گرانی ارز یا محدودیت عرضه، بهانه افزایش قیمت خودرو

به گزارش فرصت امروز به نقل از اقتصاد ۲۴، روند قیمت ها در بازار خودرو با هر بار جهش ارزی شتاب بیشتری می گیرد. این بار هم از این قاعده مستثنی نبود و با عبور دلار از مرز ۶۵ هزار تومان بازار خودرو واکنش نشان داد. رشد ۴۰ میلیونی قیمت پراید به عنوان خودرویی که تولید آن دیگر متوقف شده و یکی از بدنام ترین های بازار از لحاظ کیفیت است، شاید دماسنج خوبی برای آنچه در جریان است، باشد.

رشد دلار اگرچه سبب شد تا شرکت سایپا نیز برنامه ویژه خود برای ثبت نام خودرو در عید فطررا لغو کند، اما آنچه بازار خودرو هنوز از آن رنج می برد نه رشد افسارگسیخته دلار بلکه عرضه محدود خودروست، عاملی که به دلیل انحصار در بازار مشکلات زنجیره وار دیگری چون افت شدید کیفیت را از خودرو های تولیدی تا مونتاژی موجب شده است. «سعید موتمنی» رئیس سابق اتحادیه فروشندگان خودرو ادامه این رویه را تنها به منزله هدررفت منابع مالی کشور توصیف می کند.

بهانه افزایش قیمت خودرو؛ گرانی ارز یا محدودیت عرضه؟

سعید موتمنی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می گوید: خودرو در کشور ما به خاطر محدودیت عرضه به کالایی سرمایه ای تبدیل شده است. قیمت کالای سرمایه ای بستگی زیادی به نرخ تورم دارد و وقتی این نرخ بالا رونده است، معلوم است که خودرو هم گران می شود. برای اینکه این کالای سرمایه ای به مصرفی تبدیل شود چاره ای جز افزایش عرضه نداریم. اگر خودرو به صورت انبوه وارد کشور شود و عرضه رشد کند، فاصله قیمتی بازار با قیمت اصلی خودرو هم کاهش می یابد. در حال حاضر با بررسی بازار خودرو می بینیم که خودرو های وارداتی ۵-۶ برابر قیمت جهانی به دست مشتری می رسد. حتی خودرو های داخلی هم ۵۰ تا ۸۰ درصد بین قیمت کارخانه و بازار اختلاف دارد. همه این ها به خاطر محدودیت عرضه بوده است نه محدودیت ارز.

واردات؛ همچنان دوای بازار خودرو است

به گفته سعید موتمنی در سال گذشته عزمی برای واردات وجود نداشت، یعنی از بهمن سال ۱۴۰۱ که تعدادی خودرو پیش فروش کردند و قول دادند که اوایل سال ۱۴۰۲ این خودرو ها را تحویل بدهند، اما تحویلش به بعد از برج ۷ افتاد، آن هم به صورت محدود. امروز می بینیم که خودرو های مونتاژی که به صورت یومیه فاکتور می شود به این شدت قیمتش بالا نرفته است.

او توضیح می دهد: پرومکس را مثال می زنم آن موقع که این خودرو تازه تولید شده بود، در همین موقع سال ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان بود، اما همین مدل الان با اینکه قیمت دلار ۶۵ هزار تومان است، ۳ میلیارد و ۱۳۰ تومان فروخته می شود. این مسئله نشان می دهد که اگر خودرو یومیه تولید و به بازار عرضه شود، اختلاف قیمت پیش نمی آید و قیمت ها نوسان ندارد؛ بنابراین می بینیم که قیمت خودرو اصلا ربطی به قیمت ارز ندارد. زمانی به قیمت ارز ربط دارد که شما یک ماه نیاز کالایی مصرفی به آن کالا را تامین کردید، ولی باز قیمت بالا می رود. در حال حاضر نباید ماشین ۱۰۰ میلیون تومانی، یک میلیارد به دست مشتری برسد.

افت کیفیت خودرو از تولیدی تا مونتاژی!

نتیجه چنین شرایطی افت محسوس کیفیت خودرو های تولیدی است که حالا حتی به خودرو های وارداتی نیز سرایت کرده است. موتمنی در این باره می گوید: در حال حاضر با پیش فروش خودرو و تحویل آن پس از ماه ها، آن ماشین ممکن است رنگ شدگی داشته و یا دارای ایراد باشد. وقتی مشتری کسی است که از آن خودرو نمی خواهد استفاده کند و صرفا برای فروختن آن ثبت نام کرده، هرجور باشد تحویل می گیرد و می آید در بازار می فروشد.

او با یادآوری اینکه کیفیت خودرو های ایرانی پایین است، ادامه می دهد: یک خودرو از برند های خوشنام آسیایی مثل کره و ژاپن ممکن است ۲۰۰ هزار کیلومتر راه برود و احتیاج به تعویض قطعه پیدا نکند، اما خودرو های تولیدی داخل ما سر ۳ هزار تا ۵ هزار کیلومتر احتیاج به قطعه پیدا می کند. این برمی گردد که ما در این چند ساله افت کیفیت شدیدی در رنگ، تزئینات، بدنه و قطعات موتوری داشتیم. حتی خودرو های مونتاژی که الان در ایران مونتاژ می شود و به دست مشتری می رسد از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. خریدار حقیقتا بابت نگهداری خودرو باید هزینه بیشتری پرداخت کند. اگر اجازه می دادند خودرو با تعرفه پایین وارد کشور شود، ما این مشکلات را نداشتیم.

هدررفت منابع ارزی، این بار از مسیر بازار خودرو

به باور رئیس سابق اتحادیه فروشندگان خودرو، با این رویه چه در مورد خودرو های داخلی و چه در مورد خودروهای مونتاژی، ما تنها منابع ملی را هدر می دهیم. در مورد خودرو های داخلی ما روزی ۱۲۰ لیتر مصرف بنزین داریم، یعنی کشور به طور روزانه ۳۰ تا ۴۰ میلیون لیتر به خاطر بی کیفیتی خودرو ها اضافه می سوزاند.

به گفته وی، از طرف دیگر خودرو های وارداتی در ۵ سال گذشته یک بار به تعمیرگاه مراجعه نکرده اند، اما این خودرو های چینی سر ۳ هزار کیلومتر یا ۵ هزار کیلومتر احتیاج به قطعه داشتند. این احتیاج به قطعه، ارزبری دارد، چرا که باید این قطعه را بخرید و وارد کنید. خب این چه منطقی است؟ از اول ماشین خوب وارد کنید.

صف خودرو های وارداتی در انتظار تعمیر!

موتمنی در ادامه می افزاید: در این مسیر مصرف کننده واقعا اذیت می شود. بروید نمایندگی کیا، هیوندا، تویوتا و یا بنز را ببینید. می بینید چه تعداد ماشین در نوبت خوابیده که مثلا خودرو تعمیر کنند. به یکی از این نمایندگی های چینی بروید هر دو هفته سه هفته وقت می دهند. تازه وقتی خراب می شود، جنس قطعه اش نیست که همان را تعویض کنند به مشتری بدهند. باید قطعه را سفارش بدهند تا وارد شود.

طبق اظهارات این فعال بازار خودرو، با خرید ماشین های چینی مشتری واقعا اذیت می شود چرا که دو بار مجبور است پول بدهد. یکبار وقتی که باید ماه ها در صف بایستد تا هزینه آن را پرداخت کند تا بعد از ماه ها خودرویی تحویل بگیرد، یک بار هم زمانی که مجبور است بعد از یکی دو ماه دوباره مراجعه کند که این قطعه فلان جایش ایراد دارد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی