طراحی محصول بدون هزینه اضافی

استیو جابز در سال ۲۰۰۱ زمانی که برای اولین بار دستگاه کوچکی به نام آی پاد را به جهان معرفی کرد، بازار پخش کننده های موسیقی دیجیتال یک بازار شلوغ و رقابتی بود. شرکت های بزرگی مانند سونی محصولاتی با امکانات فنی پیچیده تر و حتی حافظه بیشتر ارائه می دادند، اما آی پاد یک مزیت جادویی داشت که رقبا از آن غافل بودند. آن مزیت در یک جمله خلاصه می شد: «هزار آهنگ در جیب شما». این فقط یک شعار تبلیغاتی نبود، بلکه فلسفه وجودی محصول بود؛ یک پاسخ ساده و زیبا به یک مشکل پیچیده انسانی. مردم نمی خواستند با منوهای گیج کننده و نرم افزارهای دست و پاگیر سروکله بزنند. آن ها فقط می خواستند تمام موسیقی محبوب شان را به راحتی با خود حمل کنند.

این موفقیت افسانه ای یک پیروزی برای مهندسی سخت افزار یا بازاریابی نبود؛ بلکه بیش از هر چیز یک پیروزی برای یک رشته هنری و علمی به نام طراحی محصول بود. طراحی محصول صرفا هنر زیباتر کردن اشیا نیست. این رشته فرآیند عمیق درک یک مشکل انسانی و سپس معماری یک راه حل کارآمد، لذت بخش و معنادار برای آن است. در دنیای امروز که هر محصولی، از یک اپلیکیشن ساده موبایل گرفته تا یک سیستم نرم افزاری غول پیکر سازمانی، برای جلب توجه ما می جنگد این طراحی محصول است که تفاوت میان یک ابزار دوست داشتنی که بخشی از زندگی ما می شود و یک نرم افزار آزاردهنده که با بی میلی از آن استفاده می کنیم را رقم می زند.

ما در این مقاله قصد داریم شما را به سفری درباره طراحی محصول دعوت کنیم. البته در این سفر قرار نیست بریز و بپاش زیادی داشته باشیم. در عوض به شما یاد می دهیم چطور با کمترین هزینه محصول تان را طراحی کنید. 

طراحی محصول: فراتر از زیبایی صرف

یکی از بزرگ ترین و رایج ترین اشتباهات برابر دانستن طراحی محصول با طراحی رابط کاربری (UI) است. این نگاه مانند این است که معماری یک ساختمان را با رنگ آمیزی دیوارهای آن یکی بدانیم. طراحی رابط کاربری بخش حیاتی و بصری ماجراست. این بخش به چیدمان دکمه ها، انتخاب رنگ ها، فونت ها و زیبایی ظاهری یک محصول می پردازد، اما این تنها پوسته بیرونی است. در لایه ای عمیق تر، طراحی تجربه کاربری (UX) قرار دارد. این لایه به منطق پشت آن زیبایی می پردازد؛ اینکه آیا فرآیند ثبت نام آسان است؟ آیا کاربر به راحتی می تواند مسیر خود را پیدا کند؟ آیا استفاده از محصول روان و بدون اصطکاک است؟

مطلب مرتبط: چطور طراحی های تان را منحصر به فرد کنید؟

طراحی محصول اما چتری است که هر دوی اینها و حتی بیشتر را در بر می گیرد. یک طراح محصول تنها به زیبایی و کارایی فکر نمی کند. او باید مانند یک استراتژیست کسب و کار فکر کند و از خود بپرسد آیا این محصول به اهداف تجاری شرکت کمک می کند؟ او باید مانند یک مهندس فکر کند و محدودیت های فنی را درک نماید و مهمتر از همه، او باید مانند یک روانشناس، به عمیق ترین نیازها و انگیزه های انسانی نفوذ کند. طراحی محصول، هنر برقراری تعادل میان نیازهای کاربر، اهداف کسب و کار و امکانات فنی است؛ یک نقطه تلاقی جادویی که در آن، یک محصول موفق متولد می شود.

طراحی مبتنی بر مسئله

بسیاری از کسب و کارها سفر خود را با یک ایده برای یک «راه حل» آغاز می کنند. مثلا پیش خودشان می گویند «بیایید یک اپلیکیشن بسازیم که فلان کار را انجام دهد». اما طراحان محصول بزرگ سفر را از نقطه ای کاملا متفاوت شروع می کنند؛ آنها با یک «مشکل» آغاز می کنند. آنها به صورت وسواس گونه به دنبال درک یک نیاز برآورده نشده یا یک ناکارآمدی در زندگی روزمره مردم می گردند. تئودور لویت، استاد دانشکده کسب و کار هاروارد، جمله ای مشهور دارد که می گوید: «مردم یک مته یک چهارم اینچی نمی خواهند، آنها یک سوراخ یک چهارم اینچی می خواهند». این جمله، عصاره فلسفه طراحی محصول است. تمرکز بر روی سوراخ (مشکل) و نه مته (راه حل) به شما اجازه می دهد تا راه حل هایی به مراتب خلاقانه تر و موثرتر ابداع کنید. شاید بهترین راه حل، یک نوع جدید از مته نباشد؛ شاید یک چسب فوق العاده قوی باشد!

نقشه راه نوآوری: طراحی بی عیب و نقص

طراحی محصول یک فرآیند خطی و یک طرفه نیست. این یک چرخه مداوم از یادگیری، ساختن و آزمودن است که اغلب به آن «تفکر طراحی» می گویند. این چرخه معمولا از چند مرحله کلیدی تشکیل شده است که به صورت تکرارشونده اجرا می شوند.

هنر شنیدن: غرق شدن در دنیای کاربر

اولین گام، همدلی عمیق با کاربران نهایی است. طراحان محصول برای این کار از ابزارهای مختلفی مانند مصاحبه های عمیق، نظرسنجی ها، گروه های کانونی و حتی مشاهده مستقیم رفتار کاربران در محیط زندگی واقعی شان استفاده می کنند. هدف، فراتر رفتن از داده های آماری و درک واقعی دغدغه ها، ناامیدی ها و آرزوهای آنهاست. در این مرحله، هدف جمع آوری داستان ها و بینش های انسانی است، نه فقط اعداد و ارقام.

شفاف سازی ماموریت: تعریف دقیق مسئله

پس از غرق شدن در دنیای کاربر، نوبت به تحلیل و ترکیب این اطلاعات می رسد. در این مرحله، تیم طراحی تمام داده های کیفی و کمی را کنار هم می گذارد تا به یک تعریف دقیق، واضح و قابل اجرا از مشکلی که قرار است حل شود، برسد. این بیانیه مشکل، مانند یک ستاره قطبی عمل می کند و تمام تصمیمات بعدی تیم را در یک راستا نگه می دارد. یک بیانیه مشکل خوب، هرگز راه حل را تجویز نمی کند، بلکه تنها محدوده و عمق چالش را مشخص می نماید.

توفان ایده ها: ساختن راه حل های بی شمار

با یک تعریف روشن از مشکل، تیم وارد مرحله ایده پردازی می شود. این مرحله، یک فضای باز برای خلاقیت بدون مرز است. هدف، رسیدن به یک ایده عالی نیست؛ بلکه تولید حجم انبوهی از ایده های مختلف، از ایده های منطقی و ساده گرفته تا ایده های دیوانه وار و بلندپروازانه است. تکنیک هایی مانند توفان فکری، طراحی روی کاغذ و ساختن نقشه های ذهنی در این مرحله بسیار رایج هستند. فلسفه این است که برای داشتن یک ایده خوب، ابتدا باید ایده های بد زیادی داشته باشید.

ساختن برای یادگیری: قدرت نمونه سازی اولیه

ایده ها تا زمانی که در ذهن ما هستند، کامل و بی نقص به نظر می رسند. نمونه سازی یا پروتوتایپینگ، هنر تبدیل سریع و ارزان این ایده های انتزاعی به یک مدل قابل لمس است. یک نمونه اولیه می تواند هر چیزی باشد؛ از چند طرح ساده کشیده شده روی کاغذ گرفته تا یک مدل دیجیتالی تعاملی که ظاهر و حس یک اپلیکیشن واقعی را شبیه سازی می کند. هدف از نمونه سازی، ساختن یک محصول کامل نیست، بلکه ساختن ابزاری برای یادگیری و دریافت بازخورد است. این کار از صرف هزینه های هنگفت مهندسی برای ساختن یک ایده اشتباه، جلوگیری می کند.

مطلب مرتبط: ایده هایی برای طراحی و عرضه محصولات تازه به بازار

آزمون در دنیای واقعی: شکستن فرضیات

آخرین مرحله از این چرخه، ارائه نمونه اولیه به کاربران واقعی و مشاهده نحوه تعامل آنها با آن است. آیا آنها به راحتی می توانند وظیفه موردنظر را انجام دهند؟ کدام بخش ها برای شان گیج کننده است؟ چه چیزی آنها را به وجد می آورد؟ این بازخوردهای مستقیم، گنجینه ای از اطلاعات ارزشمند هستند که به تیم طراحی کمک می کنند تا فرضیات خود را بسنجند، اشتباهات شان را پیدا کنند و با درس های آموخته شده، دوباره به ابتدای این چرخه بازگردند تا محصول را بهتر و بهتر کنند. این رقص تکرارشونده، تا زمانی که محصول به یک سطح قابل قبول از کیفیت و کارایی برسد، ادامه می یابد.

سخن پایانی

در جهانی که به طور فزاینده ای با فناوری در هم تنیده شده، یک شکاف بزرگ میان قدرت بی کران ماشین ها و نیازهای ساده و احساسی انسان ها وجود دارد. طراحی محصول، پلی بر فراز این شکاف است. یک طراح محصول بزرگ، در واقع یک مترجم دوزبانه است. او به زبان ماشین، یعنی منطق، کد و سیستم ها تسلط دارد و همزمان، زبان انسان، یعنی احساسات، ترس ها و آرزوها را به خوبی درک می کند. او این دو دنیا را به یکدیگر نزدیک می کند و محصولاتی خلق می نماید که نه تنها قدرتمند و کارآمد، بلکه انسانی و لذت بخش هستند.

موفقیت یک محصول دیگر به تعداد ویژگی های آن بستگی ندارد. موفقیت در گروی عمق درک آن از مشکلات انسانی و ظرافت آن در ارائه یک راه حل معنادار است. این همان روح پنهان در ماشین است؛ روحی که توسط طراحان محصول در کالبد فناوری دمیده می شود.

منابع:

https://www.figma.com

https://www.nngroup.com