توسعه و نوآوری با تولید انبوه امکان پذیر است

درحالی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصمیم دارد با همکاری مرکز فن بازار ملی ایران 21 دی ماه دومین فستیوال بازار دارایی فکری را در زمینه تجاری‌سازی نوآوری‌ها و فرصتی برای سرمایه‌گذاری در حوزه تخصصی صنعت لوازم خانگی، برگزار کند، تولید‌کنندگان صنایع و لوازم خانگی معتقدند برگزاری فستیوال گرهی از مشکلات را نخواهد گشود و تنها راه توسعه این صنعت را تولید انبوه عنوان می‌کنند. خبر برگزاری این فستیوال در حالی از سوی مرکز روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری منتشر شده که برخی از تولیدکنندگان حوزه صنعت لوازم خانگی از آن اطلاع نداشته‌اند و برخی دیگر نیز برگزاری چنین فستیوال و جشنواره‌ای را در شرایط رکود بازار، ناکارآمد می‌دانند.

نوآوری در شرایط رکود

محمدرضا دیانی، مدیر عامل گروه صنعتی انتخاب، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز»، توجه به نوآوری و پاسخگویی به نیازهای مشتریان را بدون در نظر گرفتن مشکلات تولید، دارای توجیه اقتصادی نمی‌داند و می‌گوید: آنچه در این طرح‌ها و فستیوال‌ها به آن توجه نمی‌شود، مسائل و مشکلات تولید است. وی می‌افزاید: نوآوری در تولید موثر است و هر چقدر به سمت شناخت نیازهای مطرح نشده مشتریان پیش می‌رویم، نوآوری‌ها نیز بیشتر می‌شود و عملکرد صنعت برای پاسخگویی به خواست مصرف‌کنندگان افزایش می‌یابد.

در این میان آنچه مورد توجه قرار نمی‌گیرد مشکلات تولید است. صنعت زمانی می‌تواند در حوزه نوآوری سرمایه‌گذاری کند که تولید انبوه داشته باشد. مدیرعامل گروه صنعتی انتخاب، تصریح می‌کند: در غیر‌این صورت سرمایه‌گذاری در بخش نوآوری و بازار دارایی فکری، امکان‌پذیر نیست و توجیه اقتصادی ندارد. در کنار نگاه توسعه‌ای و تحقیقاتی، موضوع تولید انبوه و مقیاس اقتصادی تولید باید رعایت و در نظر گرفته شود.

امیدی به برگشت سرمایه نیست

دیانی با اشاره به انبوه واردات رسمی و غیر‌رسمی لوازم خانگی به کشور، می‌گوید: صنعت لوازم خانگی ما اکنون با حجم گسترده واردات قانونی و قاچاق رسمی و غیر‌رسمی و همچنین صنعت مونتاژی که به روش‌های مختلف از مالیات و تعرفه‌های وارداتی می‌گریزد؛ روبه‌رو است. در چنین شرایطی برای صنعت سخت است که در حوزه نوآوری، تحقیقات و توسعه سرمایه‌گذاری کند در حالی که به برگشت سرمایه امیدی ندارد.

واردات قطعه یا قاچاق رسمی؟

وی با انتقاد از سیاست‌های کنترلی واردات کالا، تاکید می‌کند: در شرایط رکود حاکم بر تولید که صنایع ما با کمترین میزان ظرفیت کار می‌کنند، سیاست‌های کنترل واردات کالا هم بسیار ضعیف است. وزارت صنعت و اداره گمرک و سایر دستگاه‌های مربوط کنترل و نظارت‌های جدی بر واردات ندارند. برای نمونه واردات رسمی لوازم خانگی به نوعی از قاچاق رسمی تبدیل شده که واردکنندگان به اسم قطعه، کالا را وارد می‌کنند و با چهارتا پیچ سرهم کردن به فروش می‌رسانند.

دیانی ادامه می‌دهد: این کالاها نه مالیات بر ارزش افزوده می‌پردازند و نه تعرفه وارداتی می‌دهند. در مقابل، تولیدکنندگان ما باید تمامی مراحل قانونی را طی کنند. با این هزینه‌ها چگونه می‌توان در بخش نوآوری و توسعه سرمایه‌گذاری کرد؟

نیازی به فستیوال نوآوری نداریم

سلطان حسین فتاحی، مدیر عامل گروه صنعتی امرسان، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» از برگزاری فستیوال نوآوری در صنعت لوازم خانگی اظهار بی‌اطلاعی کرده و می‌گوید: در جریان برگزاری این جشنواره نیستم. به نظر من نیازی به برگزاری چنین فستیوال‌هایی نیست. نوآوری زمانی ایجاد می‌شود که تولیدکننده بداند مخاطبان و مشتریانش چه کالایی از او می‌خواهند و براساس خواست آنها تولیدکند.

وی تاکید می‌کند: نوآوری باید در حوزه ملی انجام شود و بهتر است تحقیقات و پژوهش‌های گسترده در این سطح به اجرا درآید. برای نوآوری و توسعه، تولیدکننده نیاز به حضور مستمر در بازار دارد تا با سنجش رفتار مشتری نسبت به کالاهای مصرفی، نوآوری کند و تولید را توسعه دهد. ما در گروه صنعتی امرسان یک تیم پژوهشی داریم که در نمایشگاه‌ها حضور می‌یابند و با نظرسنجی از مشتریان و جمع‌آوری این نظرها براساس خواست آنها کالا تولید می‌کنیم.

نوآوری با استراتژی تولید بهترین‌ها

فتاحی می‌افزاید: در نوآوری، استراتژی بهترین‌ها و تمایز، دو بخش مهم و اصلی هستند و ما بخش استراتژی بهترین‌ها را در دستور کار قرار داده‌ایم. استراتژی ما بر تولید بهترین‌هاست و بهترین چیزها را از نظر بازار، انتخاب کرده و با قیمت مناسب و کیفیت مطلوب ارائه می‌دهیم. این بخشی از نوآوری است. مدیرعامل گروه صنعتی امرسان می‌گوید: در برهه‌ای هستیم که بازار کوچک شده و در پی آن تولید نیز چاره‌ای جز کوچک شدن ندارد.

بنابراین استراتژی تمایز که تولید انبوه را می‌طلبد، کاربرد ندارد. به همین دلیل گروه صنعتی امرسان، استراتژی بهترین‌ها و تولید سفارشی را در پیش گرفته است. ما پس از 72 ساعت از دریافت سفارش مشتری، کالا را طبق نظر وی تحویل می‌دهیم. این نوآوری است.

جایگاه تشکل‌های تولید نادیده گرفته می‌شود

در همین حال رامین سمیع زاده، مدیرعامل شرکت نیروانا، تولیدکننده مبلمان اداری و خانگی نیز ضمن اظهار بی‌اطلاعی از برگزاری فستیوال نوآوری صنایع لوازم خانگی، به «فرصت امروز» می‌گوید: این جشنواره‌ها و فستیوال‌ها، در قالب همان طرح‌های زودبازده و بدون نتیجه است که بدون مطالعه و نظرخواهی از نمایندگان تشکل‌های تولید و اتحادیه‌های مربوط انجام می‌شود.  وی می‌افزاید: اصولا چنین حرکت‌ها و طرح‌هایی که ساختار سیستمی ندارند و به‌صورت مقطعی تعریف و اجرا می‌شوند، سودی برای تولید ندارد و موفقیتی به دست نمی‌آورد.

تشکل‌ها هم در این میان جایگاهی ندارند و تنها اجراکننده هستند.به گزارش سایت روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، اكبر قنبرپور، رئیس مركز فن‌بازار ملی ایران، می‌گوید: تاكنون بیش از 100 نوآوری جهت عرضه از طریق بازار دارایی فكری و حضور در رویداد فستیوال لوازم خانگی درخواست داده‌اند كه از این میان بیش از 30 نوآوری حائز شرایط شده و در حال طی فرآیند پذیرش و تكمیل مستندات جهت حضور در بازار هستند.

وی می‌افزاید: پس از طی فرآیندهای پذیرش و اولویت‌بندی این درخواست‌ها، تعداد هفت نوآوری برای ارائه در روز فستیوال انتخاب می‌شوند و اطلاعات بقیه نوآوری‌ها نیز در قالب كتابچه فستیوال، در اختیار سرمایه‌گذاران و صنعتگران قرار می‌گیرد. در این فستیوال طرح‌های منتخب، هریك طی زمان هشت دقیقه‌ای به مخاطبان حاضر (سرمایه‌گذاران و صنعتگران حوزه لوازم خانگی) ارائه شده و طی هفت دقیقه نیز به سوالات احتمالی ایشان نیز پاسخ داده می‌شود. حال باید دید در شرایط کنونی و رکود شدید بازار لوازم خانگی که قرار بود با کارت‌های اعتباری تحریک تقاضا شوند، فستیوال نوآوری می‌تواند کمکی به حل مشکل تولیدکنندگان کند یا نه؟