جای فرش همچنان در بسته خروج از رکود خالی است

یکشنبه گذشته بانک مرکزی دستورالعمل اجرایی شدن طرح خرید کالای ایرانی را به بانک‌ها ابلاغ کرد. در این طرح، 3556 کد کالا در پنج بخش با 52 واحد تولیدی و 3020 نمایندگی فروش در سراسر کشور، از زیرمجموعه‌های لوازم خانگی، صنایع نساجی و پوشاک، صنایع برق و الکترونیک، صنایع معدنی و صنایع شیمیایی و سلولزی حضور دارند. نکته مهمی که در این طرح خودنمایی می‌کند و به نظر می‌رسد، تنها فراموش‌شده این گروه کالایی باشد، فرش دستباف ایرانی است. فرش دستباف به‌عنوان نخستین صنعت ایرانی از جایگاه خوبی در بازارهای داخلی و به‌ویژه بازارهای جهانی برخوردار است اما اکنون مانند تمامی صنایع در شرایط رکود به‌سر می‌برد.

محمدرضا عابد، مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز»، ضمن ابراز نارضایتی از این موضوع، از مسئولان وزارت صنعت خواستار قرار گرفتن فرش دستباف در گروه کالای ایرانی شد که در ادامه این گفت‌و‌گو را می‌خوانید.

***

چرا فرش دستباف در فهرست طرح خرید کالای ایرانی وزارت صنعت نیامده است؟ شاید شرکت سهامی فرش و سایر تولیدکنندگان فرش دستباف درخواستی به وزارت صنعت نداده بودند؟

پس از اطلاعیه وزارت صنعت ما مکاتباتی را با این وزارتخانه و همچنین مرکز ملی فرش ایران انجام دادیم و آمادگی خود را برای حضور در این طرح اعلام کردیم اما نمی‌دانم چرا مسئولان مربوط به آن توجهی نکردند و فرش دستباف را از این طرح جا انداختند! البته مسئولان مرکز‌ملی فرش هم باید در این زمینه پاسخگو باشند.

برخی معتقدند که فرش دستباف بنا به دلایلی قدرت سفارش پذیری برای پوشش درخواست مشتریان را ندارد. به نظر شما چنین است؟

البته که چنین نیست و قدرت سفارش‌پذیری فرش دستباف بالاست. جمعیت بیش از یک‌میلیون نفری بافندگان و تولیدکنندگان فرش در سراسر کشور دلیل دیگر بر تایید این مدعاست. محصولات ما در فروشگاه‌های معتبر فرش دستباف عرضه می‌شوند و ما می‌توانیم با هماهنگی فروشگاه‌هایی که کد رهگیری هم دارند، در این طرح شرکت کنیم.

با توجه به قیمت فرش دستباف آیا با وام‌10‌میلیونی، توان خرید این کالا وجود دارد؟

بله. برای نمونه دو تخته فرش 6 متری یا یک تخته 12 متری دستباف با تراکم 30 تا 50 رج کاشمر، بیرجند، مشهد، یزد، کاشان و غیره با این مبلغ وام قابل خریداری است. ما در روزهای اخیر که بسته حمایتی دولت برای خرید کالای ایرانی اعلام شده، متقاضیانی برای خرید فرش دستباف داشته‌ایم.

به نظر شما چه دلیلی دارد که فرش دستباف در گروه کالای ایرانی قرار نگرفته است؟

استنباط من این است که چون فرش دستباف مانند فرش ماشینی، صنعتی نیست در این گروه کالایی قرار نگرفته است و بیشتر توجه دوستان ما در وزارت صنعت به صنایع بوده اما این بی‌مهری به نخستین صنعت ایرانی است. اگر هدف این بسته، خروج واحدهای صنعتی از رکود است، صنعت فرش دستباف نیز از این موضوع جدا نیست و این صنعت بزرگ هم در رکود به سر می‌برد. بافندگان فرش که قشر آسیب‌پذیر جامعه هستند، در دورترین مناطق روستایی هم اشتغال‌آفرینی می‌کنند. آنها هم در شرایط دشوار اقتصادی قرار دارند و محصول‌شان روی دست شان مانده و حالا دولت هم آنها را فراموش کرده است. این در حالی است که شرکت سهامی فرش نیز در پرداخت دستمزدهای بافندگان مشکل دارد.

فرش ماشینی که یک بنگاه کوچک با ظرفیت 20 کارگر است در این طرح قرار گرفته اما فرش دستباف با این وسعت و گستره تولید، کسی از آن حمایت نمی‌کند. بافندگان فرش دستباف مانند صنایع قدرت چانه‌زنی و لابیگری ندارند و به همین دلیل هم توجهی به آنها نمی‌شود. گویا وزارت صنعت و تیم اقتصادی دولت در بسته خروج از رکود می‌خواهند پیش از همه مشکل واحدهای تولیدی بزرگ‌تر را حل کنند و به همین دلیل از صنایع کوچک‌تر غافل شده‌اند. البته با شناختی که از وزیر محترم صنعت داریم و ایشان علاقه ویژه‌ای به فرش دستباف دارند، امیدواریم این محصول در مراحل بعدی به فهرست کالای ایرانی وزارت صنعت اضافه شود.

با این تفاسیر، شرکت سهامی فرش برای کسانی که خواستار خرید فرش دستباف هستند، آیا طرح و برنامه‌ای دارد؟

ما طرحی را از یک سال گذشته آغاز کرده‌ایم و بدون تسهیلات برای کارمندان دولت و موسسه‌ها و شرکت‌هایی که مایل به خرید فرش دستباف هستند، خدماتی ارائه می‌دهیم. در این طرح کارمندان می‌توانند با ارائه نامه کسر از حقوق که بازپرداخت بدهی آنها را تضمین کند تا سقف 10‌میلیون تومان فرش دستباف بخرند. هنگام خرید 25‌درصد مبلغ کل از خریدار نقدی دریافت می‌شود. نحوه بازپرداخت اقساط هم اگر یک ساله باشد بدون کارمزد و اگر هم کسی توان بازپرداخت دو ساله داشته باشد، اقساط در سال نخست بدون کارمزد خواهد بود و تنها در سال دوم 16‌درصد کارمزد گرفته می‌شود.