مرگ آیت الله رفسنجانی، توافق هسته ای را تهدید می کند

مرگ آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی در یکی از سخت ترین دوره های روابط خارجی ایران با جامعه جهانی اتفاق افتاده است؛ یعنی درست در زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا تهدید کرده است که توافق هسته ای ایران را پاره خواهد کرد. با این مرگ همچنین، حسن روحانی رئیس جمهور اصلاح طلب ایران یک متحد بسیار با اهمیت را از دست داده است.

این دو موضع چندان نامربوط نیستند. درست همان طور که دست راستی های آمریکا، که خوراک شان توسط رژیم صهیونیستی  و عربستان سعودی تأمین می شود، با توافق نامه مخالفت کرده اند، تندروها در ایران با حسن روحانی و دولتش به خاطر چیزی که تقدیم کردن حقوق کشور در زمینه های دفاع و امنیت می دانند مخالف هستند.

آیت الله رفسنجانی یک شخصیت برجسته در تاریخ اخیر ایران است. او یکی از رهبران انقلاب 1979 که شاه را برکنار کرد و همین طور  دستیار آیت الله روح الله خمینی بود و در دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق عملاً فرمانده کل قوا بود و بعد از جنگ هم رئیس جمهور ایران شد.

به عنوان یکی از معدود روزنامه نگارانی که سال گذشته اجازه پیدا کردند تا به ایران بروند و انتخابات را پوشش بدهند، من شاهد بودم که آیت الله کهنسال منبعی از پشتیبانی برای لیبرال ها بود و در میان محافظه کاران در قم –واتیکان ایران- مورد انزجار قرار می گرفت. مخالفان او مدت ها بود که به خاطر مواضع او درباره حقوق مدنی و تلاش برای برقراری رابطه با غرب و همین طور حمایتش از توافق هسته ای علیه او موضع می گرفتند.

دونالد ترامپ بارها تأکید کرده است که علیه این توافق هسته ای اقدام خواهد کرد و رژیم صهیونیستی که ایران را تهدید علیه موجودیت خود می داند و همین طور عربستان سعودی که در تقابلی فرقه ای با ایران است امیدوارند ترامپ به وعده هایش در این باره عمل کند.

رئیس جمهور منتخب درخواست های زیادی از سوی گروه های متفاوت از جمله تعدادی از دانشمندان آمریکایی و همین طور تعدادی از ایرانی -آمریکایی ها دریافت کرده است که در آن از او خواسته اند به این توافق پایبند بماند. جنرال ماتیس، وزیر دفاع جدید و باب کروکر رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم در مقابل رفتارهای خصمانه در این باره موضع گرفته اند.

با این حال غیرقابل  پیش بینی بودن ترامپ و صحبت هایش درباره اعمال تحریم های غیرهسته ای بیشتر، شرایط را نامطمئن تر کرده است.

تندروها در ایران از این شرایط پرتردید نهایت استفاده را می برند. اینکه ادعاهای آنها درست باشد یا نه مشخص نیست با این حال آنها از شرایط جدید به وجود آمده در آمریکا استفاده می کنند تا اجازه ندهند حسن روحانی برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شود.

بسیار معتقدند که روحانی حالا در شرایطی که بیشتر از هر زمان دیگری به آن نیاز دارد، از یک حمایت حیاتی محروم شده است. صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران می گوید:  «مرگ رفسنجانی دولت روحانی را تضعیف خواهد کرد و تأثیر منفی ای هم روی جنبش اصلاح طلبی در ایران خواهد گذاشت.»