نگاه مردم به انتخابات سیزدهم

کمتر از یک هفته تا انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم باقی است و نگاه ها به سومین و آخرین مناظره تلویزیونی دوخته شده است. مناظره اول نامزدها از همان ابتدا با حاشیه و جنجال آغاز شد و هنوز دقایقی از پایان مناظره اول نگذشته بود که صحبت های کاندیداها واکنش سخنگوی دولت را برانگیخت. مناظره دوم نیز تا حدی تحت‎ الشعاع حواشی مناظره نخست برگزار شد و با اینکه هر هفت نامزد ریاست جمهوری قصد داشتند دست کم در مناظره دوم با رویکردی متفاوت از مناظره اول صرفا بر طرح ها و برنامه های خود متمرکز شوند، با این حال، گریزی به اتفاقات مناظره نخست زدند و در حالی که هر کدام مقصر جدال های لفظی را نامزد دیگری می خواند، گفت که تنها در مقام دفاع از خود برآمده است. در مجموع، مناظره دوم نامزدها بی رمق تر از مناظره اول برگزار شد و آنچه از لابه لای مطالب رسانه ها و شبکه های اجتماعی به چشم می آید، دلزدگی از شعارها و صحبت های نامزدها و همینطور شکل برگزاری مناظرات تلویزیونی است. انتقادها به فرمت برگزاری مناظره ها به سخنان نامزدها در مناظره دوم هم سیطره یافت و از عبدالناصر همتی تا محسن رضایی این شکل مناظره را درست ندانستند و از سازمان صداوسیما خواستند تا دست کم مناظره سوم را با فرم و محتوای جدیدی برگزار نماید.

فارغ از گفتارها و رفتارهای نامزدها تقریبا همگان باور دارند که مناظره اول نامزدها بیش از آنکه «مناظره ای اقتصادی» باشد، «منازعه ای سیاسی» بوده و فصل مشترک صحبت کاندیداها در زیر سوال بردن وضعیت موجود و انتقاد از عملکرد دولت به مناظره دوم هم کشیده شد؛ آن هم در حالی که دولت حسن روحانی در دو سه سال گذشته درگیر تحریم و کرونا بوده و جالب آنکه این دو مسئله هیچ مصداقی در صحبت های کاندیداهای ریاست جمهوری پیدا نکرده است.

در حالی مناظره سوم و پایانی نامزدها عصر امروز برگزار می شود که روز جمعه موج دهم نظرسنجی ایسپا از نگرش مردم به انتخابات ریاست جمهوری منتشر شد که با توجه به انجام این پیمایش میدانی در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه گذشته یعنی روزهای پس از مناظره دوم می توان تاثیر دومین مناظره نامزدها در نگاه مردم به انتخابات را دریافت. آنطور که مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) گزارش داده، ۳۷ درصد از پاسخگویان مناظره دوم نامزدها را تماشا کرده و در مقابل ۶۳ درصد آن را ندیده اند. همچنین آخرین برآوردها از میزان مشارکت شهروندان در انتخابات پس از برگزاری مناظره دوم ۴۱ درصد محاسبه شده است. این در حالی است که در نظرسنجی پیشین، 30.7 درصد از پاسخگویان مناظره اول را دیده و 69.3 درصد آن را ندیده بودند و 38 درصد گفته بودند در انتخابات شرکت می کنند.

این نظرسنجی (موج دهم نظرسنجی انتخاباتی ایسپا) به صورت مصاحبه حضوری در شهرها و روستاهای سراسر کشور با تعداد نمونه 5 هزار نفری در روزهای ۱۹ و ۲۰ خردادماه انجام شده و نرخ پاسخگویی در آن ۵۱ درصد بوده است. 50.1 درصد پاسخگویان را مردها و 49.9 درصد را زنان تشکیل داده اند و همینطور 26.2 درصد پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، 47.2 درصد در رده سنی ۳۰ تا ۴۹ سال و 26.7 درصد در رده سنی ۵۰ سال و بالاتر بوده اند. همچنین 38.2 درصد پاسخگویان در مراکز استان ها، 35.9 درصد در شهرهای کوچک تر و 25.9 درصد در روستاها سکونت داشته و 24.1 درصد مجرد، 69.8 درصد متأهل و ۶ درصد بدون همسر (طلاق یا فوت همسر) بوده اند.

نهایتا در این نظرسنجی از پاسخگویان پرسیده شد: «روز سه‎شنبه دومین مناظره بین نامزدهای ریاست جمهوری برگزار شد. آیا شما این مناظره را دیدید؟» نتایج نشان می دهد ۳۷ درصد از پاسخگویان مناظره دوم را تماشا کرده اند و در مقابل ۶۳ درصد به این سوال پاسخ منفی داده اند. همچنین از کسانی که گفتند در انتخابات شرکت می کنند، پرسیده شد: «نامزد مورد نظرتان برای رأی دادن را انتخاب کرده اید؟» که 68.3 درصد از پاسخگویانی که در انتخابات مشارکت می کنند، گفتند نامزد موردنظر را انتخاب کرده اند و در مقابل 31.7 درصد هنوز نامزد موردنظرشان را انتخاب نکرده اند.

سپس از افرادی که در انتخابات مشارکت می کنند، پرسیده شد: «اگر الان انتخابات برگزار شود به چه کسی رأی می دهید؟» از میان افرادی که در انتخابات شرکت می کنند (فارغ از اینکه نامزد نهایی خود را انتخاب کرده و یا نکرده اند) به ترتیب 63.6 درصد ابراهیم رئیسی، 7.1 درصد محسن رضایی، 3.5 درصد سعید جلیلی، 3.1 درصد عبدالناصر همتی، 2.8 درصد امیرحسین قاضی زاده هاشمی، 2.1 درصد علیرضا زاکانی و 0.9 درصد محسن مهرعلیزاده را برگزیده اند. ۱۷ درصد نیز به این سوال پاسخ ندادند. همچنین از میان افرادی که در انتخابات شرکت می کنند و نامزد موردنظرشان را انتخاب کرده اند، 65.8 درصد ابراهیم رئیسی، 6.9 درصد محسن رضایی، 3.4 درصد سعید جلیلی، 2.8 درصد عبدالناصر همتی، 2.8 درصد امیرحسین قاضی زاده هاشمی، ۲ درصد علیرضا زاکانی و 0.7 درصد محسن مهرعلیزاده را انتخاب کرده اند. 15.6 درصد افراد هم به این سوال پاسخ نداده اند.

به گفته ایسپا، از شهریورماه ۱۳۹۹ تا ۲۰ خردادماه ۱۴۰۰ در مجموع ۱۰ موج نظرسنجی انتخاباتی با جامعه آماری افراد بالای ۱۸ سال کل کشور (هشت موج به شیوه مصاحبه تلفنی با اندازه نمونه تقریبی ۱۵۰۰ نفر و دو موج به شیوه مصاحبه حضوری با اندازه نمونه ۵۱۲۰ نفر) اجرا شده و آخرین برآوردها از مشارکت شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری بعد از برگزاری دومین مناظره ۴۱ درصد برآورد شده است.

حال باید به انتظار موج یازدهم نظرسنجی ایسپا نشست و دید مناظره پایانی نامزدها چه بازخوردی در افکار عمومی خواهد داشت. سومین و آخرین مناظره تلویزیونی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری با موضوع «دغدغه های مردم» عصر امروز شنبه 22 خردادماه (ساعت 17) برگزار می شود. مناظره اول نامزدها روز شنبه (۱۵ خرداد) با موضوع «اقتصادی» و مناظره دوم روز سه شنبه (۱۸ خرداد) با موضوع «فرهنگی، اجتماعی و سیاسی» برگزار شد.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com