فولاد نباید به سرنوشت سیمان دچار شود

طی روزهای اخیر مهدی کرباسیان، رئیس هیات عامل ایمیدرو از انباشت شدن حدود ۳‌میلیون تن محصولات فولادی در انبارها خبر داد. حالا فعالان صنعت فولاد می‌گویند اگر پیشنهادات برای مدیریت بحران فعلی اجرایی نشود و دروازه‌های کشور همچنان به روی واردات باز بماند، فولاد هم به سرنوشت صنعت سیمان دچار خواهد شد.

در حالی متولیان صنعت فولاد از انباشت 3‌میلیون تن محصولات فولادی در انبارها خبر می‌دهند که رکود دامن همه صنایع بزرگ کشور را گرفته است. اما در این شرایط نکته‌ای که قابل بررسی است این است که دروازه‌های کشور همچنان به روی واردات محصول کم کیفیت فولاد چین به ایران باز است. در این شرایط این پرسش مطرح می‌شود که چرا در شرایطی که یکی از بزرگ‌ترین و استراتژیک‌ترین صنایع کشور ناچار به انباشت محصولات تولیدی خود شده، همچنان واردات ادامه دارد؟

احمد دنیانور، مدیرعامل مجتمع فولاد جنوب و عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در پاسخ به این پرسش اظهار می‌کند: «متاسفانه به دلیل رکود حاکم بر بازار، تقاضا کاهش یافته و واحدهای عرضه‌کننده با تورم انباشت محصول در انبار مواجه شده‌اند و این موضوع موجب شده واحدهای تولیدی به دلیل انبار شدن محصولات به سمت کاهش تولید قدم بردارند و تولیدات آنها کمتر از ظرفیت آنها باشد. به همین دلیل ظرفیت تولید کاهش یافته و برخی واحدهای تولیدی کوچک رو به تعطیلی گام برمی‌دارند.»

او می‌افزاید: «وزارت صنعت، معدن و تجارت به جای تعرفه واردات و جلوگیری از آن، دروازه‌های واردات را باز گذاشته است. از نظر من از چند ماه آینده شاهد افزایش واردات فولاد از چین خواهیم بود. این در حالی است که آمریکا محصولات چینی را با تعرفه 325‌درصدی بر واردات فولاد در راستای حمایت از تولید خود وارد می‌کند.»

دنیانور درباره وضع تعرفه بر واردات در ایران بیان می‌کند: «متاسفانه در کشور ما از وضع تعرفه بر واردات خودداری می‌کنند و به دلیل نبود یک سیاست مدون و متولی مشخص برای صنعت فولاد در کشور، این صنعت با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است. در حال حاضر ایمیدرو و شرکت ملی فولاد به جای مدیریت بر صنعت فولاد، تنها به بنگاهدار تبدیل شده‌اند و مانند یک هلدینگ فعالیت می‌کنند که این موضوع مشکل بزرگی است که صنعت فولاد کشور را با بحران جدی مواجه کرده است.»

همچنین محمد عمویی، مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور نگراندیش درباره این موضوع به «فرصت امروز» می‌گوید: «از نظر من مشکلات صنعت فولاد در درجه اول به فرآیند قیمت تمام شده و فروش فولاد بستگی دارد و فروش فولاد با قیمت تمام شده بالا زنگ خطر جدی برای صنعت و اقتصاد کشور است. در کشورهایی همچون اوکراین، قزاقستان و... فولاد را با قیمت‌هایی کمتر وارد کشور می‌کنند.»

او ادامه می‌دهد: «این موضوع نشانگر آن است که فولادسازهای ما باید به دنبال افزایش تعرفه واردات از سوی دولت باشند زیرا با توجه به هدفگذاری صنعت فولاد کشور بر 40‌میلیون تن تا سال 1396، چگونه می‌توانیم مازاد تولید فولاد کشور را صادر کنیم در حالی که هنوز واردات این محصول در کشور ادامه دارد. اگر با عوارض بر واردات بازی نکنیم، هیچ‌گاه امکان رقابت نخواهیم داشت.»

عمویی با اظهار نگرانی از اینکه صنعت فولاد ممکن است به سرنوشت سیمان دچار شود، تصریح می‌کند: «نگرانی من از این است که فولاد هم به سرنوشت سیمان دچار شود که اصلا خبر خوبی نخواهد بود. از نظر من دیر یا زود با رکود و انبارهایی با فولادهای انباشته مواجه خواهیم شد که نباید همه این مشکلات را بر گردن تحریم و عدم وجود ساخت‌و‌ساز در کشور بیندازیم. از طرفی یکی از مشکلاتی که‌ باید به آن توجه کنیم، کارخانجات تولید فولاد است که طی یکی، دو سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید در شرایطی که تولیدات سایر کارخانجات قبلی در انبارها مانده است.»

حالا در شرایطی که نگرانی‌ها برای این صنعت استراتژیک به اوج خود رسیده، این موضوع قابل بررسی است که چگونه می‌توان بحران به وجود آمده برای صنعت فولاد را مدیریت کرد؟ عمویی در این باره معتقد است: «یکی از راهکارهای اصلی برای رونق در بازار فولاد شناسایی بازارهای جدید و حمایت‌های صادراتی دولت در قالب ارائه تسهیلات به فولادی‌هاست. یکی از مشکلات جدی ما عدم تخصیص بهینه منابع صندوق توسعه ملی به فولاد است. باید توجه داشت که فروش فولاد در کشور به راحتی مواد‌غذایی نیست، شاید روی کاغذ بتوان از خریدوفروش آن به راحتی صحبت کرد اما در عمل شرایط کاملا متفاوت است.»

دنیانور نیز در این زمینه اظهار می‌کند: «وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان متولی این امر باید بر واردات تعرفه وضع کند و از سویی دیگر برای افزایش تقاضا و صادرات سیاست‌های تشویقی در نظر گرفته شود زیرا اگر با این روند حرکت کنیم، شاهد تعطیلی کارخانه‌های فولادی بیشتری خواهیم بود.» این عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در پایان پیش‌بینی خود از آینده صنعت فولاد با توجه به شرایط فعلی اظهار می‌کند: «از نظر من با توجه به تاثیرگذاری صنعت فولاد بر صنایع پایین دستی اثرات نامطلوبی خواهد داشت که ضربه جدی به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.»

براساس شرایط فعلی بازار فولاد و اظهارات فعالان این صنعت، دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید با استفاده از تجربیات فولادی‌ها با استفاده از حمایت‌های مالی و تعیین سیاست‌های تشویقی برای صادرات و وضع تعرفه بر واردات از سویی و تلاش در جهت رونق صنایع وابسته و ساخت‌و‌ساز نسبت به رونق این بازار اقدام کنند تا فولاد به سرنوشت صنعت سیمان در کشور دچار نشود.