ترجیح واردات روغن خام بر دانه‌های روغنی

براساس تصمیم دولت، وظیفه تنظیم بازار روغن نباتی دوباره به انجمن صنفی صنایع روغن نباتی سپرده شد. این انجمن متعهد شده بهای خرید تضمینی محصول شرکت بازرگانی دولتی را به کشاورزان پرداخت کند. همچنین بقیه دانه‌های روغنی را نیز خریداری و تا 72 ساعت پول کشاورزان را پرداخت کند. به این ترتیب تنظیم بازار روغن‌نباتی دوباره به این انجمن واگذار شد.

نظام تعرفه‌ای مناسب نیست

اکبر سبقتی، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌کشی، در گفت‌و‌گو با «فرصت‌امروز»، با ابراز نارضایتی از تعهدی که انجمن به وزارت جهاد داده می‌گوید: «نقطه‌نظر کارشناسی ما این گونه نبوده است. در این موضوع باید کار کارشناسی انجام می‌شد تا با حمایت از تولید دانه‌های روغنی در داخل و تعریف نظام تعرفه‌ای مناسب برای واردات، راهکار بهتری اجرا می‌شد. این یک تعاملی است میان انجمن‌های صنایع روغن نباتی و وزارتخانه که کارشناسی نشده و راه‌حل قانونی خود را طی نکرده است.

او معتقد است: «با سیاست‌های تعرفه‌ای و خرید تضمینی محصولات، راهی را که اکنون در پیش گرفته‌ایم به سود تولید داخل نیست. در همه جای دنیا دولت‌ها مسئول اجرای قانون خرید تضمینی هستند و با استفاده از منابعی که در اختیار دارند، ضرر و زیان آن را می‌پردازند. در طرح کارشناسانه‌ای که به ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها داده بودیم، تمامی جوانب از تولید دانه‌های روغنی تا زمان مصرف آن دیده شده اما به آن توجه کافی نشد. به نظر می‌رسد، در این زمینه به جای اجرای کار کارشناسی، لابیگری شده است.

وی تاکید می‌کند: تعرفه 7‌درصدی واردات کنجاله باید بازنگری و کارشناسی شود. امسال دولت با تحول 3درصدی که در تولید دانه‌های روغنی انجام داده، ظرفیت کارخانه‌های روغن‌کشی را افزایش داده است. این حمایت‌ها باید ادامه یابد و تا زمان خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی، واردات آن باید انجام شود نه اینکه روغن خام وارد کنیم. امیدواریم در سال 95 این راهکارها اجرایی شود.

قیمت تضمینی دانه‌های روغنی برای صنعت توجیه ندارد

قاسم فلاحتی، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی به «فرصت امروز» می‌گوید: « یکی از دلایل اصلی عدم پیشرفت کشور در تولید دانه‌های روغنی عدم استقبال صنایع است. صنعت هم زمانی می‌تواند از تولید داخل حمایت کند که قیمت تضمینی دانه‌های روغنی برایش توجیه اقتصادی داشته باشد. وقتی قیمت تمام شده تولید بیشتر باشد، برای صنایع هم توجیه‌پذیر نیست. دولت در سیاست خرید تضمینی دانه‌های روغنی، تنها به منافع کشاورزان فکر می‌کند و حمایت‌های یک طرفه انجام می‌دهد. این روش سنتی دولت است.»

فلاحتی ادامه می‌دهد: دولت یا باید مابه‌التفاوت قیمت تضمینی را به کشاورزان بپردازد یا برای صنایع و کارخانه‌ها حمایت‌های تشویقی بگذارد. قیمت‌های تضمینی که دولت می‌گذارد برای صنایع به صرفه نیست. در نتیجه بازی واردات کنجاله آغاز می‌شود. عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، اظهار می‌کند: وزارت کشاورزی در تعیین تعرفه واردات کنجاله به دلیل تاثیر آن در بازار مرغ و تخم‌مرغ هراسان است. مکانیزم نظام تعرفه‌ای در این بخش نامناسب است، در حالی که اگر تعرفه واردات کنجاله افزایش یابد، نه تنها مشکلی در صنعت مرغداری ایجاد نمی‌شود بلکه صنایع روغن نباتی هم از رکود خارج می‌شوند و نیاز کنجاله مرغداران هم در کشور تامین خواهد شد.

سیاست‌های دولت در واردات روغن خام تغییر کند

علیرضا گودرزی، کارشناس شرکت روغن نباتی نازگل (کشت و صنعت شمال)، در گفت و گو با «فرصت امروز»، می‌گوید: حمایت از کشاورزان و حمایت از تولید دانه‌های روغنی به سود همه است. هم دولت و هم صنایع از آن سود می‌برند. چرخ صنایع روغن کشی با دانه‌های روغنی می‌چرخد. وی می‌افزاید: برای کسری دانه‌های روغنی مورد نیاز صنایع هم بهتر است دولت سیاست‌هایش را بر مبنای واردات دانه قرار دهد و از حجم واردات روغن خام بکاهد. این کارشناس صنعت روغن نباتی تاکید می‌کند: در داخل هم وقتی کشاورز دانه‌های روغنی تولید می‌کند همه باید از آن حمایت و پشتیبانی کنند. البته صنایع همواره بر این موضوع تاکید دارند. 

گفتنی است تنظیم بازار روغن نباتی که پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها به صنایع روغن نباتی داده شده بود، در تابستان امسال لغو شد. در حالی که صنایع روغن نباتی خواستار افزایش 5‌درصدی روغن بودند و دولت از آن سر باز می‌زد، دبیر وقت انجمن در نامه‌ای به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که کارخانه‌ها توان خرید تضمینی دانه‌های روغنی از کشاورزان را ندارند.

این موضوع واکنش شدید محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی را در پی داشت. وی در نشستی خبر از وجود رانت در واردات روغن خام به کشور خبر داد و افزود: عده‌ای می‌خواهند روغن را که در همه دنیا ارزان شده، گران‌ کنند و نسبت به نخریدن دانه‌های روغنی تهدید هم می‌کنند. در ادامه این ماجرا شرکت بازرگانی دولتی موقتا مامور خرید‌تضمینی دانه‌های روغنی از کشاورزان شد تا محصول کشاورزان روی دست‌شان نماند. اما در انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی هم تغییراتی به وجود آمد و پس از جابه‌جایی‌هایی در اعضای هیات‌مدیره، مجددا به این انجمن واگذار شد.