بخش خصوصی ناتوان در بازاریابی محصولات نفتی

مدیر امور بین الملل و بازرگانی وزارت نفت بر این باور است که بخش خصوصی صادرکنندگان فرآورده های نفتی در بازاریابی محصولات خود به روز نیستند، این در حالی است که بخش دولتی در دوران پسابرجام اثبات کرد که در احیای بازارهای سنتی موفق بوده است و توانسته بازارهای جدیدی را شناسایی و جذب کند. این موفقیت و ضعف مورد تأیید بخش خصوصی نیز است.

امیرحسین زمانی نیا، معاون وزیر نفت با بیان اینکه بخش خصوصی فعال در محصولات نفتی به روز نیستند،  به «فرصت امروز» می گوید: منابع و محصولاتی در صنعت نفت وجود دارد که مشتری بسیاری دارد و صادرکنندگان براساس این منابع بازارهایی دارند و کم کاری هایی در بخش بازاریابی وجود دارد، در حقیقت ما کم کاری تاریخی در این صنعت داریم زیرا بیشترین ذخایر نفت و گاز را در دنیا داریم اما تولید ما از سایر تولیدکنندگان نازل تر است زیرا در جذب سرمایه گذار ضعف داریم.

وی با بیان اینکه بخش دولتی در بازاریابی محصولات خود موفق تر است، می افزاید: این بخش در مدت زمان اندکی بعد از لغو تحریم ها موفق شد نه تنها بازارهای سنتی خود را احیا، بلکه بازارهای جدیدی را شناسایی کند. بخش بین الملل وزارت نفت به خوبی عمل کرده و روند تصاعدی داشته است.

در یازدهمین همایش سالانه فرآورده های نفتی که به تازگی با حضور مسئولان دولتی و بخش خصوصی برگزار شد، در کنار بررسی چالش های پیش روی صادرکنندگان، مسئله ای عنوان شد؛ اینکه بخش خصوصی قدرت بازاریابی ندارد و این موضوع مورد تأیید مسئولان دولتی هم واقع شد.

احمد صرامی، عضو هیأت مدیره اتحادیه صادرکننده فرآورده های نفتی و مدیرعامل شرکت صرامی به عنوان یک مسئول بخش خصوصی نیز با مسئولان دولتی در این خصوص هم نظر است.

وی با بیان اینکه بخش دولتی توانست از فضای برجام برای احیای بازارهای از دست رفته خود استفاده کند، درحالی که بخش خصوصی صادرکننده فرآورده های نفتی نتوانست، به «فرصت امروز» می گوید: بسیاری از پالایشگاه های دنیا براساس نوع نفت ایران ساخته شده است از این رو بعد از لغو تحریم احیای بازارهای از دست رفته با سرعت انجام شد با این حال باید بپذیریم که بخش خصوصی در بازاریابی ضعیف عمل می کند و تجربه کافی ندارد.

وی با بیان اینکه با وجود گذشت بیش از یک قرن از صنعت نفت استفاده ما از ساختارهای بین المللی در بخش تولید و صادرات فرآورده ها بر پایه تخصص مداری نیست، می افزاید: ما نیروهایی که بتوانند در صحنه بین المللی فعالیت کنند تا نسبت به بورس های بین المللی شناخت کامل، قدرت چانه زنی در بازار و توانایی آنالیز را داشته باشند به قدر نیاز نداریم. موفقیت در بازارهای بین المللی زمانی امکان پذیر خواهد بود که توان رصد از آینده بازار را کسب کنیم.

این فعال بخش خصوصی در فرآورده های نفتی در پاسخ به این پرسش که شما به عنوان یک تولید و صادرکننده برای جبران این ضعف در بازاریابی چه اقداماتی انجام داده اید،  می گوید: به دلیل ضعف در بازاریابی و نبود تجربه کافی از بازارها ضرر کردیم، از این رو برای تصاحب بازارهای داخلی و خارجی از نیروهای متخصص در این حوزه استفاده کردیم و امروز موفقیت هایی را نیز کسب کرده ایم اما در مجموع باید بپذیریم که در این بخش ساختارهای ما با ضعف مواجه هستند.

براساس آمار گمرک در سال جاری محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی به بیش از 14 میلیون تن رسیده است که از این میزان کمتر از 4میلیون تن صادرات فرآورده های نفتی است. این در حالی است که میزان صادرات فرآورده های نفتی می تواند بیش از این رقم باشد.

بخش خصوصی فعال در فرآورده های نفتی همواره گلایه هایی از دولت برای عدم تأمین خوراک مورد نیاز خود دارد به همین دلیل است که میزان تولید و صادرات فرآورده های نفتی نسبت به سال گذشته از رشد چندانی برخوردار نشده و این در حالی است که اگر محصولات تولیدی بازار خوبی داشته باشد، تولیدکنندگان تمام تلاش شان را برای افزایش تولید خواهند داشت و این مسئله موید ضعف ساختاری در بازاریابی است.

احمد ابوترابی از دیگر اعضای هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی و مدیرعامل شرکت صنایع شیمیایی ادیب با پذیرفتن این حقیقت که صادرکنندگان فرآورده های نفتی در بازاریابی سنتی عمل می کنند، به «فرصت امروز» می گوید: پیش از این تمامی محصولات فرآورده های نفتی با هر کیفیتی خریدار داشت از این رو شرکت های فعال در این صنعت به دنبال بازاریابی جدید نبودند، برای نمونه بیشتر محصولات تولیدی در کشورهای منطقه از جمله افغانستان، عراق و ترکیه به خوبی فروش می رفت و خریدار داشت.

وی با اشاره به اینکه امروزه کیفیت محصولات فرآورده های نفتی برای خریداران اهمیت یافته است، می افزاید: بسیاری از محموله های صادراتی در صورت نبود کیفیت لازم دیگر خریدار نخواهند داشت از این رو فعالان تولیدکننده فرآورده های نفتی به دنبال بالا بردن کیفیت تولید محصولات شان هستند، با بالا بردن کیفیت قطعاً مشتری های جدیدی را می توان جذب کرد، اگرچه برای موفقیت در بازارهای کنونی باید سیستم سنتی و قدیمی بازاریابی را با سیستم های جدید جایگزین کرد.

به گفته ابوترابی، واحدهای تولید و صادر کننده فرآورده های نفتی که عمدتا از بخش خصوصی هستند، ضعف بازاریابی را به خوبی پذیرفته اند و این می تواند نقطه آغازی باشد.

ارتباط با نویسنده: ebrahimi1941@gmail.com