباط پولی و مالی برقرار شد و سیر نزولی تورمی که قلهاش در سال 1392 بود، آغاز شد.
رشد اقتصادی 3 درصد و تورم 15 درصد
وی به گزارش 100 روزه رییسجمهور اشاره کرد و گفت: در اواخر آذرماه سال 1392 دکتر روحانی اعلام کرد که سال 1393 تلاش خواهیم کرد به رشد اقتصادی 3 درصد و تورم 25 درصد برسیم و خوشبختانه در این سال کاهش تورم داشتیم و اقبال مردم برای سپردهگذاری پولهایشان در بانکها افزایش یافت، بهطوریکه در سال 1392، 236 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه شد اما در سال 1393، 340 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارائه شد و امروز رشد اقتصادی3 درصد و تورم به 15 درصد رسیده است. نیلی تصریح کرد: وضعیت خوبی برای دولت و مردم است اگر واقعاً مردم به دولت اعتماد داشته باشند و انتظارات مثبت به آینده باشد، چراکه دولت بهتنهایی نمیتواند کار کند.
وی درباره اقدمات سال 1394 نیز گفت: سال 1393 با وجود اینکه همچنان در فشار تحریم به سر میبردیم و فشار نقدینگی به اقتصاد وارد میشد توانستیم به رشد مثبت اقتصادی و تورم 15 درصدی برسیم هرچند کاهش تورم کار بزرگی بود اما کشورهای بسیار کمی در دنیا هستند که با تورم مواجه هستند و به عبارتی تورم امروز در دنیا ریشهکن شده است و تعداد کشورهایی که دارای تورم دو رقمی باشند به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسد.
به گفته مشاور اقتصادی رییسجمهور، رسیدن به تورم15 درصد کار بزرگی است اما اصلاً رضایتبخش نیست. نیلی تأکید کرد: با توجه به اینکه در سطح ملی در مقطع حساسی به سرمیبریم و باید به خاطر مذاکرات اقتصاد کشور را قوی کنیم و آنجا که میتوانیم در مذاکرات از موضع قدرت وارد شویم. وقتی محدودیتها برطرف شود پشت صحنه تصمیمگیریهای اقتصادی را نشان خواهیم داد که چطور با درآمد 25 میلیارد دلاری اقتصاد کشور را اداره کردیم که البته بسیار سخت است.