ز گهواره تا گور دانش بجوی

بسیاری از افراد شاغل، تمایلی ندارند در خصوص روزهای اولی که شاغل شده بودند، فکر کنند و نمی خواهند آن دوران را به یاد بیاورند. علت این مسئله اغلب با دلایلی همچون ناتوان بودن در انجام وظایف محوله، عدم مهارت کافی در پیشبرد اهداف شغلی، مشکلات با مقامات ارشد و سرپرستان، ترک شغل و مواردی مشابه مرتبط است.اما چرا افراد در مهارت های شغلی خود آنچنان که باید توانا نیستند و در نتیجه خاطراتی تلخ کسب می کنند؟ به نظر می رسد مشکل اصلی در ضعف های سیستم آموزشی مستتر است.

بسیاری از کشورها با تمرکز بر افزایش مهارت های شغلی منابع انسانی نتایج مثبت اقتصادی به دست آورده اند. آموزش هایی که چه پیش از خدمت و چه در حین خدمت به ارتقای سطح بهره وری منابع انسانی کمک می کنند.

بنابراین رمز پیشرفت بسیاری از کشورهای توسعه یافته در بخش تولید و صنعت، در آموزش صحیح کارکنان مشاغل گوناگون نهفته است. با این وجود برخی کشورهای توسعه یافته هنوز به اهمیت آموزش مهارت های شغلی پی نبرده اند یا بهای چندانی برای این بخش قائل نیستند. متاسفانه این غفلت و کم کاری نتایجی منفی در نرخ اشتغال و رشد اقتصادی این کشورها خواهد داشت.

چرا کسب مهارت مهم است؟

شلی فراست، متخصص در امور منابع انسانی و مدرس دانشگاه اقتصاد واشنگتن معتقد است، آموزش مهارت های شغلی به کارکنان، فرصتی است تا مدیریت بتواند نرخ راندمان شغلی و گردش مالی سیستم تحت سرپرستی خود را ارتقا بخشد. از سوی دیگر صرفه جویی در وقت و هزینه ها جزو پیامدهای مثبت افزایش مهارت های شغلی هستند. به عقیده دکتر فراست، برخی از مهم ترین دلایل اهمیت مهارت های شغلی، شامل این موارد است:

شناسایی نقاط ضعف

یک مثل قدیمی می گوید: هر شکست مقدمه ای برای پیروزی است. بنابراین شناسایی نکاتی که باعث ضعف و شکست کارمندان در انجام امور محوله می شوند، نقشی موثر در پیروزی های آتی آنان ایفا می کند. تا زمانی که سیستم آموزشی موثری برای کارمندان در نظر گرفته نشود، نگرش جامعی در حیطه نقاط ضعف کارکنان ایجاد نمی شود و سازمان درجا میزند یا عقب گرد می کند.

بهبود عملکرد کارکنان

این روزها، جهان صنعت نیز همگام با هر بخش دیگر جامعه تحولاتی مدام را تجربه می کند. در نتیجه، هر یک از منابع انسانی که خواستار استخدام یا حفظ شغل خود هستند، چاره ای ندارند جزبه روز کردن دانش و مهارت های فنی و عملی. این مسئله افزون بر افزایش عزت نفس کارکنان، در نمایی کلی تر به بهبود چرخش صنایع کوچک و بزرگ کمک می کند. اگر انتظار افزایش کیفیت کالاها و صادرات را داریم، باید پیش از هرچیز بر بهبود عملکرد کارکنان متمرکز باشیم.

سازگاری با سیستم

آموزش مهارت های شغلی، احتمال اخراج کارمندان، مشکلات و تعارض آنها با سیستم و... را کاهش می دهد. به طور کلی هر اندازه افراد شاغل در نظام سازمانی به وظایف شغلی خود مسلط تر باشند احتمال ناسازگاری آنان با سیستم کاهش بیشتری می یابد.

رضایت کارمند و کارفرما

رضایت شغلی کارکنان، یکی از مولفه های اصلی صنعت امروز است، تا جایی که به یکی از شاخصه های استاندارد سازمانی و سنجش کیفیت تبدیل شده است. یکی از عوامل ایجاد رضایت شغلی، احساس خودارزشمندی و توانمندی شغلی است. بنابراین می توان انتظار داشت کارمندانی که مهارت های شغلی بیشتری دارند رضایت شغلی بالاتری دارند و در نتیجه رضایت کارفرمایان را نیز جلب خواهند کرد.

مهارت های شغلی؛ از اروپا تا آسیا

اتحادیه اروپا از سردمداران طرح های مهارت شغلی است. طرح جامع 2020 که با هدف افزایش توانایی های شغلی منابع انسانی تدوین شده و در دست اجراست، نمونه ای از طرح های اروپا برای افزایش نرخ توسعه است.

این طرح شامل بندهای متعددی است اما مهم ترین بخش های آن، افزایش توانایی های مرتبط با هوش اجتماعی، افزایش روابط عمومی، ایجاد انگیزه و خودباوری و ارتقای سطح دانش عملیاتی کارکنان است. از اولویت های طرح های آموزشی این اتحادیه می توان به طرح افزایش مهارت های رایانه ای، کیفیت روابط انسانی و آموزش اخلاق سازمانی اشاره کرد. هدف از ایجاد طرح افزایش مهارت های شغلی، افزایش سطح توسعه و حفظ جایگاه موفق در عرصه اقتصاد بین الملل است.

وضعیت قاره های آسیا و اقیانوسیه نسبت به سال های پیش اندکی بهتر شده و نمی توان کشورهای این قاره را متهم به اهمال کاری در افزایش مهارت های شغلی منابع انسانی کرد. با این وجود، بسیاری از کشورهای آسیایی با وجود نیروی انسانی جوان و پرتعداد، از کیفیت مطلوبی در آموزش شغلی برخوردار نیستند.

یکی از مشکلات رایج بین کشورهای آسیایی ضعف در آموزش مهارت های رایانه ای و مبتنی بر تکنولوژی است، درواقع بسیاری از افراد در مواجهه با سیستم های مدرن ارتباطی و فناوری ضعیف عمل کرده و قادر به ارائه عملکرد مناسبی نیستند. با این حال برخی کشورهای منطقه همچون مالدیو، قرقیزستان، اندونزی و مالزی، با تاسیس موسسات دولتی ویژه تلاش کرده اند به منابع انسانی توجه بیشتری نشان داده و ظرفیت های آنان را ارتقا بخشند.