شایعات و اخبار دروغ، بلای جان روپیه های هندی

در این یک ماهی که از اعلام ناگهانی نخست وزیر هند برای خارج کردن درشت ترین اسکناس های این کشور از چرخه پولی می گذرد، شایعات و خبرهای دروغ فراوانی در فضاهای آنلاین درباره طرح اصلاحات پولی هند دست به دست می چرخد.

یک شهروند هندی دراین باره به بی بی سی گفت که هر روز یک شایعه تازه دهان به دهان می چرخد. به گفته او، آخرین شایعه این بود که در اسکناس های 2هزار روپیه ای یک تراشه وجود دارد که محل نگهداری شان را لو می دهد.

او گفت که این شایعات را می تواند در همه انواع رسانه های امروزی از جمله واتس آپ ببینید.

یک ماه پیش بود که نارندرا مودی، نخست وزیر هند، ناگهان اعلام کرد که اسکناس های 500 و 1000 روپیه ای باید از چرخه پولی این کشور خارج و اسکناس های جدید جایگزین آنها شوند. این اقدام ناگهانی دولت باعث ایجاد اعتراضات و شایعات غلط شده است.

در فضای مجازی و خیابان ها مردم ادعا کرده اند که از اسکناس های جدید 2هزار روپیه ای جوهر چکه خواهد کرد، جوهر اسکناس های جدید مواد رادیواکتیو دارد و پول های جدید هم به زودی از چرخه خارج خواهند شد. همه این شایعات اما از بیخ و بن غلط هستند.

روهال روشن، یکی از هواداران مودی، نخست وزیر و فعال مطبوعاتی در این باره گفت که برخی از این ادعاها از سوی سیاستمداران ارشد و مخالفان دولت پخش شده اند.

او گفت: «قبول دارم که اجرایی شدن این سیاست پولی تا حدی باعث سردرگمی شده است اما مسائل مربوط به آن و شایعاتی که دور و برش می چرخد بسیار بیشتر از خود ماجرا سردرگمی می آورد.»

او ادامه داد که بسیاری از این شایعات هدایت شده و برخی نتیجه اطلاعات غلط و نداشتن درک درست از فناوری است. به گفته او، بسیاری از این شایعات از سوی افرادی که منفعتی در ماجرا دارند بزرگ تر جلوه داده می شود.

در این حال دولت ادعا کرده که 90 درصد مردم هند هوادار این سیاست پولی هستند که هدفش مبارزه با تقلب، فرار مالیاتی و مبارزه با تروریسم است. این ادعای دولت البته برخلاف اعتراض های پرسروصدای گروهی از مردم علیه این سیاست است. این عدد از یک نظرسنجی دولتی برآمده که در آن از مردم این سوال پرسیده شده است: آیا فکر می کنید سیاست پولی باعث دستیابی مردم عادی به املاک، آموزش بیشتر و بهداشت و سلامت خواهد شد؟

پاسخ دهندگان به این نظرسنجی سه گزینه برای پاسخگویی داشتند: «کاملاً موافقم»، «تا حدی موافقم» و «نظری ندارم». بنابراین پاسخ دهندگان گزینه ای برای مخالفت نداشتند.

درهرحال فضای این روزهای هند پس از اجرایی شدن ناگهانی سیاست تازه پولی به شکلی است که شایعه و خبرهای دروغ جای واقعیت های طرح را گرفته، هرچند دولت هم در نظرسنجی خود راه مخالفت با طرح را باز نکرده است.

تصمیم نخست وزیر هند برای خروج ناگهانی اسکناس های 500 و 1000 روپیه ای و در پی آن چاپ اسکناس های 2 هزار روپیه ای در کوتاه مدت نتایج خوبی نداشت و باعث شد مردم در برابر بانک ها صف بکشند تا اسکناس هایشان را عوض کنند. از طرفی کافی نبودن اسکناس های جدید بر مشکلات مردم افزود.

همین باعث شد که برخی کشاورزان به دوران قبل از اختراع پول بازگشته و به کارگران مزارع به جای پول کالاهایی چون برنج و سیب زمینی بدهند.

در این شرایط اما دولت همچنان مصمم به ادامه اجرای این طرح است، هرچند خبرهای دروغ و شایعات مختلف اوضاع را سیاه تر از واقعیت نشان می دهد.