تبلیغات صدا و سیما را باور کنیم یا حرف کار‌شناسان را؟

وقتی که شما یک محصولی را تبلیغ می‌کنید یعنی اینکه آن محصول به تایید شما رسیده و اکنون قصد دارید که دیگران را راغب کنید که از آن استفاده کنند. بدین ترتیب وقتی که رسانه ملی محصولات متنوعی را تبلیغ می‌کند، منجر می‌شود که مخاطبان زیادی بدون تحقیق به سمت استفاده از آن کالا بروند. همگی برای تماشای سریال مورد علاقه‌مان پای تلویزیون نشسته‌ایم و با تمام هوش و حواس‌مان داستان این سریال را دنبال می‌کنیم، اواسط فیلم و درست در هیجانی‌ترین لحظه، آرم پیام بازرگانی در صفحه نمایش ظاهر شده و پس از چند ثانیه، کودکی را می‌بینیم که تمیز و مرتب همراه با پدربزرگش مشغول خوردن پفک و تماشای تلویزیون است.

مخاطبان این سریال که زیادند وقتی پفک خوردن این پسر بچه را می‌بینند به ولع می‌افتند! پس از آن تبلیغی دیگر شروع به خودنمایی می‌کند، این تبلیغ یک چیپس است؛ چیپسی که با خوردن آن، مصرف‌کنندگان از حالت بی‌حالی و بی‌حوصلگی درآمده و پرواز می‌کنند. تبلیغات موثری است، اکثریت مخاطبان راغب شده‌اند که برای یک بار هم که شده این خوراکی‌ها را امتحان کنند، خوراکی‌هایی با تبلیغات رنگارنگ و کاملا در دسترس!

فردای‌‌ همان روز رادیو را روشن می‌کنیم و به برنامه رادیویی مورد علاقه‌مان گوش می‌دهیم. برنامه امروز رادیو، گفت‌وگو با کار‌شناس تغذیه است. کار‌شناسی که نسبت به مصرف برخی موادخوراکی فاقد ارزش غذایی هشدار می‌دهد. خوراکی‌هایی که مصرف آنها به سلامت افراد به‌ویژه کودکان و نوجوانان آسیب وارد می‌کند! این خوراکی‌های اعلام شده همان‌هایی است که دیروز تبلیغ‌شان را در تلویزیون دیده‌ام، با خود فکر می‌کنم، آنچه که در تبلیغات دیشب دیدم و آنچه کار‌شناسان و متخصصان امر تغذیه می‌گویند از زمین تا آسمان فاصله دارد!

صدا و سیما و تبلیغات واهی

بنا به گفته کار‌شناسان و متخصصان تغذیه، به دلیل جذابیت، تنوع خوراکی‌های فاقد ارزش غذایی مثل پفک، چیپس و نوشابه و موادغذایی آماده‌ای همچون پیتزا و همبرگر افزایش یافته است که مصرف این تنقلات و غذا‌ها باعث سیری کاذب و کم اشتهایی و در نتیجه سوء‌تغذیه در میان کودکان می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تبلیغات موادغذایی فاقد ارزش به‌ویژه در زمان نزدیک به زمان پخش برنامه کودک، تاثیر بسیاری در افزایش آمار مصرف چیپس و پفک دارد و متاسفانه علاوه بر پخش این تبلیغات و افزایش روزافزون این آگهی‌ها در صدا و سیما با تبلیغات واهی و نادرستی رو به رو هستیم که فقط دنبال جذب مشتری است.

به‌عنوان مثال در تبلیغ یک روغن گفته می‌شود که مصرف این روغن باعث ایجاد نشاط و انرژی در فرد می‌شود که در واقع این نوع تبلیغات خلاف واقع و ممنوع است! در حالی که در سایر کشور‌ها تبلیغات موادغذایی فاقد ارزش و موادغذایی شور و چرب ممنوع است و موادغذایی برای تبلیغ باید مجوز وزارت بهداشت آن کشور را داشته باشند اما متاسفانه در کشور ما تنها برای به دست آوردن سود بیشتر، هیچ گونه توجهی به این مسئله نمی‌شود.

تبلیغات چیپس و پفک، خلاف قانون

وقتی که شما یک محصولی را تبلیغ می‌کنید یعنی اینکه آن محصول به تایید شما رسیده و اکنون قصد دارید که دیگران را راغب کنید که از آن استفاده کنند. بدین ترتیب وقتی که رسانه ملی محصولات متنوعی را تبلیغ می‌کند، باعث می‌شود که مخاطبان زیادی بدون تحقیق به سمت استفاده از آن کالا بروند.

باوجود تاکید قانون برنامه پنجم توسعه بر ممنوعیت تبلیغ کالاهای مضر سلامت همچنان شاهدیم رسانه ملی چیپس و پفک را تبلیغ می‌کند. براساس ماده ۳۷ قانون برنامه پنجم توسعه تبلیغات برخی محصولات تهدید‌کننده سلامت محدود شده و برای رسانه‌ای که این محصولات غذایی را تبلیغ کند یک تا صد‌میلیون تومان جریمه در نظر گرفته شده است.

مردم تحت تاثیر تبلیغات

 «شیر پر چرب نخورید، روغن پالم دارد»! محصولات لبنی پالم‌داری که بار‌ها و بار‌ها در تلویزیون تبلیغ شد و پس از اینکه مردم لبریز از خوردن روغن پالم شدند از این مسئله اطلاع یافتند. اما داستان اینجا تمام نشد.بعد از جنجال روغن پالم در لبنیات که توسط وزیر بهداشت رو شد و از اجحاف بیشتر به مصرف‌کنندگان جلوگیری کرد نوبت به سوسیس و کالباس رسید. سوسیس و کالباسی که از صف تبلیغات جا نمانده و به‌‌ همان اندازه‌ای که ضرر به بدن می‌رساند، در تلویزیون تبلیغ می‌شود.

کارشناس حقوق