یک سرمایه‌گذاری داغ

یک روز پرمشغله را سپری کرده‌ای و خسته و نالان به سمت خانه روانه می‌شوی، سرمای غروب تا استخوان‌هایت را به لرزه انداخته و وقتی روی مبل دراز می‌کشی همسرت با یک لیوان چای داغ روبه‌رویت لبخند می‌زند و این تنها راه گرم شدن روح و جانت در آن لحظه‌ است. 

چای این نوشیدنی گرم و همیشه پرطرفدار سال‌هاست که در خانه‌های ایرانی دم می‌کشد! این روزها هم که بازار تبلیغات آن حسابی داغ است و انواع چای‌های خارجی با بسته‌بندی‌های ایرانی در بازار، گوی سبقت را از هم می‌ربایند، از این رو خلاصه‌ای از چگونگی کار این شرکت‌ها را در این ستون عنوان می‌کنیم تا برای سرمایه‌گذاران بالقوه این حوزه، یک راهنمای کلی باشد.

یک بسته‌بندی ملی

نخستین نکته جالب توجه پس از بررسی بازار چای این است که این روزها دیگر مردم به سمت چای‌های ایرانی کشش چندانی ندارند و بازار رقابت بین شرکت‌های بسته‌بندی داخلی با محتوای خارجی حسابی داغ است...

شرکت‌های بسته‌بندی چای معتقدند کیفیت چای ایرانی که به شرکت‌ها تحویل می‌شود پایین است به علاوه ناخالصی‌های زیادی در آن وجود دارد که فراوری و بسته‌بندی آن برای شرکت‌ها صرفه اقتصادی ندارد از این رو به سمت چای‌های خارجی رو آورده‌اند که با وارد کردن این چای‌ها از کشورهایی مانند کنیا، سریلانکا و هند، بدون دردسرهای تمیز کردن و فراوری مجدد فقط بسته‌بندی می‌کنند. 

این بسته‌بندی‌ها در انواع 100 گرمی، 450 گرمی، پنج کیلویی، 10 کیلویی و 20 تا 25 کیلویی رایج است که بیشتر در مورد حجم‌های کم به بسته‌بندی و طرح توجه می‌شود در واقع وزن‌های بالا بیشتر حکم چای فله را دارند که برای هر کدام از این بسته‌بندی‌ها نیاز به دستگاه مخصوص و جداگانه‌ای وجود دارد که اصلی‌ترین بخش هزینه شرکت‌های بسته‌بندی چای مربوط به خریداری همین دستگاه‌هاست. 

هزینه‌های میلیاردی

برای اطلاع یافتن از شرایط سرمایه‌گذاری در این بخش به سراغ مهدی شیخی یکی از اعضای شرکت بسته‌بندی چای کاپیتان رفتیم. شیخی در خصوص هزینه‌های مربوط به دستگاه‌های این کار می‌گوید: اینکه حجم تولید شما چقدر است تاثیر زیادی بر میزان هزینه‌ای که برای سرمایه‌گذاری صرف می‌کنید دارد، اما در کمترین حالت شما مبلغی حدود 20 میلیارد نیاز دارید تا ماشین‌آلات مربوطه را خریداری کنید این مبلغ برای شرکت‌هایی که در حجم بیشتر و گرم‌های متنوع‌تر کار می‌کنند تا 50 میلیارد تومان هم می‌شود. 

شیخی در خصوص فضای مورد نیاز برای این سرمایه‌گذاری می‌افزاید: فضای کار شامل دو بخش است؛ بخش اول مربوط به سوله‌هاست که بهتر است این سوله‌ها در شهرک‌های صنعتی نزدیک به دفتر کار احداث شوند، چرا که تعامل دفتر اصلی با سوله‌ها بسیار زیاد است و اگر فاصله زیاد باشد برای شرکت هزینه‌هایی مازاد در پی دارد. در خصوص متراژ سوله‌ها باید گفت شما چهار سوله 700 متری برای چهار دستگاه گرم بالا نیاز دارد، به علاوه دو سوله 500 متری که البته باید بین دو تا چهار طبقه باشد هم برای دو دستگاه دیگر نیاز دارید. شیخی در ادامه در خصوص بخش دوم فضای کار که محل استقرار کارکنان دفتری است هم می‌گوید: بخش‌های حسابداری، فروش، صدور فاکتور، بازرگانی و... هم که در ساختمان دفتری جای می‌گیرند فضای بالای 300 متر نیاز دارند.

اشتغال‌زایی به سبک بسته‌بندی

شیخی معتقد است این کسب‌و‌کار اشتغال‌زایی خوبی در پی دارد به‌گونه‌ای که نزدیک به 150 نفر نیروی فعال در رشته‌های صنایع، بهداشت، تکنیسین‌های ماشین‌آلات و کارگر در سوله‌ها و نزدیک به 60 نفر هم نیروی انسانی در دفتر مرکزی فعالیت دارند که به نسبت اشتغال‌زایی مناسبی به حساب می‌آید. 

مشکلات بسیار است

این کارشناس در خصوص تهدیدهای این کسب‌و‌کار می‌گوید: این شغل دردسرهای زیادی دارد؛ اول اینکه با توجه به رقبای جدی که در این کار وجود دارند ورود به این حوزه قدری مشکل می‌نماید، به علاوه تبلیغات گسترده‌ای در حال انجام است که این شما را هم مجاب به پرداخت هزینه‌های گزاف برای تبلیغات می‌کند. در وهله دوم بحث عدم حمایت‌های دولتی مطرح است، متاسفانه دولت برای این حوزه حمایتی انجام نمی‌دهد به علاوه بدتر از آن سخت‌گیری‌های زیادی در این بخش از طرف ارگان‌های مختلف انجام می‌شود که هر کدام به نوبه خود تهدید به حساب می‌آیند. نوسانات بازار ارز هم به دلیل اینکه مواد اولیه ما وارداتی است به‌شدت روی خروجی کار تاثیرگذار است. تحریم‌ها و مسائل گمرک و... هم که مشکلات همیشگی تولیدکننده‌هاست.