برای تعویض مفصل زانو به چه نکاتی توجه کنیم؟

4 ماه پیش ( 1402/10/21 )

مفصل زانو یکی از مهم ترین قسمت های سیستم حرکتی بوده و در اکثر مواقع، احتمال زیادی برای آسیب دیدن آن وجود دارد. این آسیب می تواند در اثر ضربه یا فرسایش ایجاد شود. در گذشته، زمانی که فردی به این مشکل دچار می شد، راهی جز مدارا با آن، برایش وجود نداشت؛ خوشبختانه در عصر حاضر با پیشرفت های پیوسته دانش پزشکی، قادر خواهیم بود تا با تعویض مفصل زانو، یک زندگی فعالانه تر و پرنشاط را برای بیماران رقم بزنیم؛ اما برای تعویض مفصل زانو باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در این مطلب به پاسخ این پرسش خواهیم پرداخت.

آشنایی با عمل تعویض مفصل زانو

هدف از انجام عمل تعویض مفصل زانو، بهبود عملکرد مفصل های زانوی بیمار و تسکین دادن درد او است. در زمان جراحی، پزشک مفصل های آسیب دیده در استخوان ران، کاسه زانو و ساق پا را برداشته و آن ها را با مفصل مصنوعی جایگزین خواهد کرد. جالب است که این پروتزها را از جنس فلز، سرامیک یا حتی پلاستیک سنگین تولید می کنند.

آماری که آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا اعلام کرده، نشان می دهد که بیش از 7 میلیون آمریکایی تحت درمان جراحی تعویض مفصل زانو قرار گرفته اند. نتایج این جراحی ها اثبات می کند که بیمار پس از عمل، درد کم تری را تجربه کرده و راحت تر قادر به حرکت است. در صورتی که مفصل هایی غیر از مفصل زانو، نظیر مفصل های شانه، آرنج یا مچ پا هم دچار آسیب شده باشند، می توان از این روش برای درمان آن ها استفاده کرد. فراموش نکنید که تنها در صورت پاسخگو نبودن دیگر روش های درمان، پزشک جراحی تعویض مفصل را به بیمار توصیه خواهد کرد.

چه سنی برای جراحی تعویض مفصل زانو مناسب است؟

خوشبختانه درصد موفقیت عمل تعویض مفصل زانو به قدری بالا است که می توان آن را یکی از موفقیت آمیزترین عمل های ارتوپدی دانست؛ چرا که پس از تعویض مفصل، دوام مفصل مصنوعی زیاد بوده و هیچ مشکلی برای زندگی طبیعی فرد ایجاد نمی کند. ابتدا، این جراحی در میان افرادی در رنج سنی مسن و میانسال، انجام می شد؛ اما با گذشت زمان و پیشرفت های بیشتر علم پزشکی، حال می توانیم از عمل تعویض مفصل زانو در نوجوان ها و جوانان نیز استفاده کنیم.

دلایل اصلی انجام جراحی تعویض مفصل زانو در افراد جوان تر، آسیب های وارد شده به مفصل از طریق ضربه یا در مواردی کمیاب، آرتروز زانو است. محققان پس از انجام آزمایشات بسیار دریافته اند که این جراحی در سنین پایین، نتیجه بهتری از انجام آن در سنین بالا نشان می دهد؛ چرا که افراد جوان پس از انجام عمل، نه تنها با کاهش چشمگیر درد زانو، بلکه با عدم خشکی مفصل نیز مواجه می شوند. لازم به ذکر است که اگر بیمار چاق باشد، احتمال عفونت و لق شدن مفصل مصنوعی وجود خواهد داشت.

عمل تعویض مفصل زانو

چرا مردم به تعویض مفصل زانو نیاز پیدا می کنند؟

همه ما روزانه وقت زیادی را صرف حرکت و انجام فعالیت های مختلف در حالت ایستاده می کنیم. اگر این فعالیت ها به زانوها و مفصل های ما فشار وارد کنند، در طولانی مدت ممکن است باعث آسیب دیدن این بخش از بدن شده و ما را مجبور به انجام عمل تعویض مفصل زانو می کنند. از جمله دلایل نیاز به تعویض مفصل زانو می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

احساس درد شدید در زانو، در زمان انجام فعالیت هایی نظیر راه رفتن، بالا رفتن از پله ها، ایستادن و نشستن
احساس درد در زمان استراحت یا خوابیدن
مقاومت بدن بیمار در برابر مصرف دارو و عدم رفع تورم زانو
عدم تاثیرگذاری درمان های غیرجراحی آرتروز نظیر تزریق پی آر پی و ژل
ایجاد شدن تغییرات زیاد در شکل ظاهری زانو

تعویض مفصل زانو چگونه انجام می شود؟

برای انجام عمل تعویض مفصل زانو، نیاز است تا پزشک مراحل زیر را دنبال کند.

وابسته به نظر پزشک بیهوشی، ممکن است برای انجام جراحی، یکی از روش های بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انتخاب می شود.
در مرحله بعد، جراح ارتوپد، شکافی کوچک در ناحیه مفصل زانو ایجاد کرده و به نواحی داخلی و استخوان های ناحیه مفصل، دسترسی پیدا می کند.
سپس پزشک با کمک ابزار مخصوص جراحی، نواحی آسیب دیده مثل غضروف و سطح مفصلی استخوان ران و ساق را حذف خواهد کرد.
پروتز و ایمپلنت های جایگزین شده مفصل آسیب دیده، بسته به نظر پزشک و با توجه به میزان و شیوه آسیب مفصل در هر بیمار، متفاوت خواهد بود.
ایمپلنت قطعه ای است که از بخش های فلزی و پلاستیکی ساخته می شود. جراح برای متصل کردن این قطعه به استخوان های ران و ساق پا، از ماده ای به نام سیمان استخوانی کمک می گیرد. گاهی ممکن است بسته به شرایط بیمار، پزشک از روش تثبیت بیولوژیک برای اتصال استخوان و مفصل مصنوعی، استفاده کند.

ماندگاری تعویض مفصل زانو چقدر است؟

خوشبختانه تعویض مفصل زانو از ماندگاری بالایی برخوردار بوده و در حدود 20 سال خواهد بود. البته نباید فراموش کرد که برای دست یافتن به بهترین نتیجه و افزایش ماندگاری، نیاز است تا اقدامات زیر توسط بیمار انجام شوند.

مراجعه به بهترین پزشک متخصص برای تعویض مفصل زانو
انجام فیزیوتراپی های لازم و توصیه شده توسط پزشک، پیش از جراحی برای جهت تقویت عضلات
تکنیک جراحی، دانش و مهارت تجربی پزشک
نوع پروتز، کیفیت و شرکت سازنده آن
مراقبت های دوره نقاهت (همچون فیزیوتراپی و نرمش)
مراقبت های همیشگی بیمار از پروتز (مثل نحوه درست نشستن و فشار نیاوردن به زانو)

دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی و جراح زانو و لگن

مراجعه به پزشک برای جراحی تعویض مفصل زانو

اگر شما هم در مفصل زانوی خود احساس درد داشته و نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو دارید، باید پزشکی با تکنیک و مهارت بالا برای انجام این عمل پیدا کنید؛ چرا که مهارت های جراح نیز، نقشی اساسی در دوام و ماندگاری مفصل مصنوعی خواهد داشت. ما به شما دکتر عباس بهراد متخصص ارتوپدی و جراح زانو و لگن را توصیه می کنیم که با بیش از ۴ هزار عمل جراحی در حدود ۲۰ سال دوران حرفه ای خود یکی از بهترین ها در این زمینه است. برای گرفتن نوبت برای معاینه، می توانید با مطب دکتر عباس بهراد تماس بگیرید.