نگاهی به استراتژی های کسب و کارهای نوپا در پارادایم اقتصادی کشور / رشد با چاشنی مقاوم سازی

همواره پیاده سازی ایده های کسب و کاری بسیار دشوار است و کمتر کسب و کارهایی می توانند ایده های خود را عملی و به بهره برداری برسانند. به صورت کلی کسب و کارهای نوپایی می توانند ایده های خود را به ثمر برسانند که استراتژی های مناسبی را اتخاذ کرده باشند و با برنامه ریزی های دقیق آن را پیش ببرند.

این در حالی است که شرایط کلان اقتصادی نیز بر وضعیت این کسب و کارهای نوپا تاثیر می گذارد و نادیده گرفتن شاخص های تاثیر گذار کلان اقتصادی در بیشتر مواقع باعث شکست این کسب و کارهای نوپا می شود.

اینکه کسب و کارهای نوپای ایرانی در راستای رسیدن به بهترین استراتژی ها باید به کدام شاخص های کلان اقتصادی توجه کنند تا بتوانند فعالیت های خود را به بهترین شکل جلو ببرند و با سودآوری مناسبی همراه شوند، بهانه ای شد «فرصت امروز» به سراغ احسان قاسمی، مشاور بازاریابی و کسب وکار برود.

احسان قاسمی می گوید: با توجه به اینكه یكی از شاخص های کلان اقتصادی، اقتصاد مقاومتی است و به حفظ و جذب بیشتر سهم بازار داخلی اشاره دارد، ابتدا لازم است اشاره ای به فلسفه و سیر تکوینی واژه کارآفرینی اقتصادی در ادبیات اقتصادی کشور داشته باشیم. واژه اقتصاد مقاومتی در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریم های ناجوانمردانه، یک جانبه و غیرانسانی کشورهای غربی علیه کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران، به ادبیات اقتصادی کشور اضافه و به یک پارادایم فکری در جامعه امروز بدل شده است، به طوری که بسیاری از طرح ها جهت خروج از رکود بر پایه و استعانت از آن تدوین شده اند.

او ادامه می دهد: برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت زمان اندک، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از محققان و پژوهشگران و اندیشمندان از جنبه ای به این موضوع نگریسته اند اما در مجموع، تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی را خود رهبر انقلاب ارائه داده اند.

ایشان در تعریف و تفسیر این موضوع فرموده اند که اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.

بنا بر موارد ذکر شده اقتصاد مقاومتی در برگیرنده شاخص های مختلفی از جمله شاخص حفظ و جذب بیشتر سه بازار داخلی است که در نهایت منتج به خودکفایی در تولید و پاسخ و نیاز به تقاضای جامعه از طریق تولید و عرضه داخلی به جای واردات است. با توجه به این موضوع، باید نیاز های جامعه  شناسایی و مبتنی بر نیاز های جامعه و سیاست گذاری های تولید تدوین شود که این مهم افزایش سهم بازار داخلی در سبد مصرفی افراد جامعه را در پی دارد.

قاسمی می افزاید: در همین مسیر کسب وکارهای نوپا باید با استراتژی تامین نیاز های داخلی جامعه را به عنوان استراتژی اصلی و هسته کسب و کاری خود در نظر گفته و سپس به صادرات به عنوان فاز توسعه ای نگاه کنند؛ بنابراین باید در استراتژی های بازاریابی چه استراتژی های تولید انبوه، تفکیکی و تمرکزی و گوشه بازار، اولویت بازار داخلی و پوشش نیاز های آن باشد. البته باید توجه داشت که تولیدات داخلی باید کیفیت و استانداردهایی جهت جایگزینی محصولات خارجی داشته باشند.

تامین نیاز های جهانی

این مشاور بازاریابی بیان می کند: در گام بعد از تامین نیاز های بازار داخلی، کسب و کار های نوپا به صادرات و تامین نیاز های جهانی از طریق بین المللی شدن (Internationalization) روی می آورند. با به کارگیری استراتژی های متناسب با منابع خود جهت بین المللی شدن (مانند رویکرد بین المللی شدن گام به گام یا رویکرد شبکه ای و ...) اقدام می کنند.

محصولاتی که آنها باید تولید کنند بر مبنای تحقیقات بازار بین المللی و مبتنی بر تقاضای موجود و شناخت فرصت های کسب و کار در بازار های جهانی و خارجی مشخص می شود و به همین ترتیب شرکت های نوپا تبدیل به شرکت های بین المللی می شوند.

قاسمی می افزاید: این شاخص به نوعی به ارزآوری برای کشور کمک می کند. از جهتی دیگر کسب و کار ها ملزم به رعایت استانداردهای جهانی می شوند، چرا که بازار خارجی برای انتخاب محصول کشور ما به جای محصول خودش باید توجیهی داشته باشد و استفاده از هریک از عوامل رقابتی می تواند موثر باشد مثلا کیفیت بهتر محصول ما نسبت به محصول مشابه خارجی بسیار حائز اهمیت است یا قیمت مناسب و به صرفه تر محصول ما نسبت به مشابه خارجی یا داشتن عوامل تولید که ممکن است در کشور های دیگر وجود نداشته باشد و بسیاری از عوامل رقابتی دیگر باید مورد توجه کسب و کارهای نوپا قرار گیرد. انتخاب هریک از این عوامل بستگی به متغیر ها و الگوهای مصرف بازار مقصد دارد.

کانال توزیع

این مشاور کسب و کار اظهار می کند: با ظهور شبکه ها و گسترش دنیای مجازی و استفاده روزافزون مردم از ابزار های الکترونیک و دیجیتالی استفاده از ابزار های شبکه ای و دیجیتال مارکتینگ بیشتر توصیه می شود. رویکرد های مدرن توزیع به دنبال حذف واسطه ها و تسهیل و تسریع دسترسی مشتری به محصول هستند.

در این مقوله استفاده از اینترنت و فضای مجازی و شبکه ها بسیار مناسب است. در واقع کسب و کار های نوپا با اتصال به شبکه بازار جهانی به منابع جدید، مشتریان جدید و تامین کننده های جدید دست خواهند یافت و به تعاملی اثربخش با بازیگران اکوسیستم بازار جهانی خواهند رسید؛ بنابراین استفاده از تجارت الکترونیک بیشتر توصیه می شود، چراکه از این طریق می توان در هر زمان و هر مکان و فارغ از اندازه و مقیاس و منابع کسب و کار نوپا به همه مشتریان در سراسر نقاط دنیا خدمات و محصولات را عرضه کرد.

قاسمی در پاسخ به این سوال که «كسب و كارهای نوپا چگونه می توانند در این بازار رقابتی برای خود مزیت رقابتی مناسبی را ایجاد كنند؟» خاطر نشان می کند: مزیت های رقابتی (Competitive Advantages)بر مبنای شایستگی های محوری (Core Competencies) شرکت شکل می گیرند.

شرکت نوپا ضمن شایستگی های محوری خود باید به شناخت مناسبی از بازار داخلی و خارجی، نیاز های مشتریان داخلی و خارجی و الگوهای مصرف آنها برسد. همان طور که پیشتر هم ذکر شد از عوامل رقابتی متعددی مانند کیفیت بهتر، قیمت مناسب تر، طراحی جذاب تر، تحویل درب منزل، فناوری جدیدتر و کاربرد بیشتر استفاده کرد اما انتخاب هریک یا مجموعه ای از این عوامل به عنوان یک مزیت رقابتی وابسته به منابع موجود شرکت، متغیرهای بازار مقصد و الگوها و ترجیحات مصرفی مشتریان است که بر پایه شایستگی های محوری خود شرکت مانند سرمایه های انسانی متخصص و دانش فنی و منابع تولد و ... شکل می گیرد.