هیچ اطلاعاتی برای ارائه به سرمایه‌گذاران خارجی نداریم

برخی از فعالان اقتصادی بر این باورند که مذاکرات دو جانبه با غول‌های تجاری دنیا فقط زیر چتر دولت انجام می‌شود و بخش خصوصی‌ از این گفت‌وگوها سهم آنچنانی ندارد. به گزارش صدای اقتصاد، ورود هیات‌های تجاری بعد از توافق ایران با 1+5 این روزها مثل نقل و نبات بر سر زبان دولتی‌ها و بخش خصوصی افتاده است. این در حالی است که نگرانی‌ها درمورد چگونگی تعامل با آنها و گرفتن امتیاز به نفع رشد اقتصادی کشور وجود دارد. بسیاری از فعالان بخش خصوصی بر این باورند که حضور هیات‌های تجاری بیشتر برای فروش کالاهای خودشان است و کمتر بویی از سرمایه‌گذاری به مشام می‌رسد.

اما برخی دیگر بر این باورند که مذاکرات دو جانبه با غول‌های تجاری دنیا فقط زیر چتر دولت انجام می‌شود و بخش خصوصی از این گفت‌وگوها سهم آنچنانی ندارد. مهدی پورقاضی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تهران درمورد حضور خارجی‌ها معتقد است به دلیل اینکه بسیاری از هیات‌هایی که به تازگی وارد ایران شده‌اند دولتی هستند نباید انتظار داشت که بخش خصوصی بتواند تعامل زیادی با آنان برقرار کند. او در گفت‌وگو با صدای اقتصاد به این موضوع اشاره کرد که نبود بانک اطلاعاتی کارآمد در اتاق بازرگانی باعث شده که هیات‌های تجاری، آشنایی کامل با بخش خصوصی‌ و توانایی‌های آنان نداشته باشند. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.

***

چرا بیشتر هیات‌های تجاری که وارد ایران می‌شوند بیشتر با دولتی‌ها وارد مذاکره می‌شوند و بخش خصوصی از این ملاقات‌ها سهم چندانی ندارد؟

موضوعی که وجود دارد این است که هیات‌های تجاری که وارد ایران می‌شوند به هیچ عنوان ترکیب مشخصی ندارند و خودشان یکدست عمل نمی‌کنند. تاکنون بیشتر هیات‌هایی که وارد ایران شده‌اند از بدنه بخش دولتی بوده‌اند. مثلا هیأت ژاپنی کاملا دولتی‌ها را با خود آورده بود و هیأت ایتالیا هم وزیر اقتصاد و معاونان وزارتخانه خود را به همراه داشت. بنابراین در چنین شرایطی طبیعی است که اگر قراردادی هم بسته می‌شود با دولتی‌ها و شبه دولتی‌ها باشد تا با بخش خصوصی. این در حالی است که در چنین شرایطی مذاکره با بخش خصوصی مطرح نمی‌شود. زیرا هیات‌ها بیشتر برای حل مسائل کلی می‌آیند نه جزییات و خصوصی‌ها هم در بطن جزییات قرار دارند.

یعنی تاکنون هیات‌های تجاری با خود از اعضای بخش‌خصوصی‌شان افرادی را نیاورده‌اند؟

بعضی از هیات‌های تجاری از نمایندگان بخش‌خصوصی‌شان افرادی را آورده‌اند اما عمده‌ آنان دولتی بوده‌اند. خصوصی‌هایی هم که آمده‌اند معمولا در امور خاصی می‌خواهند فعالیت داشته باشند که قاعدتا محدودیت‌هایی نیز خواهند داشت. این در حالی است که حضور شبه دولتی‌ها هم همیشه یک پای ثابت ماجرا‌ست.

به نظر شما برای پررنگ شدن حضور بخش‌خصوصی در برقراری ارتباط با این هیات‌ها چه اقداماتی باید صورت گیرد؟

از دیدگاه من، در این موقعیت که درهای دوجانبه ایران با کشورهای اروپایی باز شده نخستین کار این است که به درستی تشخیص دهیم هیات‌های تجاری که وارد می‌شوند از بدنه دولت هستند یا از بدنه بخش خصوصی. زمانی که این موضوع به خوبی تشخیص داده شود می‌توانیم برای قرار ملاقات‌های‌مان افراد مرتبط را وارد این نشست‌ها کنیم. تاکنون هیات‌های تجاری به ما نشان داده‌اند که بیشتر برای فروش کالاهای‌شان به ایران سفر کرده‌اند و خبری از سرمایه‌گذاری نیست. البته از نظر من این کار کاملا طبیعی است و باید به آنان حق داد. زیرا در گام اول باید حضور در بازار برای این کشورها فراهم شود و بعد انتظار مراحل بعدی را داشت. این در حالی است که باید در چنین شرایطی ما آرامش و صبر داشته باشیم و خیلی از این موضوع ناراحت نباشیم تا آنان جایگاه خود را در بازارهای ما پیدا کنند و بعد در پله‌های دیگر به توافق و سرمایه‌گذاری فکر کنیم.

آیا تاکنون این هیات‌ها سراغ بخش خصوصی آمده‌اند؟

متاسفانه استقبال خوبی تاکنون از بخش خصوصی به عمل نیامده است. دلیل این موضوع هم این است که بانک اطلاعاتی کارآمدی در مورد جزییات بخش‌خصوصی‌ حتی در اتاق بازرگانی وجود ندارد. این در حالی است که برای شناساندن بخش خصوصی به همه دنیا نیاز به چنین بانک اطلاعاتی وجود دارد. اگر هیات‌های تجاری از بخش‌خصوصی‌ ایرانی اطلاعات کافی داشته باشند می‌تواند در برقراری روابط دو جانبه تاثیرگذار باشد. آنان باید بدانند که مثلا فلان شرکت صنعتی در ایران چقدر سرمایه دارد؟ چقدر نیروی انسانی دارد؟ یا تراز مالی آن چند است تا از این طریق با طرف معامله خود با چشمان باز وارد مذاکره شوند. متاسفانه اطلاعات محدود است و علاقه‌ای هم برای جمع‌آوری این اطلاعات تاکنون وجود نداشته است.