دبیر علمی کنفرانس ملی فرهنگ سازمانی با رویکرد توسعه / فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی در مسیر توسعه

فرهنگ سازمانی در برگیرنده مجموعه نظام باورها، ارزش ها و هنجارهای مشترکی است که در سازمان به وجود می آید و بر شکل دهی رفتار کارکنان و مدیران سازمان تاثیر گذاشته و راهبری آن را در فضای کسب وکار شکل می دهد. «هافستد» فرهنگ سازمانی را برنامه ریزی جمعی ذهن بیان می كند كه می تواند در رفتار افراد یك سازمان اثر گذاشته و سازمان ها را از هم متمایز نماید. «آرمسترانگ» نیز معتقد است مدیران ارشد سازمان ها باید به ایجاد تغییرات بنیادین در بینش های کارکنان و ایجاد تحول در سطوح مختلف فردی، گروهی و سازمانی و قبل از آن، شناسایی و بررسی دقیق فرهنگ سازمانی اقدام کنند.

با این مقدمه می توان گفت شناسایی وضعیت موجود فرهنگ سازمانی با بررسی نقاط فرهنگی قابل بهبود و عوامل موثر بر ارتقای موقعیت فرهنگی سازمان، اهمیت بسزایی دارد. نتایج تجزیه و تحلیل فرهنگ سازمانی و ارائه راهکارهای ارزش آفرین از مهمترین عوامل موثر بر ایجاد فرهنگ سازمانی کارآمد است و کارکنان و مدیران توانمند می توانند بطور مستمر بر بهبود فرهنگ سازمان و کسب مزیت های مبتنی بر ارزش های فرهنگی همت گمارند.

در دهه های گذشته رویکردهای روان شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، علوم سیاسی، روان شناسی اجتماعی، علوم تربیتی و سایر موضوعات علوم انسانی و تاریخی در قلمرو فرهنگ مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این مطالعات نشان داد که تمرکز توجه به واحدهای بزرگ تر از افراد بتدریج با تاکید بر گروه های کار، کل سازمان ها و نیازهای اجتماعی و فرهنگی مفاهیمی  مانند «نظام فرهنگی» که در برگیرنده الگوهایی از باورها، هنجارها و نگرش ها را در برمی گرفت پدیدار شد.

با این رویکرد می توان به تحلیل بسیاری از نابسامانی های فرهنگی پرداخت. بیشتر آشوب ها و هرج و مرج های فرهنگی، تعارضات و ناسازگاری ها در لایه های مختلف فردی، گروهی، حزبی و اجتماعی به تفاوت افراد در دیدن و نوع نگاه به فرهنگ باز می گردد زیرا هیچ توازن و تعادلی بین لایه های نظام فرهنگی شکل نگرفته است.

با توجه به ضرورت و اهمیت توجه به مقوله فرهنگ سازمانی با رویکرد توسعه، انجمن مدیریت ایران در صدد برآمد تا ابعاد و مولفه های فرهنگ سازمانی را در قالب اجرای کنفرانسی و با اهداف ارائه آخرین دستاوردهای علمی و کاربردی در فرهنگ سازمانی با رویکرد توسعه- توسعه و ترویج فرهنگ سازمانی در نظام فکری فردی، سازمانی و اجتماعی- اشاعه مهارت های نوین فرهنگی با تکیه بر ضرورت های آینده نگرانه و دستیابی به ارزش ها و الگوهای مناسب رفتار حرفه ای در توسعه پایدار در تاریخ 27 بهمن 1395 طراحی و اجرا نماید.

محورهای کنفرانس در سه حوزه اصلی بشرح زیر ارائه گردید:

حوزه فردی:  بهبود نگرش فردی در راستای فرهنگ سازمانی مطلوب، نقش تحول و نوآوری در توسعه فرهنگ سازمانی، شخصیت، ویژگی ها و قابلیت های فردی در تحول فرهنگی و ارزش آفرینی در سازمان،

حوزه سازمانی:  تعلق، تعهد و وفاداری سازمان، نقش کارگروهی در توسعه فرهنگ سازمانی، مولفه های محیط یادگیری در بهبود فرهنگ سازمانی، اخلاق، ارزش ها و فرهنگ سازمانی در سازمان ها، فرهنگ سازمانی توسعه گرا و نقش الگوسازی سرآمدی در توسعه فرهنگ کسب و کار.

حوزه اجتماعی: مدیریت مسئولیت اجتماعی، اثرات فرهنگ ملی بر فرهنگ سازمانی، بالندگی اجتماعی و عشق به میهن و فرهنگ ملی در آینده پژوهی .

ازمهمترین رخدادها و دست آوردهای این کنفرانس می توان موارد زیر را نام برد:

سخنرانی جناب آقای دکتر علیاکبر صالحی ریاست محترم سازمان انرژی اتمی ایران،سخنرانی جناب آقای دکتر سیدرضا صالحی امیری وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی،سخنرانی اختصاصی پروفسور دانیل دنیسون از صاحبنظران برجسته بینالمللی در حوزه فرهنگ سازمانی،سخنرانی جناب آقای دکتر مجید قاسمی ریاست محترم هیات مدیره انجمن مدیریت ایران،دریافت50  مقاله و ارائه 24سخنرانی توسط استادان و مدیران برجسته در کنفرانس،رونمایی از نقشه راه ارتقاء فرهنگ سازمانی در نظام اداری کشور،رونمایی از سه کتاب به شرح زیر که با حمایت علمی و مالی انجمن مدیریت ایران و بانک پاسارگاد منتشر شده است:   

-” مدیریت تحول” تالیف جناب آقای دکتر غلامرضا خاکی.

-" هنر و شیوه مربیگری رهبران" ترجمه ی سرکار خانم دکتر آذر صائمیان، جنابان آقایان دکتر محسن قدمی و مسعود نیازمند.

- “دست نامه ارزیابی اثربخشی برنامه های آموزشی” تالیف جناب آقای دکتر مهرداد پیدایی.

اجرای سه کارگاه آموزشی توسط استادان و متخصصان مدیریت و با حضور مدیران ارشد، مدیران میانی و کارشناسان در روز 95/11/26 .

سایر برنامه های جانبی کنفرانس نیز عبارت بودند از ارائه تجربیات مدیران سازمان های موفق در حوزه فرهنگ سازمانی، ارائه مقالات برتر دانشجویی در حوزه فردی، سازمانی و اجتماعی، ارائه سخنرانی پروفسور دانیل دنیسون در حوزه فرهنگ سازمانی، برگزاری پنل های تخصصی و کارگاه های آموزشی.

با توجه به اهمیت فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی اگر فرهنگ را اساسی ترین عامل پیشرفت و توسعه  کشورها بدانیم، بیراهه نرفته ایم؛ چرا که بنیان های علمی، اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی جوامع بشری، ریشه در فرهنگ دارد. اگر پای بندی به قوانین و مقررات یک جامعه، حقوق و آسایش افراد را تضمین کند، در این صورت فرهنگ است که می تواند نظم و آرامش را به ارمغان آورد.

فرهنگ، عهدها و معاهده های ارزشمند نانوشته ای است که فراتر از قوانین، مقررات، آداب و رسوم حاکم بر جامعه، کیفیت ایفای تعهدات و روابط انسانی را متجلی می سازد. در این میان بنگاه ها به منظور نیل به توان پاسخگویی اجتماعی در مقابل ذی نفعان و سایر افراد جامعه، باید به دغدغه های جامعه در خصوص محیط زیست، امور اجتماعی و اقدامات بشردوستانه، اهمیت داده و متناسب با فرهنگ سازمانی خود، به تدوین سیاست های مسئولیت پذیری اجتماعی مبادرت ورزند.

در این میان، روابط متقابل و نظام مند افراد در سازمان ها ، به عنوان هسته های تأمین کننده ی بهره وری سرمایه های انسانی و مادی، مفهومی به نام»فرهنگ سازمانی» را خلق می کند که این روزها در مرکز توجه قرار گرفته، چرا  که نقش سازمان ها در تحقق اهداف کلان توسعه انکارناپذیر است. این نقش در انطباق و هم سویی فرهنگ سازمانی با فرهنگ ملی - اعتقادی تجلی یافته و در سطحی بالاتر، در ایفای مسئولیت های اجتماعی توسط سازمان اعتبار می یابد.

بنا بر تعریف مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی، سازمان ها نیز همچون اشخاص حقیقی عضوی از اجتماع به شمار می روند و در قبال محیط پیرامون خود مسئولیت دارند، لذا علاوه بر درک اهمیت بهبود عملکرد اقتصادی و اجتماعی خود، باید التزام به ارتقای استانداردهای زندگی اجتماعی افراد جامعه را در دستور کار خود قرار دهند. بنگاه ها به عنوان پدیده های قدرتمندی که مبتنی بر نیازهای اجتماعی بنا نهاده می شوند، با تصمیمات و اقدامات خود می توانند تأثیرات مثبت و منفی بسیاری بر خوراک، پوشاک، مسکن، کار، نحوه زندگی، حکومت، آموزش، بهداشت و تفریحات جامعه بگذارند. لذا آن ها در قبال تصمیمات و اقدامات اثرگذار خود باید مسئولیت پذیر بوده و ملاحظات اخلاقی را رعایت کنند.

زمانی تصور بر این بود که موسسات صرفاً در برابر سهام داران و کارکنان مسئول اند، اما با افزایش جمعیت، محدودیت منابع و اهمیت روزافزون رقابت های بین المللی، رویکردهای جدیدی در زمینه مدیریت شکل گرفت که مسئولیت پذیری اجتماعی را می توان یکی از مهمترین نتایج این رویکردهای جدید برشمرد.

مهم ترین قسمت مسئولیت اجتماعی شرکت ها این است که اهداف خود را بر اساس تفکر هم زیستی سازنده با جامعه و پیشرفت دو جانبه بنا کنند. همانطور که انتظار می رود، شرکت های هوشمند و حساس به تحولات بازار کسب و کار امروزه به طور فعالانه ای به تغییر مدل کسب و کار خود اقدام می کنند. آگاه ترین های آنها هم اکنون برنامه های خود را به گونه ای تغییر داده اند که بر تصمیمات اخلاقی و مدیریتی در خرید و سرمایه گذاری تاثیر گذار بوده، به حقوق شهروندی و محیط زیست احترام بگذارد و در قبال ذی نفعانش شفاف بوده و در زمان مناسب عملکرد خود را منتشرکند. در غیر این صورت عجیب نیست که شرکت ها شاهد محیط های اقتصادی نگران کننده باشند.

در این راستا، با توجه به اهمیت موضوع و به  منظور شناسایی بنگاه های ایرانی برتر در این زمینه، انجمن مدیریت ایران با همکاری دانشگاه خاتم چارچوبی را برای ارزیابی عملکرد مدیریتی بنگاه ها بر مبنای ایفای مسئولیت های اجتماعی و هم چنین شناسایی، ارزیابی و انتخاب تجارب برتر بنگاه ها در حیطه مسئولیت اجتماعی تنظیم و اجرا نموده است.

«اولین جایزه مسئولیت اجتماعی مدیریت» نیز برای اولین بار هم زمان با اجرای « کنفرانس ملی فرهنگ سازمانی با رویکرد توسعه» برگزار گردید و شرکت های برتر در این حوزه که با اقدامات خود توانسته بودند گام های موثری در این حوزه بردارند، مورد تقدیر قرار گرفتند.

امید است با بهره مندی از دانش و تخصص اساتید و مدیران عضو انجمن مدیریت ایران بتوانیم با توسعه و گسترش مفاهیم بنیادی و علمی فرهنگ سازمانی و مسئولیت اجتماعی مدیریت در اجرای دومین کنفرانس در سال 1396 با ارائه دست آوردهای ارزشمند سازمان های پیشرو و همچنین نتایج تحقیقات استادان و اندیشمندان ایرانی در این حوزه ، گام های موثری در تحقق اهداف توسعه کشور برداریم.