چه اتفاقی در بازار سهام رخ داده است / واکنش معکوس یا واکنش به مجامع

سه‌شنبه هفته گذشته بود که فرجام خوشی برای پرونده 12ساله هسته‌ای ایران رقم خورد. پایان پرطمطراق ماجرای هسته‌ای که از آن با عناوینی نظیر «توافق تاریخی» یا «توافق بزرگ» یاد می‌شد، باید بذر امیدی در دل بازیگران بورس اوراق بهادار می‌کاشت و انتظارات فعالان بازار برای مشاهده بازاری سبز رنگ را تقویت می‌کرد. اما درست در فردای توافق بود که بازار مسیری برخلاف انتظارات سهامداران انتخاب کرد. بسیاری از فعالان بازار که موضوع هسته‌ای ایران را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ریسک‌های سیستماتیک بازار طی این یکی دو سال اخیر به شمار می‌آوردند هرگز انتظار نداشتند که بازار با جامه‌ای قرمزرنگ به استقبال این توافق برود.

همین رنگ لباس بازار جرقه‌ای برای بروز و پیدایش انواع حدس‌ها و گمان‌ها و تحلیل‌ها و تفسیرها بود. از دسیسه‌چینی گروه‌های خاص برای ایجاد جو منفی نسبت به توافق هسته‌ای تا اصلاح موقت بازار برای ادامه حرکت در مسیر صعودی، همگی تفسیرهای مختلفی بوده که در چند روز اخیر در میان فعالان بازار دست به دست می‌چرخید. اگر تفسیرهای احساسی و بعضا دایی‌جان ناپلئونی درباره این رفتار بازار را کنار بگذاریم، واکاوی تفسیرهای منطقی‌تر، از احتمال حرکت بازار در مدار صعودی در آینده حکایت می‌کند. اگر اندکی از هیاهوی بازار دور بایستیم شاید یکی از مهم‌ترین دلایل رفتار خاص بازار را باید نزدیکی زمان مجامع سالانه بسیاری از شرکت‌های بازار قلمداد کنیم. این امر که بسیاری از فعالان بازار به‌خصوص فعالان حقیقی در بازار تمایلی به شرکت در مجامع سالانه به امید دریافت سود نقدی در چندین ماه بعد را ندارند واقعیتی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد، به‌خصوص ترجیح می‌دهند تا پول خود را پیش از شرکت در مجامع آزاد کنند. بررسی رفتار بازیگران بازار نیز به‌نوعی این فرضیه را اثبات می‌کند. از سوی دیگر، حقوقی‌های بازار که نگاه بلندمدت‌تری نسبت به حقیقی‌های بازار دارند و ریزش بازار بعد از لوزان را به آنان نسبت می‌دهند این‌بار رفتار دیگری از خود نشان داده‌اند و حجم خرید به‌مراتب بیشتری نسبت به میزان فروش خود دارند.

نگاه بلندمدت بازیگران حقوقی، شرکت در مجامع سالانه را برای آنان امری موجه می‌سازد و شاید همین نگاه سبب شده است که با چاشنی امیدواری نسبت به آینده خریدهای پرحجمی را رقم بزنند. هر چه هست امید به صعود و رونق بیشتر از بیم نزول و رکود، منطقی به نظر می‌رسد. بنابراین شاید رفتار یکی دو روز اخیر بازار را بتوان به‌نوعی واکنش بازار به مجامع شرکت‌ها قلمداد کرد.

از طرفی تصویب قطعنامه درباره فعالیت هسته‌ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل می تواند از دید بازار سرمایه از اهمیت فراوانی برخوردار باشد و آثار مطلوب خود را در روزهای آینده نشان دهد. تصویب قطعنامه شورای امنیت و به‌عبارتی به رسمیت شناخته شدن توافق هسته‌ای ایران به شکل بین‌المللی به‌عنوان محرک خوبی برای تقویت امیدواری بازار نسبت به صعود است؛ محرکی که شاید بتواند بعد از اصلاح چند روزه اخیر بازار و بعد از اتمام تیرماه (زمان مجامع شرکت‌ها) حرکت در مدار صعودی را برای بازار رقم بزند.

* کارشناس بازار سرمایه