نیوزیلند، زخمی سربلند

زلزله اخیر نیوزیلند یکی از قوی ترین زمین لرزه های چند دهه اخیر در کشور کوچک قاره اقیانوسیه بود، اما زمان و مکان زلزله طوری بود که به عقیده کارشناسان اقتصادی زیان حاصل از آن را کم کرده است.

اگرچه منطقه تجاری مرکزی این کشور یعنی ولینگتون روز دوشنبه، درست یک روز بعد از وقوع زلزله تعطیل شد، اما بیشترین قدرت زلزله در مناطق کم جمعیت نیوزیلند بوده است.

در روزهای بعد از زلزله وحشتناک سال 2011 در کریست چرچ  (منطقه ای که چهار روز پیش هم زلزله در آن رخ داد) بانک مرکزی نیوزیلند نرخ بهره را در این کشور تا 50 واحد کاهش داد. هدف از این کار گذر از خطر کم شدن اعتماد بود، چراکه حاصل زلزله، تلفات انسانی و ده ها میلیارد دلار ثروت از دست رفته بود. اما صبح روز دوشنبه اقتصاددان ها اعلام کردند اثر این زلزله مانند زلزله سال 2011 نبوده است.

نیک توفلی اقتصاددان ارشد مؤسسه ASB دراین باره گفت: «اگرچه زمین لرزه شدیدی بود، اما موقعیت آن طوری بود که آثار اقتصادی کمی با خود دارد.»

به گفته این اقتصاددان شهرهای کوچک استانی که زلزله در آن رخ داده آسیب های جدی دیده اند، اما سطح آسیب در مراکز شهرنشین عمده چندان شدید نبوده و هنوز خیلی زود است که درباره میزان خسارات و آسیب ها به ویژه در زیرساخت ها برآوردی شود.

زمین لرزه چند روز پیش زمانی رخ داد که بازارهای مالی بسته بودند، بنابراین انتظار می رفت پس از بازار شدن مراکز مبادله ارز، اثر زمین لرزه بر دلار نیوزیلند عمیق باشد، اما این گونه نشد و کاهش ارزش دلار نیوزیلند به میزان محدودی اتفاق افتاد.

طبق اعلام شرکت امور بانکی Westpac در استرالیا، هر دلار نیوزیلند که در اصطلاح محلی به آن KiWi هم می گویند، بعدازظهر جمعه یعنی دو روز پیش از وقوع زلزله روی 71/1 سنت بسته شد و وقتی بازارها روز دوشنبه صبح  (یک روز بعد از زلزله) باز شدند، کاهش ارزش دلار نیوزیلند تنها 0/4 سنت بود.

به گفته ایمره اسپیزر، یکی از استراتژیست های مؤسسه Westpac این واکنش بازار به زلزله بود، هرچند خیلی جزئی. به اعتقاد او، بازار به خوبی KiWi فروخت، هرچند تاحدی کمتر از ایده آل ها بود.

او گفت: «واکنش بازار بعد از زلزله چهار روز پیش اصلا قابل مقایسه با آنچه در سال های 2010 و 2011 رخ داد، نیست. احتمالا واکنش بازار نه از سر هیجان که ناشی از دقت به خبرها و سنجش خسارت ها بوده است.»

او این را هم گفت که برای فعالان بازار بیشتر از هر چیز پاسخ این سوال مهم است: چقدر آسیب وارد شده است؟

کامرون بگری، اقتصاددان ارشد گروه بانکداری ANZ گفت که وضعیت فعلی یک شرایط روز به روز است که هر روز ناپایداری خاص خودش را دارد و این سوال که چقدر خسارت زده هر روز پرسیده می شود اما باز هم به نظر نمی رسد که خلل عمده ای در اقتصاد نیوزیلند ایجاد کند.

نکته مهم این است که نیوزیلندی ها از پیش برای شرایط بحرانی فکر کرده  و در برابر چنین حوادثی مجهز هستند. بانک مرکزی این کشور می تواند نرخ بهره را کاهش دهد، چون بدهی این کشور بسیار کم است و بودجه مازاد زیادی در مرفه ترین کشور دنیا وجود دارد.

هیچ کشوری دلش نمی خواهد قربانی زلزله باشد، اما مهم خواستن یا نخواستن کشورها نیست. آنچه اهمیت دارد این است که کشورها تاحدی توان مقابله با این پدیده را داشته باشند. بسیاری از کشورها در این جهان پهناور هستند که نرخ بهره خود را به صفر رسانده اند، اما بدهی دولتی شان 80درصد تولید ناخالص ملی شان را تشکیل می دهد. این یعنی داشتن یک تفنگ ساچمه ای برای مقابله با خشم زمین.

برای نیوزیلند اما اوضاع با بسیاری از کشورها فرق دارد. کشوری که مردم در رفاه کامل زندگی می کنند، دولتی دارد که برای بلایای طبیعی خود را آماده کرده است.