دود سیگار هر روز در آفریقا غلیظ تر می شود

در سال 2002 شرکت دخانیات بریتیش امریکن توباکو (BAT)، یکی از تولیدکنندگان بزرگ سیگار در جهان، در شش شهر نیجریه سینمای سیار راه اندازی کرد و برخی فیلم های پرطرفدار آن زمان را با کیفیت بالای تصویر و صدا برای مردمان آنجا پخش کرد. شرکت تنباکوی آمریکا برای کسانی که آمده بودند تا برد پیت را ببینند و با ولع همبرگر بخورند، بسته های سیگار روتمن را رایگان در اختیارشان قرار می داد. 

اما ناامیدی صنعت دخانیات از عضوگیری در آفریقا از آن زمان تاکنون روز به روز بیشتر شده است. چون جوانان آفریقایی چندان تمایلی به این سوغات های آمریکایی- بریتانیایی نشان ندادند. در بسیاری از کشورها جمعیت سیگاری از آغاز هزاره جدید (سال 2000) تاکنون کاهش یافته است.

براساس داده های جمع آوری شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WTO)، میزان مصرف سیگار در 15 سال گذشته تنها در 27 کشور جهان افزایش یافته است که 17 کشور از این 27 کشور در آفریقا هستند. کشور کنگو در این میان رکورددار است. در سال 2000 تنها 6 درصد مردم این کشور هر روز سیگار می کشیدند، اما این آمار در سال 2015 به 22 درصد رسید. درحال حاضر به طورکلی نزدیک به نیمی از مردان کنگویی سیگار می کشند. در کامرون نیز در همین فاصله زمانی تعداد سیگاری ها از 7 درصد به 22 درصد رسید.

به گفته حنا رز، پژوهشگر دانشگاه کیپ تاون در آفریقای جنوبی، فقر و نبود تبلیغات مهم ترین دلایل کم بودن تعداد افراد سیگاری در قاره آفریقا بود. اما از آغاز هزاره جدید شرکت های دخانیات راه مشتری پیدا کردن در آفریقا را یاد گرفتند. تبلیغات اخیر در زیمبابوه به خوبی مردم را جذب می کند: «نه بریتانیایی، نه آمریکایی. بهترین سیگارها در زیمبابوه هستند.»

مایه خرسندی است که بدانیم بین سال های 1999 تا 2010 فقر در کشورهای جنوب صحرای آفریقا از 58 درصد به 48 درصد کاهش یافت. در همین دوره زمانی، کل جمعیت قاره سیاه از 767 میلیون نفر به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است. طبق اعلام سازمان ملل تا 35 سال دیگر نیمی از جمعیت جهان آفریقایی خواهند بود. این برای شرکت های دخانیات که اکنون شاهد کاهش جمعیت سیگاری در کشورهایی چون چین، روسیه و آمریکا هستند، خبر خوبی است.

شرکت های آفریقایی عملکرد بسیار خوبی در یافتن فرصت های بازار دارند. آنها سراغ جاهایی می روند که نه تنها پتانسیل سیگاری شدن زیاد است، بلکه قوانین محکمی دراین باره وجود ندارد. نگرانی ها اما به ویژه درباره سیگاری شدن جمعیت جوان بسیار زیاد است. اگرچه جمعیت مردان آفریقایی سیگاری از همتایانشان در کشورهای درحال توسعه کمتر است، اما سیگاری شدن در آفریقا در حال گسترش است.