بانکداری اسلامی سنگ بنای اقتصاد مقاومتی

صنعت بانکداری، حرفه ای است که از نهادهای مالی اقتصاد مدرن سرچشمه گرفته است. این صنعت، سامانه تامین  مالی نظام های اقتصادی متکی به بازار را تشکیل داده و زمینه تامین مالی پروژه های کلان اقتصادی و تجاری و افزایش چشمگیر ریسک پذیری اقتصادهای رقابتی در بازار را فراهم کرده و باعث پیشرفت و توسعه بی نظیر و تاریخی نظام های اقتصادی مدرن شده است.

بدون شک نظام اقتصادی اسلام نیازمند بانکداری مبتنی بر اصول و مبانی اسلامی است که در ذیل مبانی فقهی تجارت اسلامی تعریف می شود. این بانکداری که در نظام مقدس جمهوری اسلامی سنگ بنای اقتصادمقاومتی است، تفاوت های عمده ای با بانکداری عُرفی دنیا دارد. این بانکداری به اقتصاد واقعی مرتبط و براساس بخشی از آن است؛ درحالی که بانکداری عرفی یا ربوی تنها به سود سپرده گذار بدون درنظرگرفتن پیامدهایش برای وام گیرنده می اندیشد.

قانون  بانکداری  بدون  ربا را می توان مقدمه ای برای بانکداری اسلامی دانست، چراکه زمینه برکت افزایی فعالیت های اقتصادی و بازرگانی و حرکت صحیح تولیدگران، افراد کارآفرین، سرمایه گذاران، سپرده گذاران و فعالان اقتصادی را در مسیر رشد و توسعه اقتصاد واقعی از طریق تامین پولی، مدیریت ریسک و حمایت نهادهای مالی، مبتنی بر عقود اسلامی فراهم  می کند.

در نظام اقتصادی اسلام، پول وسیله ای برای مبادله و تامین ابزارهای کار و تولید است و ارزش  افزوده تنها به «کار» و «تولید» تعلق می گیرد. در الگوی بانکداری  اسلامی، «کار» به معنای همه تلاش های فکری و یدی در راستای تولید خدمات و ملاک تولید ارزش و شراکت طرف های معامله در سود و زیان است.

در بانکداری اسلامی توانمندسازی اقشار ضعیف و حمایت از استعدادها در رشد و توسعه تولیدات امری پسندیده است. بنابراین «تولیدگرایی»،  «کارآفرینی»، «عدالت محوری» و «مسئولیت اجتماعی» در زمره این مبانی به شمارمی آید. بدیهی است شرط موفقیت بنگاه های اقتصادی بهبود سیاست ها، برخورداری از تفکر سیستمی و برقراری نسبت معنادار میان همه عواملی است که جامعه را به نظام بانکداری اسلامی و اقتصاد مقاومتی برون گرا و درون زا نزدیک کند.

در بانکداری اسلامی، عقلانیت، علم و قوانین  الهی مبتنی بر تولید، توزیع و مصرف سالم استوار است، لذا امروزه بانکداری  اسلامی در بسیاری از کشورهای پیشرفته مورد استقبال قرار گرفته است. مطالعات  نشان  داده است که  بازارهای پول و سرمایه، نقش  مهمی  در استحکام زیرساخت ها وساختارهای مادی و معیشتی دارا هستند.

نقش بانکداری اسلامی آنچنان در اقتصاد مقاومتی برجسته است که مقام معظم رهبری نیز اسلامی کردن بانک ها را به فتح بزرگ ترین سنگر اقتصادی امروز دنیا تعبیر می کنند. این بیان از زبان بالاترین مقام کشور بیانگر اهمیت و جایگاه رفیع بانک ها در نظام  اقتصادی کشور و موید ملازمه بانکداری  اسلامی با اقتصاد مقاومتی است.

در این راستا بانک  انصار پیاده سازی قانون عملیات  بانکی بدون  ربا را که در واقع، زیربنای پیاده سازی بانکداری  اسلامی است، از همان ابتدای تشکیل در دستور کار خود قرار داده است و حرکت در این مسیر را از موفقیت ها و مزیت های رقابتی خود قلمداد می کند.

آموزش منظم و متعهدانه نیروهای انسانی نسبت به اصول و مبانی فقهی بانکداری که باعث کسب رتبه نخست آموزش کشور در حوزه بانکداری شد و نیز الزام متصدیان عقد قراردادها در شعب به تفهیم ویژگی های فقهی قرارداد به مشتریان و تکمیل فرم های معاملاتی براساس موازین فقهی و زیرنظر فقهای آشنا به بانکداری  اسلامی و همچنین درنظر گرفتن ضوابط ابلاغی بانک  مرکزی  جمهوری اسلامی  ایران، نمونه هایی از تعهد بانک انصار به رعایت مبانی فقهی در فعالیت های بانکداری به شمار می روند.

بانک  انصار با حمایت خود از همایش های مربوط به بانکداری اسلامی و اقتصاد مقاومتی که از سوی موسسات گوناگون و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود، به شکل دیگری نسبت به تعهدات خود به ترویج بانکداری اسلامی، استحکام اقتصاد مقاومتی و انجام مسئولیت های اجتماعی صحه گذاشته است.

این بانک با میلیون ها مشتری و ده ها هزار سهامدار خصوصی و سازمان های عمومی، بانکی مردم  پایه است که از همان ابتدای تشکیل از وجود «دفتر امور فقهی» برخوردار بوده و «عدالت محوری» و «مردمی بودن» را مدنظر قرار داده و کوشیده است آحاد مردم از ارزش  افزوده بانک انصار منتفع شوند. این بانک در حوزه «قرض الحسنه» نیز در میان بانک های خصوصی ایران رکورددار است و در میان بانک های کشورهای اسلامی نیز بانکی سرآمد به شمار می آید.  

طرح «حاتم کارت» درسال 1395 و طرح «رضوان» در سال 1396 ازجمله اقدامات این بانک است که مبتنی بر تشویق جوانان به ازدواج، خرید کالاهای ایرانی، ترویج سنت قرض الحسنه، حمایت از کسب وکارهای کوچک و اشتغال زایی است و ما در این طرح ها به متقاضیان وام کم سود می دهیم تا از کالاهای ایرانی استفاده کنند. نرخ پایین بهره و کارمزد، کم بودن مبلغ اقساط و سهولت دریافت هم با قصد رونق تولید کالاهای ایرانی و هم رشد اشتغال و حفظ سلامت اجتماعی در این طرح ها مورد نظر است.

درحالی که مقام معظم رهبری سال 1396 را سال «اقتصادمقاومتی، تولید و اشتغال» نامیده اند، رونمایی از مدل مفهومی ریل گذاری بانک ها برای ایفای نقش در اقتصاد مقاومتی در اواخر سال 1394 براساس پیگیری های این بانک، یک پیشتازی آشکار در راه رسیدن به بانکداری اسلامی تلقی می شود.

این بانک اقدامات متعدد خود در راستای تحقق بانکداری بدون ربا، بانکداری اسلامی، انجام مسئولیت های اجتماعی و ده ها طرح و برنامه مردم پایه را اقداماتی زودگذر و تبلیغاتی به شمار  نمی آورد؛ این امر از ایمان و باور قلبی هزاران مدیر و کارشناس و تلاشگری سرچشمه می گیرد که همواره پاداش های الهی را به عنوان یک مولفه بسیار ارزشمند در فعالیت های دنیوی خویش درنظر می گیرند.

مدیرعامل بانک انصار