نیم نگاهی به «شپدیس»

مجتمع پتروشیمی پردیس در منطقه ویژه اقتصادی/ انرژی پارس، در شهر عسلویه و به فاصله ۲۷۰ كیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر واقع شده است. مساحت كل مجتمع شامل فاز اول، دوم و سوم جمعاً حدود ۵/۶۴ هكتار است. این شرکت ابتدا با نام پتروشیمی اوره و آمونیاک غدیر در تاریخ 83/5/28 به‌صورت شرکت سهامی خاص تأسیس و در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید. سپس به موجب مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده مورخ 1387، نام شرکت به پتروشیمی پردیس تغییر یافت. در اواخر سال 1389 نوع شرکت به سهامی عام تبدیل و سپس نزد سازمان بورس و اوراق بهادار تهران به ثبت رسید. مرکز اصلی شرکت در تهران و مرکز کارخانه، در منطقه عسلویه است.

فعالیت اصلی شرکت

احداث، راه‌اندازی، بهره‌برداری کارخانجات صنعتی به منظور تولید، بازاریابی، فروش، صادرات، تبدیل تمام مواد پتروشیمی و پتروشیمیایی، فرآورده‌های فرعی، مشتقات ذی‌ربط آنها، انجام تمام فعالیت‌های تولیدی، صنعتی، بازرگانی، فنی و مهندسی که به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم مربوط به عملیات مذکور است با رعایت قوانین و مقررات مربوط. 

تحلیل صنعت

اوره: اوره به دلیل داشتن کربن در ساختار شیمیایی خود، درگروه محصولات شیمیایی آلی قرار می‌گیرد. از آنجا که اوره از ترکیب آمونیاک و دی‌اکسیدکربن (محصول فرعی در فرآیند تولید آمونیاک)حاصل می‌شود تمام واحد‌های تولیدی اوره در مجاورت و نزدیکی واحد‌های تولیدی آمونیاک است. 

وضعیت شرکت در صنعت

مجتمع پتروشیمی پردیس با تولید سالانه 1،360،000 تن آمونیاك و 2،150،000 تن اوره، بزرگ‌ترین تولیدکننده اوره و آمونیاك در سطح کشور است که حجم بالای تولیدات و فناوری برتر، هماهنگی با استانداردهای زیست محیطی، سهولت دسترسی به خوراك گاز طبیعی، خطوط حمل‌و‌نقل دریایی و برخورداری از تأسیسات ذخیره‌سازی و اسكله بارگیری اختصاصی برای صادرات محصول، از جمله مهم‌ترین مزیت‌ها و ویژگی‌های این مجتمع بوده که چشم‌انداز روشنی را برای جایگاه این شرکت در بازارهای بین‌المللی ترسیم می‌کند. در حال حاضر، شرکت پتروشیمی پردیس چهارمین تولیدکننده اوره در جهان است که در صورت به بهره‌برداری رسیدن فاز سوم این مجتمع، رتبه آن به دومین تولیدکننده بزرگ اوره در جهان ارتقا خواهد یافت. 

محصولات و روند تولیدی شرکت

شرکت پتروشیمی پردیس دو محصول آمونیاک و اوره را تولید می‌کند. و روند تولید به این ترتیب است که هرمترمکعب گاز به یک کیلوگرم آمونیاک تبدیل شده و از هر 0.56 تن آمونیاک حدود یک تن اوره تولید می‌شود. 

آمونیاک: گاز طبیعی سبک از واحد بازیابی اتان پتروشیمی پارس دریافت و از طریق پتروشیمی مبین به شرکت پردیس ارسال می‌شود و به‌صورت خوراک و سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بخشی از آمونیاک تولیدی به‌عنوان محصول میانی در تولید اوره نیز استفاده می‌شود. 

اوره: خوراک مصرفی این واحد شامل آمونیاک است. کاربرد اصلی این محصول در تولیدات کشاورزی به‌عنوان کود و همچنین ساخت و تولید رزین‌های مختلف است. اوره ماده اولیه برای تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی مهم است، مانند انواع پلاستیک، به‌ویژه رزین‌های فرمادئید اوره، انواع چسب. (جدول 1 و 2)

دلایل کاهش سود در سال 93: 

- قطع گاز در زمستان به مدت 70 روز

- تعمیرات اساسی واحد آمونیاک فاز 2

- افزایش نرخ گاز مصوب از 1393/04/08 توسط هیأت وزیران از 6.5 سنت به 13 سنت (جدول 3 و 4)

- در برآورد مقدار تولید شرکت در سال 94 با توجه به پوشش مناسبی که در شش ماهه نخست سال داشته، تولید برابر بودجه در نظر گرفته شده است. 

- برای برآورد مقدار تولید در سال 95، حدود 75 درصد از ظرفیت اسمی فاز 3 به مقدار تولید سال 94 اضافه شده است. (جدول 5)

- برای تولید یک تن اوره 0.56 تن آمونیاک لازم است. پس از تولید اوره مورد نیاز آمونیاک باقی مانده به فروش می‌رسد. 

- 100 درصد آمونیاک فروش رفته صادر می‌شود، 70 درصد اوره صادراتی و 30 درصد آن وارداتی برآورد شده است. (جدول 6)

- شرکت در بودجه سال 94 دلار را 30.000 ریال در نظر گرفته است. در کارشناسی سال 94 نرخ تسعیر دلار 31.000 ریال در نظر گرفته شده است. 

- نرخ جهانی آمونیاک برابر بودجه و 410 دلار برآورد شده و نرخ جهانی اوره نیز با توجه به روند نزولی اوره برابر 271 دلار در نظر گرفته شده است. (جدول 7 و 8)

- بیشترین بخش بهای تمام شده مربوط به مواد مستقیم مصرفی است. 
- مهم‌ترین ماده مصرفی «شپدیس» گاز طبیعی است که شرکت از فاز‌های گازی پارس جنوب و مجتمع پتروشیمی پارس تأمین می‌کند. (جدول9)

تحلیل حساسیت

- تغییر 5 درصدی نرخ خرید گاز سال 94 (جدول 10)

- تغییر 5 درصدی نرخ فروش محصولات سال 94 (جدول 11)

نکات حائز اهمیت

- یکی از ریسک‌هایی که شرکت دارد قطع گاز در فصل سرماست. در سال 93 گاز شرکت به مدت 70 روز قطع بوده و در نتیجه تولید شرکت متوقف شده بود. 

- درصورتی‌که در داخل ایران نیاز به اوره باشد مجوز صادرات آن داده نمی‌شود که بیشتر در فصل زمستان و بهار که فصل کشت است اتفاق می‌افتد