سد شفارود که با هدف تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی در غرب گیلان در دست ساخت است، با اعتراضاتی از سوی کارشناسان و طرفداران محیطزیست مواجه شده است. معترضان بر این باورند که ساخت سد در شمال کشور غیرضروری است. محمد حاجرسولیها، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز علاوه بر پاسخ دادن به برخی انتقادات مطرح شده، از تجدیدنظر در ارتفاع این سد و کاهش 13 متری ارتفاع آن خبرداد.
به گفته منتقدان ساخت سد شفارود، مخزن این سد روی گسل واقع شده و آبگیری آن منجر به بروز زلزله در منطقه میشود. از سوی دیگر شیب زیاد دیوارههای طراحی شده برای سد، امکان زیادی را برای رانش زمین و ورود حجم زیادی رسوب به مخزن فراهم میکند. برخی کارشناسان آب هم معتقدند رودخانهای که سد شفارود با مخزن بزرگ روی آن طراحی شده، آورد کافی نداشته و نمیتواند این مخزن را پر کند در نتیجه با ساخت چنین سدی، یک سد خالی دیگر به مجموعه پروژههای ناموفق کشور اضافه خواهد شد. طرفداران محیطزیست هم به دلیل زیرآب رفتن جنگلهای هیرکانی با ساخت آن مخالف هستند. هدف اولیه سد تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی شهرستانهای رضوانشهر، پرهسر و تالش تعریف شده و تولید برق نیز در اهداف اولیه گنجانده شده است.
اما محمد حاجرسولیها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب در نشستی خبری که دیروز در وزارت نیرو برگزار شد، در پاسخ به «فرصتامروز» از تغییر تخصیصهای آب در این پروژه خبرداد و در واکنش به اظهارات رییس سازمان محیطزیست که بارها اعلام کرده سد شفارود بدون دریافت مجوز زیستمحیطی اجرا شده است، گفت: ساخت این سد قبل از سال 90 انجام شد و در آن زمان مجوزهای لازم از اداره کل محیطزیست گیلان که زیر نظر تهران فعال است، دریافت شده است.
وی اضافه کرد: در طرح اولیه قرار بود 354 هکتار جنگل زیر آب برود. در سال 86 یعنی زمان اجرای پروژه، طرح تعدیل شد و وسعت جنگل داخل مخزن به 176 هکتار رسید. با این وجود پس از اعتراضات سازمان حفاظت محیطزیست به این پروژه، با نظر معاون اول رییسجمهور تیم کارشناسی شکل گرفت و در طرح اصلاحاتی انجام شد. به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب، در بازنگری مجدد طرح سد شفارود، ارتفاع این سد 13متر تعدیل شد و هدف آن نیز به تامین آب شرب شهرهای رضوانشهر، پرهسر و تالش و حفظ وضع کشاورزی موجود منطقه، تا افق 1420 تغییر یافت.
وی ادامه داد: یکی از سیاستهای اصلی وزارت نیرو تامین آب مراکز جمعیتی کشور از آب سطحی است. زیرا آب زیرزمینی مشکلاتی نظیر کاهش کیفیت آب را دارد. در بسیاری از شهرهای شمالی به دلیل کمبود منابع آب سطحی، آب بیکیفیت از نظر درجه شوری، طعم و مزه در اختیار مردم قرار میگیرد. حاجرسولیها بیان کرد: در استان گیلان اگر سد مخزنی بیجار توسط معاون اول رییسجمهور افتتاح نمیشد، با مشکل تامین آب شهر رشت و حوضه سفیدرود مواجه میشدیم. با افتتاح سد بیجار برای نخستینبار کل آب سد سفیدرود در اختیار کشاورزی قرار گرفت.
بازنگری در ساخت 119 سد
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب کشور در پاسخ به پرسشی درباره بازنگری در طرحهای سدسازی کشور، گفت: طی پنج سال گذشته میزان بارشها در کشور از متوسط 219 میلیمتر به 203 میلیمتر رسیده است. از سوی دیگر درجه هوا نیز به میزان 2/1 درجه سانتیگراد با افزایش مواجه شده است. وی افزود: بنابراین میزان آب تجدیدپذیر در کشور طی پنج سال اخیر بین 30 تا 35 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. به همین دلیل با توجه به اولویتها و حساسیتهای موجود، بازنگری در اجرای طرحها انجام شد. البته این بازنگری به مفهوم توقف اجرای پروژهها نیست بلکه سدهای بدون اولویت ساخت، با تزریق بودجه محدود روبهرو خواهند شد.
اعتبارات سدسازی بودجه 94، یک هزار و 770 میلیارد تومان
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب کل اعتبارات بخش آب و آبفای وزارت نیرو در بودجه سال 94 را 6هزار و 400 میلیون تومان اعلام کرد. حاجرسولیها عنوان کرد: از 3هزار میلیارد تومان بودجه شرکت مدیریت منابع آب در سال 94، حدود یک هزار و 770 میلیارد تومان بودجه به سدسازی اختصاص یافته است. مشکل عمده ما تامین اعتبارات مورد نیاز در راستای تکمیل شبکههای زیر سد است. در این بخش به 6هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم. اما در طول برنامه پنجم درصد تخصیص اعتبارات این بخش حدود 40درصد بوده است. وی حجم بدهیهای شرکت مدیریت منابع آب به پیمانکاران را 1100 میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: برای تامین اعتبارات مورد نیاز برای تکمیل شبکه تلاش کردیم از منابع مالی نظیر فاینانس استفاده کنیم.