نگاهی به طراحی لوگوی علیرضا عصار، نخستین علامت ثبت شده فردی در ایران / این حال خوب من است...

علیرضا عصار حرکت جدیدی را در راستای پرسونال برند خود با استفاده از گرافیک خلاقانه و تولید محتوا آغاز کرده است. این خواننده اخیرا لوگویی را برای خود طراحی کرده که توانسته به عنوان نخستین نشان تجاری ثبت شده فردی در ایران از وزارت ارشاد مجوز بگیرد.

به نظر می رسد این حرکت دیگر سلبریتی ها را ترغیب به چنین رویکردهایی در جهت پرسونال برندینگ خود کند. مصاحبه «فرصت امروز» با پاشا رستمی، مدیر دکه خلاق سیپا و علی جمشیدی، مدیر هنرى خانه سى ان تى و طراح و مشاور خلاقیت را در این باره بخوانید.

حرکتی جدید در حوزه پرسونال برندینگ

پاشا رستمی، مدیر دکه خلاق سیپا، در خصوص این حرکت به «فرصت امروز» می گوید: به نظر من حرکتی که از جانب علیرضا عصار و تیم طراح لوگو ایشان اتفاق افتاده حرکتی است نو در فضای پرسنال برندینگ هنرمندان ایرانی و باید در آینده انتظار اتفاقات جالبی از این دست را در این حوزه داشت.

آقای عصار حرکتی را در پیش گرفته که بسیاری از هنرمندان دنیا در حال انجام آن هستند، ایجاد یک هویت ثانویه و ساختاری که فراتر از هویت فردی هنرمند است، حرکتی که البته در طولانی مدت و تکرار اتفاق می افتد. این اتفاق درهای زیادی را به لحاظ فرهنگی و مالی به روی یک هنرمند باز می کند، برای نمونه خیلی از سلبریتی ها در دنیا با لوگو یا اسم شان خط لباس یا عطر و ادکلن خاص خود را دارند، خیلی از آنها وارد فضای دیجیتال شده و مکانیزم های درآمدزایی خاص خود رو ایجاد کردند مثل آپ موسیقی و غیره. این لوگو می تواند شروع روندی در دو حوزه مرچندایزینگ و لایسنسینگ نیز در ایران باشد و امکانات درآمدی و فرهنگی جدیدی را در اختیار این هنرمند قرار دهد.

برای مثال فروش محصولاتی که تیم مرچندایزینگ ایشان بنابر مقتضیات کنسرت ها یا موزیک ویدئو ها تدارک می بینند یا در حوزه لایسنسینگ همکاری این هنرمند عزیز و پرطرفدار را با برندهای داخلی و خارجی میسر می کند، بدین شکل که لوگوی ایشان در واقع نشان از همکاری با آن برند و همچنین به نوعی مهر تایید ایشان روی آن محصول خاص است.

جا باز کردن میان مخاطبان

او در پاسخ به این سوال که به جز هنرمندان چه افراد دیگری می توانند رو به طراحی لوگوی فردی بیاورند، می گوید: همه آرتیست ها و سلبریتی ها می توانند این کار را انجام دهند. مثلا دیوید بکهام طی قراردادی با لاین سلبریتی H&M و لایسنس کردن اسم و لوگو خود هم به فروش محصول کمک می کند و هم نام او با مد و جدا از فوتبال دوباره بر سر زبان ها می افتد.

ممکن است در آینده ای نزدیک یک یا چندی از برندهای معتبر ایرانی در صنایع مختلف برای ایجاد لاین جدید محصولات خود از آقای عصار لایسنس این کار را بگیرد. البته تمامی این مراحل منوط به شناخته شدن لوگو و علامت تجاری این هنرمند و جا باز کردن آن میان مخاطبان است که مطمئنا وابسته به مکانیزم هایی است که تیم هایی مرچندایزینگ و لایسنسینگ ایشان برای آن برنامه ریزی می کنند.

نگاه تجاری به فرهنگ

رستمی تاثیری که لوگوی فردی روی فروش گذاشته را مثبت دانسته و می افزاید: فرهنگ می تواند یک کالای فروشی باشد و می توان نگاه تجاری به فرهنگ داشت تا در کنار فرهنگ سازی، درآمدزایی نیز داشته باشد.

کالاهای فرهنگی مانند هر کالای دیگری قابلیت این را دارد که به شکل های مختلف به بازار عرضه شود و منابع مالی مناسبی را در اختیار هنرمندان قرار داده تا با فراغ بال بیشتری به کار خلاقه بپردازند. برای نمونه در سینما از خود فیلم، تا دی وی دی آن، تا عروسک های شخصیت های آن، تا کالاهایی که از علامت تجاری آن فیلم برای فروش بهره می برند. چنین حرکت هایی می تواند در پرسونال برند هنرمندان نیز دنبال شود و این لوگو و نوع نگرش تیم پشت آن شروع بسیار خوبی است. تاثیر این حرکت در طولانی مدت بیشتر مشخص می شود. هر علامت تجاری بسیار بیشتر از چهره به کار می آید.

شاید باید به این موضوع فکر کرد که علیرضا عصار الان جوان و خوشتیپ است، اما در سال های آتی باید سازوکاری به وجود آورد که تنها روی چهره و صدا مانور داده نشود و در واقع میراثش با لوگو یا علامت تجاری حفظ شود که همان پرسونال برندینگ اوست. چیزی که جدا از چهره و صدا، تاثیری نوستالژیک و سمپاتیک روی مخاطب خود می گذارد.

تاثیر در سال های اولیه

این کارشناس در مورد نخستین بودن این حرکت می افزاید: این حرکت در ایران برای نخستین بار است که اجرایی می شود و طی چند سال آینده مطمئنا افراد دیگری نیز وارد این عرصه خواهند شد. اما فرصتی که علیرضا عصار در حال حاضر در اختیار دارد «نخستین» بودن است، که مطمئنا با وارد شدن سایر هنرمندان و اشباع شدن این تاثیر را نخواهد داشت، درست مانند تبلیغات که در سال های اولیه بسیار در فروش موثر بود. اما هم اکنون تبلیغات تنها تصاویری هستند که از جلوی چشم تان می گذرند و لزوما شما را به خرید ترغیب نمی کنند.

این روند پرسونال برندینگ در ایران فازهای اولیه و بسیار جذاب خود را می گذراند و ما به نوعی شاهد شکل گرفتن تاریخ در این حوزه در ایران هستیم. مطمئنا در آینده این رویکرد جای خود را به موارد دیگر دهد و نوع مارکت کردن پرسونال برندینگ با چیزی که اکنون عصار شروع کرده، فرق خواهد کرد.

ترویج دهنده شیوه ای جدید

در ادامه علی جمشیدی، مدیر هنرى خانه سى ان تى و طراح و مشاور خلاقیت نظر خود را در خصوص این حرکت چنین بیان می کند که خیلى از برندهاى تجارى به عنوان مثال بعضی از بانك ها زمانى از یك روش تصویرى به عنوان مثال مینیمالیسم بهره برده اند. اكنون كه سال ها می گذرد و بقیه رویکرد آنها را در كلیه جوانب تقلید و تكرار كرده اند، جرات و علم آن را ندارند كه بتوانند در یك بازگشت چشمگیر با روحیه اى دیگر الگوى بقیه باشند.

این باعث می شود چهره و عنوان نخستین را كه تا به حال با آن دلخوش بوده اند دفن كنند. در اینجا صحبت درباره نخستین بودن اما در مارکتی دیگر است، موضوع به تصویر كشیدن یك نخستین در موسیقى است. بى شك عصار در سبك همه گیر پاپ از نخستین هاست و این نكته همیشه باعث شده تا به او به عنوان ترویج دهنده یك شیوه بشناسند.

نخستین علامت ثبت شده فردی

او در مورد نحوه شکل گیری این ایده ادامه می دهد: ایده این کار از یكى دو ماه قبل از كنسرت شروع شد. آرتیستى توانمند و صدایى منحصربه فرد پس از شش سال سكوت را شكسته و به عرصه بازمی گردد. همه چیز می توانست جذاب باشد! عصار ركورد دوازده شب و هر شب دو نوبت سولدآوت را در كارنامه خود دارد، چیزى كه هیچ موزیسینى تا پیش از این به آن دست نیافته، اما شناخت مخاطب و علم چیز دیگرى هم می گفت.

ظهور بیش از 10 هزار خواننده در این دوره كه هر كدام با ارائه تیپ و فضاى موسیقایى مختلف طرفدارانى براى خود رقم زده بودند، این آرتیست را بر این می دارد كه با شناسایى دقیق از حوزه ماركت خود وارد میدان شود. آنچه مهم است این است كه علیرضا عصار تنها یك پرفورمر توانا نیست، هوش او نشان داد كه سفارش دهنده ماهرى نیز است.

بنابراین طرح مسئله درست انجام و لزوم طراحى یك علامت ساده اما كاملا اختصاصى مطرح شد. همه چیز از همین قالب وارد نیومدیا شد. علامت بسیار ساده اى كه در نهایت به نخستین علامت ثبت شده براى یك فرد در ایران تبدیل شد. در دنیا ترید مارك جایگاه مهم و جا افتاده اى دارد. بسیارى از گروه هاى موسیقى تنها توسط علامت های شان ظهور پیدا می كنند.

این اواخر گروه انگلیسى گوریلاز پا را از این هم فراتر گذاشتند و براى اعضاى خود كاراكترهایى طراحى كردند كه در بسیارى از اجراهاى زنده نیز جاى آنها ظاهر می شدند. حضور علیرضا عصار در شبكه هاى اجتماعى رنگ وبویى دیگر گرفت و علامت در بسیارى از پُست هاى آپلود شده در صفحه آرتیست در قالب هاى مختلف ظهور پیدا كرد و نوید حال خوب می داد.

نوعى روانشناسى میدانى در این زمینه وجود دارد كه حال خوب كلمه است كه اكثریت به دیدن و شنیدن آن احتیاج دارند و در نهایت جمله اى برگرفته از ترانه قدیمى هنرمند یعنى این حالِ من بى توست، با مضمون این حال ِخوب من است در قالب هشتگ هاى اینستاگرامى براى كنسرت تیزینگ می كرد.

طراحی ساده و گیرا

او در مورد ویژگی های خاص لوگوی علیرضا عصار می گوید: طراحى علامت ساده و گیرا بود، عین حرف زیبا و پرشیطنتى است كه با كمى كنترل معمولا طراح را غافلگیر می كند. نوعى اطمینان خاطر در طراحى نشان وجود دارد كه در نهایت آن را براى برنامه هاى بعدى كه در ذهن داشت آماده می كرد. او این علامت را دوست داشت و نخستین ثبت علامت فردى او را مجاب می كند تا در آینده به انعكاس هاى صحیحى از تفكر تصویرى اش را در قالب مدیا هاى مختلف یا تولید محصول برسد.

شاید بسیارى علامت را بسیار ساده انگارند، اما مگر قرار است چه چیزى طراحى شود؟ هر اتفاق درست طراحى براى جایگاه خود طراحى می شود. از آن به بعد با مشورت عصار تصمیم گرفتیم تا نمودهاى مختلفى از لوگو را در اطلاع رسانى ها و مناسبت هاى مختلف به نمایش بگذاریم. پرسنال برندینگ شروع شد و این بار آرتیست بازگشت خود را با بهره گیرى از سابقه اش در ظهور دوباره اش به درستى نوید می داد.

استفاده از علامت به جای آرت ورک های تصویری

او در پاسخ به این سوال که برای طراحی این لوگوی فردی چه معیارهایی باید در نظر گرفته شود، می گوید: مهم ترین نكته براى طراحى نشان براى یك شخصیت، حضور محسوس او در قالب یك علامت و تضمین آینده تصویرى آن است. بیلبوردها فرصت خوبى بودند تا نشان در كنار پرتره ظهور كند.

رسانه كلاسیك نیاز به طراحی كلاسیك و همیشگى داشت تا در قالب هاى متداول اطلاع رسانى كند. تصمیم این بود كه بیشترین ریسك طراحى را در شبکه های اجتماعی اعمال كنیم. بازدید و كامنت ها امیدواركننده بود و در نهایت خبر در قالبى صحیح و سلامت به طرفداران منتقل شد. هرگز اصرار نداشتم كه گرافیك یا تبلیغات باعث این امر شده باشد، بلكه شخصیت عصار محبوب بود و هست این امر را از طریق رسانه دیجیتال به آسانى فهمیدیم.

نتیجه بعد از باز شدن سایت، ركوردشكنى مجدد ستاره موسیقى در كمترین زمان براى فروش بود. عصار محبوبیت خود را داشته و دارد. مهم این است كه این بار هنرهاى دیگرى را با هنر خود همراه می كند تا باز هم ثابت كند كه نخستین است.

جمشیدی ادامه می دهد: نكته جذاب كه باز از هوشمندى سفارش دهنده ناشى می شود ذكر نكاتى بسیار حرفه اى در زمینه پرسنال برندینگ از جانب وى بود كه عملیات من در این مدت مثل یك پرزنتیشن آرتیست را به نتیجه دل خواهم رساند! او خواسته بود از این پس علامت در عمده آرت ورك هاى تصویرى به جاى من حضور پیدا كند! علامت دیگر آلام شخصیت را به عهده می گیرد.

چه در رابطه با تبریك شب یلدا و چه در تسلیت ها علامت با اندكى تغییرات روحیه را انتقال می داد. این مسیرى جذاب به سمت آلبوم جدید و فعالیت هاى عصار خواهد بود كه به اشكالى متنوع تر و متفكرتر ادامه خواهد یافت. بزرگ ترین تاثیر این مطلب براى من بحث بر انگیز بودن آن و كامنت هایى بود كه از سوى دیگر آرتیست هاى مطرح شنیدم. خوشحالم كه این روحیه یعنى یافتن و ارائه تصویرى و خلق شخصیت گرافیك براى یك برند شخصى به جامعه موسیقى تزریق شده است.

ارتباط با نویسنده: hoda.rezaeii@yahoo.com