پیش‌بینی کوچی پرهزینه برای صنایع خودروسازی

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران می‌گوید که برای انتقال صنایع مستقر در جاده مخصوص کرج به شهرک‌ صنعتی شهریار رایزنی‌هایی با خودروسازان و قطعه‌سازان در حال انجام است. انتقال صنایع بزرگی نظیر خودروسازی و قطعه‌سازی به شهرک‌های صنعتی در حالی مطرح می‌شود که در نگاه اول هزینه بالای این اقدام جای هرگونه چانه زنی را از بین می‌برد. طرح ویژه انتقال واحدهای صنعتی جاده مخصوص کرج به شهرک‌های صنعتی، طرحی است که علی‌سلیمانی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران از آن سخن می‌گوید. در حال حاضر هزار واحد تولیدی و صنعتی بزرگ در جاده مخصوص کرج مستقر هستند که بخش عمده‌ای از آنها را شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی تشکیل می‌دهند. حالا گفته می‌شود که طرحی تشویقی و بدون اجبار برای انتقال این واحدها به شهرک صنعتی شهریار در نظر گرفته شده است. نخستین پرسشی که با توجه به هزینه‌بر بودن این اقدام مطرح می‌شود این است که با چه استدلالی چنین طرحی در نظر گرفته شده است؟

سلیمانی در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «بحث انتقال به صورت اجبار نیست. استدلال ما این است که شهرک‌های صنعتی که در تهران ایجاد می‌شوند برای ساماندهی صنایع داخل شعاع استان تهران هستند، به گونه‌ای که این صنایع فضای مناسبی برای توسعه داشته باشند و مزاحم ترافیک و زندگی شهری نشوند. در همین ارتباط یکی از شهرک‌های بزرگ ما، شهرک صنعتی شهریار است که هدف‌گذاری شده تا صنایع منطقه غرب تهران به حضور در این شهرک تشویق شوند.» او می‌افزاید: «یکی از مناطق عمده جاده مخصوص کرج است که خودروسازان و قطعه‌سازان در آن حضور دارند.»

گرچه صحبتی از اجبار در میان نیست اما به گفته سلیمانی رایزنی‌ها به صورت جدی برای حضور خودروسازان و قطعه‌سازان در شهرک صنعتی شهریار مطرح است. اما پرسش اینجاست که با توجه به عظیم بودن واحدهای خودروسازی، آیا چنین اقدامی منطقی به نظر می‌رسد؟ سلیمانی در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند: «خود شرکت‌ها منافع‌شان را سنجش می‌کنند و در این ارتباط تصمیم می‌گیرند. اگر منفعت شرکت‌ها در این جابه‌جایی نبود، هیچ کس مزاحم تولیدشان نخواهد شد.»

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان نیز در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» درباره این جابه‌جایی، تصریح می‌کند: «شاید بتوان واحدهای قطعه‌سازی را انتقال داد اما موضوع انتقال شرکت‌های خودروسازی به شهرک‌های صنعتی بسیار هزینه‌بر بوده و امکان‌پذیر نیست. ضمن اینکه این صنایع آلاینده نیستند و بخش‌های آلاینده خود را از تهران خارج کرده‌اند. همچنین نیروهای کارشناسی صنایع خودروسازی عمدتا در تهران و کرج هستند، اگر قرار باشد که این انتقال صورت بگیرد برای شرکت‌ها هزینه بسیار زیادی دارد.»

ساسان قربانی، عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان هم در گفت‌و‌گو‌ با «فرصت امروز» در پاسخ به این پرسش اظهار می‌کند: «قطعا شرکت‌های خودروسازی نمی‌توانند صنایع موجود خود را منتقل کنند، زیرا اقتصادی نیست اما امکان انتقال طرح‌های توسعه‌ای نظیر تحقیق و توسعه به این شهرک‌ها قابل بررسی است. اگر این پیشنهاد به دلیل شرایط زیست‌محیطی داده شده، من اطلاع دقیق دارم که دو شرکت خودروسازی بزرگ ما توجه لازم را به این نکات داشته و دپارتمان‌هایی را برای کنترل آلایندگی دارند.»

او درباره انتقال شرکت‌های قطعه‌سازی توضیح می‌دهد: «درباره شرکت‌های قطعه‌سازی شاید بتوان به این موضوع پرداخت که واحدهای تولیدی آنها به بیرون شهرها منتقل شود. البته این موضوع هم نیاز به بررسی دارد. شرکت‌هایی که استانداردها را رعایت می‌کنند دلیلی برای انتقال‌شان وجود ندارد. مثلا در کشورهای صنعتی بزرگی نظیر آلمان، واحدهای صنعتی بسیار به شهرها نزدیک هستند اما همه استانداردها رعایت می‌شود و این کارخانه‌ها نه آلودگی برای محیط دارند و نه مشکلات ترافیکی ایجاد می‌کنند.»

پیشنهاد مطرح شده با توجه به آنچه گفته شد، دور از دسترس و غیراقتصادی به نظر می‌رسد اما در هرصورت نمی‌توان با یک حکم قطعی درباره همه بخش‌های این طرح سخن گفت، ضمن اینکه شهرک صنعتی شهریار به گفته سلیمانی با مساحتی 3 هزار هکتار زیرساخت‌های لازم را برای جا‌دادن صنایع دارد اما این طرح برای اجرایی شدن حداقل به سه سال زمان نیاز دارد. حالا باید منتظر ماند و دید رایزنی‌ها می‌تواند خودروسازان و قطعه‌سازان را راضی کند که به چنین تحول پر هزینه‌ای تن دهند؟