معارضین، معدن‌ کاران را معدن‌ خوار می‌ دانند

«یکی از مشکلات کل معادن در سطح جهان و خصوصا ایران که اکثر معدن‌داران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، معارضین معدنی هستند» اینها بخشی از اظهارات فریبرز شجاع، معدن‌دار بخش خصوصی است که از جمله معدن‌دارانی است که معارضین محلی یکی از مشکلات و دغدغه‌های اصلی آنها است. به گفته وی به دلیل اینکه اکثر معادن در نقاط دورافتاده و کوهستانی یا محل سکونت مردم است، در اکثر مواقع با برخورد معارضین محلی و برخی افرادی که مرتع‌دار یا چوپان هستند، ‌مواجه می‌شوند زیرا به محض بهره‌برداری از معدنی، شروع به ایجاد مزاحمت می‌کنند.

شجاع در ادامه درباره تجربه خود در این باره به «فرصت‌امروز» می‌گوید: حدود 10 سال پیش در معدنی که در آن فعالیت داشتیم، هنگامی که نخستین بلدوزر شروع به کار کرد، حدود 15 نفر مقابل دستگاه خوابیدند و مانع فعالیت ما شدند و حدودا شش ماه وقت، انرژی و هزینه صرف کردیم تا بتوانیم این معضل را حل کنیم.

وی در ادامه با بیان اینکه معدن بخشی است که در کشور مظلوم واقع شده، توضیح می‌دهد: به همین جهت حمایت‌های لازم هم از این بخش نمی‌شود و در مجموع نگرش مثبتی از معدن‌دار وجود ندارد و اغلب معدن‌دار را زمین‌خوار، وطن‌فروش می‌نامند و اخیرا هم به معدن‌خوار معروف شده است و از نظر من یکی از شغل‌های بسیار سخت در کل دنیا است و جدای از یک، 2‌درصدی که امکان دارد به نتیجه دلخواه برسیم اما در اکثر مواقع با توجه به اینکه فعالیت‌های اکتشاف، استخراج و... سختی‌ها و ریسک بالایی دارد، پس از این همه فعالیت و هزینه به نتیجه دلخواه نمی‌رسیم.

این معدن‌دار می‌افزاید: از سویی یکی از مشکلات اصلی ما این است که متولیان زیادی بر این امر حاکم هستند و قانونی که قرار بود تحت عنوان پنجره واحد باشد و همه بتوانند از این کانال اقدامات لازم را صورت دهند، اما متاسفانه عملیاتی نشد که این ایجاب می‌کند خیلی از ارگان‌ها مثل محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و شهرداری و... همه خود را به نوعی متولی این امر می‌بینند و مدیریت واحدی در این بخش وجود ندارد که خود به مشکل جدی برای معدن‌داران تبدیل شده است.
 
تخریب منابع طبیعی توسط کشاورزان و دامداران

مهرداد شکوهی رازی، مدیرعامل شرکت استخراج و فرآوری مواد اولیه شیشه و معدن‌دار درباره این معضل با جزییات بیشتری حرف می‌زند، او می‌گوید: معارضین معدنی ما در درجه اول منابع طبیعی هستند زیرا به دلیل اسمی که انتخاب کرده و خود را محافظ منابع طبیعی کشور معرفی می‌کنند، در تمام زمینه‌ها به ما معترض هستند.

معدن‌کاران و منابع طبیعی از یک تعریف واحد و دو معنای متفاوت دارند به طوری که معدنکار هنگامی که سنگ را از دل زمین استخراج می‌کند اسم این کار را معدنکاری می‌نامد و برای استفاده از این سنگ نیاز به جاده دارد بنابراین با ساخت جاده، سنگ را از دل زمین استخراج کرده که در نهایت به ثروت‌آفرینی ختم می‌شود اما همین کار از سوی منابع طبیعی، تخریب محیط‌زیست نام دارد.

وی ادامه می‌دهد: عمدتا به دلیل خشکی کشور، غیر ‌از مناطق شمالی در سایر مناطق از تنوع گونه‌های گیاهی برخوردار نیستیم از سویی با توجه به فعالیت‌های کشاورزان، آسیبی که ما به منابع طبیعی می‌زنیم بسیار کمتر از آنها است زیرا با کشت دیم، چرای بی‌رویه و... آسیب بیشتری به منابع طبیعی می‌زنند.

به گفته شکوهی رازی، کل معادن فعال کشور 5‌هزار معدن است که اگر هرمعدن یک کیلومتر مربع وسعت داشته باشد، در کل 5‌هزار کیلومتر مربع می‌شود که به یک‌میلیون و 648‌هزار کیلومتر مکعب که حداکثر 3/0‌درصد از مساحت کل کشور در اختیار معدن‌کاران است. وی معتقد است در مقیاس با سطح فعالیتی که کشاورزان اشغال می‌کنند بسیار ناچیز است اما متاسفانه معدن‌کاران همیشه مورد اتهام و ظلم هستند.

این معدن‌دار در ادامه می‌گوید: از سویی دیگر یکی از معارضینی که با آنها مواجه هستیم روستاییان هستند.با توجه به اینکه الگوی کار در کشور تغییر کرده و دانش‌بنیان شده است، کشاورزی و دامداری سنتی روستاییان پاسخگو و مقرون به صرفه نیست، به همین دلیل روستاییان یا معدن‌کاران را مانع کار خود می‌دانند یا حقی و سهمی از معادن را طلب می‌کنند و متاسفانه برخی دولتمردان ما نیز با اظهارات خود موجب تحریک روستاییان می‌شوند به‌عنوان مثال اعلام می‌کنند که معدن‌کاران قصد شراکت روستاییان در درآمدها را دارند که این موضوع موجب دردسر بیشتر معدن‌کاران خواهد شد.

این معدن‌دار می‌افزاید: نکته آخر اینکه ما معدن‌کاران ادعا داریم با توجه به اینکه معادن در مناطق دور‌افتاده هستند، ما اشتغال را به این مناطق برده و با توسعه و رونق این مناطق، مانع مهاجرت روستاییان شده و بیش از همه در مورد اتهام قرار می‌گیریم و به همین دلیل دولت باید به کمک معدن‌کاران بیاید. ما مخالف حفظ منابع طبیعی نیستیم اما مقرراتی ازجمله کنوانسیون استکهلم و ریو وجود دارد که هردو به تصویب مجامع عمومی و مجلس شورای اسلامی رسیده است.

گذشتن از هفت خان رستم، رسیدن به سد معارضین

همچنین پیش از این نیز علاءالدین میرمحمد صادقی، رئیس خانه معدن کشور پیش از این نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره معارضین معدنی اظهار کرده بود، مشکلی که در معدن‌کاری بسیار به چشم می‌خورد، معارضین محلی هستند زیرا هنگامی که یک معدن‌کار پس از پشت سرگذاشتن یک سلسله تشریفات طولانی، معدنی را کشف می‌کند و با دریافت پروانه بهره‌برداری قصد استفاده از این ذخیره معدنی را دارد، دچار معارضین محلی خواهد شد که سراغ معدن‌دار رفته و با اعتراض به او در برخی مواقع مانع بهره‌برداری معدن‌دار خواهند شد در حالی که اقدامات فراوانی صورت گرفته تا به این مرحله برسد.

براساس اظهارات فعالان این عرصه و مشکلاتی که از سوی معدن‌داران اعلام شد، در اکثر مواقع به دلیل عدم رسیدگی درست سازمان‌های ذی‌صلاح، آن‌طور‌که باید از فعالیت معدن‌داران استقبال صورت نمی‌گیرد و به عکس در اکثر موارد مانع فعالیت معدن‌کاران خواهد شد.