محصولات ارگانیک در نبرد با بی‌مهری بازار

محصولات ارگانیک کشاورزی با بی‌میلی بازار روبه‌رو هستند. تولید‌کنندگان این گروه محصولات کشاورزی مشکلات بازار و بی‌توجهی دولت را دو عامل اصلی بر سر راه تولیدات‌شان عنوان می‌کنند. در حال حاضر ایران تنها یک‌درصد از محصولات ارگانیک جهان را تولید می‌کند. براساس آمارها تا سال 2013 ایران دارای 16‌هزار هکتار کشاورزی ارگانیک است و با وجود تاکید برنامه پنجم توسعه بر افزایش 25درصد رشد این محصولات این هدف میسر نشد.

فشار بانک‌ها بر کشاورزان

احمد حبیب‌زاده، نخستین سیب‌زمینی‌کار ارگانیک با برند «آلبلاغ» و تولید حدود 300 تن در 10 هکتار، به «فرصت امروز» می‌گوید: در کشت ارگانیک، نسبت به کشت معمولی تا نصف، کاهش برداشت محصول داریم و دولت باید از ما حمایت کند. اگر حمایت شویم تناژ برداشت محصول در مزارع بالاتر می‌رود و هزینه‌های تولید جبران می‌شود.

وی اظهار می‌کند: ما اکنون در پرداخت بدهی‌های بانکی مانده‌ایم و بانک کشاورزی هم هر ماه در سررسید اقساط فشار وارد می‌کند. دولت باید با برگزاری نمایشگاه‌های خارجی و تسهیلات ارزان از ما حمایت کند. ما توان رقابت در بازارهای جهانی را داریم.

استقبال تهرانی‌ها از ارگانیک

این کشاورز نمونه اردبیلی با قدردانی از مردم تهران، تصریح می‌کند: تنها حامی ما مردم تهران هستند که در فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌ها با خرید محصول ارگانیک از ما حمایت می‌کنند. ما قدردان آنها هستیم. سیب‌زمینی آگریای ارگانیک ما بدون کود و سم شیمیایی است و ارزش غذایی بالایی دارد. این رقم برای تولید صنایع چیپس مناسب است اما صنایع از نوع ارگانیک آن استقبال نمی‌کنند.

هزینه‌های تولید ارگانیک بالاست

صادق شکرالله‌پور، نخستین تولیدکننده ملی برنج ارگانیک با تولید 12 تن محصول در شش هکتار نیز در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز»، با اشاره به هزینه‌های تولید ارگانیک، تاکید می‌کند: بیشترین هزینه‌های تولید برنج ارگانیک در کنترل علف‌های هرز است. هزینه کنترل بیولوژیکی در هر هکتار حدود 6‌میلیون تومان است در‌صورتی‌که در مزارع عادی با خرید 200‌هزار تومان سم می‌توان علف‌های هرز را کنترل کرد.

این تولیدکننده ارگانیک نمونه کشوری، می‌گوید: با این تفاسیر ما تولیدکنندگان ارگانیک از هیچ حمایتی برخوردار نیستیم و تنها چشم امیدمان به مردم و مصرف‌کنندگان است که قدر و ارزش محصولات ارگانیک را می‌دانند و از ما حمایت می‌کنند. البته انجمن ارگانیک ایران هم حمایت‌هایی مانند برگزاری نمایشگاه‌ها و آگاهی‌رسانی انجام می‌دهد. بیشترین مشکل ما زمانی‌ است که محصول‌مان فروش نمی‌رود و هیچ سازمان و دستگاهی هم از ما حمایت نمی‌کند.

بی‌رونقی سازمان ترویج کشاورزی

 وی می‌افزاید: محصولات ارگانیک بدون استفاده از سم و کود شیمیایی، نه‌تنها دارای ارزش غذایی بالاتر برای مصرف‌کننده است بلکه به محیط‌زیست، اکوسیستم و منابع آب و خاک نیز آسیب نمی‌زند. افزون بر اینکه عطر و طعم این محصولات نیز بهتر است.

بازرسی‌های سفت و سخت برای تولید ارگانیک

شکرالله‌پور در خصوص مراحل رسیدن به تولید محصول ارگانیک و مراجع معتبری که گواهی صادر می‌کنند، می‌گوید: برای دریافت نشان ارگانیک، مزرعه دست‌کم پنج سال باید زیر نظارت و بازرسی‌های سازمان ملی استاندارد و مرجع ملی شرکت بیوسان گواه باشد تا باقیمانده‌های شیمیایی پاک شود. این پروسه برای مزرعه من 9 سال طول کشید اما سرانجام گواهی 11000 ارگانیک ایران را که مورد تایید اروپاست دریافت کردم.

وی به ارزش غذایی محصولات ارگانیک اشاره می‌کند و می‌گوید: به گفته کارشناسان علم تغذیه، ارزش غذایی برنج ارگانیک و سایر محصولات تا 50‌درصد بالاتر است و در گوجه‌فرنگی این میزان به 90‌درصد هم می‌رسد. با چنین مشخصه‌ای تولیدکنندگان ارگانیک باید از سوی دولت حمایت شوند.

مردم عادت کرده‌اند جنس ارزان بخرند

محمدرضا رحمانی، مدیر تولید شرکت عصاره طلایی، نخستین تولیدکننده عرقیات و گلاب ارگانیک ایران، در گفت‌و‌گو‌ با «فرصت امروز»، می‌گوید: رکود اقتصادی حاکم بر کشور و کاهش توان مالی مردم در دو سه سال اخیر باعث شده تا رویکرد جامعه به سمت مصرف محصولات ارگانیک کمتر شود. همچنین محصولات ارگانیک به دلیل سالم بودن، هزینه‌های تولیدشان بالاست در‌حالی‌که جامعه در شرایط کنونی برای خرید و مصرف این محصولات تمایل چندانی ندارد. چند سال است که مردم عادت کرده‌اند ارزان بخرند و این موضوع به کاهش قدرت مالی آنها ارتباط دارد.

چشم‌انتظار بازارهای صادراتی

وی می‌افزاید: زمانی که بازارهای داخلی اشباع شده باشد دولت باید بازارهای صادراتی را روی تولیدکنندگان بگشاید. این کمترین حمایت دولت از بخش‌های تولیدی است که محصولات با‌کیفیت و قابل رقابت تولید می‌کنند، از جمله تولیدکنندگان محصولات ارگانیک که طرفداران زیادی در بازارهای اروپایی دارند. این تولیدکننده عرقیات ارگانیک می‌گوید: در بسته‌بندی محصولات نیز مشکل داریم. شوربختانه شرکتی که طراحی‌های خلاقانه داشته باشد، نداریم. ما برای محصولات صادراتی از طراحان خارجی کمک گرفته‌ایم و دستمزدهای بالایی پرداختیم.