اطلاعات مشتریان، جزو اسرار مگوی بانک ها تلقی می شود و به همین دلیل، جز با دستور مراجع قضایی و یا موافقت مشتری قابل افشا نیست. از جمله اصول بانکداری مدرن، این است که عملکرد بانک ها در اتاق شیشه ای صورت می پذیرد و چیزی از چشمان سهامداران و سپرده گذاران پوشیده نمی ماند. سهامداران و سپرده گذاران به عنوان ذی نفعان اصلی بانک...
تعجب نکنید. عنوان این مقاله، ساخته و پرداخته نویسنده نیست، بلکه عین متن یکی از مواد قانون جدید بانک مرکزی است. قانونی نوپا ولی با ایرادات ساختاری فراوان که انتظار می رود دقیقا رعایت و در ضمن اجرا، ایرادات آن اصلاح شود. اما معنا و مفهوم تعارض منافع (Conflict of interests in banking) در صنعت بانکداری چیست؟ برخی منابع خار...
اطلاعات بانکی مشتریان در بیشتر کشورها کم و بیش جزو اسرار مگوست و به عنوان امانت مردم نزد بانک ها تلقی می شود. بر همین اساس، این اطلاعات جز به حکم و دستور صریح مراجع صالح قضایی و یا با موافقت مشتری ذی ربط قابل افشا نیست. از طرف دیگر، در بانکداری کلاسیک پذیرفته شده که عملکرد بانک ها در مقابل چشمان سهامداران و سپرده گذارا...
وبسایت بانک مرکزی هفته پیش خبر داد «دکتر محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در احکام جداگانه ای، آیت الله دکتر غلامرضا مصباحی مقدم، حجت الاسلام والمسلمین دکتر مجیدرضایی، آیت الله محمد سعید واعظی، آیت الله دکتر حسن آقا نظری و آیت الله علیرضا اسلامیان را به عنوان اعضای شورای فقهی منصوب کرد». ان شاءالله مب...
بخشنامه 23 اسفندماه 1400 بانک مرکزی می گوید: «از تاریخ تصویب این مصوبه، اخذ هرگونه سپرده به عنوان وثیقه نقدی به هر عنوان قبل و یا بعد از اعطای تسهیلات توسط بانک/موسسه اعتباری غیربانکی ممنوع است.» گرچه بانک مرکزی در بخشنامه مورد اشاره، دلایل شرعی، قانونی و انتظامی ممنوعیت سپرده مسدودی را مشخص نکرده است، اما...
تسهیلات تکلیفی به آن دسته از تسهیلاتی می گویند که قانونگذار با نگاه مسئولانه به اقشار آسیب پذیر و همچنین رعایت مصالح اجتماعی جامعه که ظاهرا آن را در فقه «مصالح مرسله» می نامند، پرداخت آن را به بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور قانونا تکلیف می کند. البته تصویب تسهیلات تکلیفی و الزام شبکه بانکی به پرداخت آن در سال...
هرچند براساس اطلاعیه روابط عمومی بانک مرکزی، قرار بود که سی و چهارمین همایش بانکداری اسلامی با موضوع «طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران» در روزهای 6 و 7 شهریورماه برگزار شود، اما بنا به دلایل اعلام نشده، این همایش با دو هفته تاخیر به همت موسسه آموزش عالی بانکداری ایران و با حضور کارشناسان و مدیران بانکی کشور...
چند سال پیش، وزارت اقتصاد داعیه دار شفافیت مالی بانک ها و لزوم انتشار لیست بدهکاران کلان بانک ها شد و به جای بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به بانک ها دستور داد تا اسامی بدهکاران بانکی که بدهی شان از مبلغ مشخصی بالاتر باشد را برای آگاهی عموم مردم اعلام کنند. این موضوع به قانون بودجه نیز راه یافت و از همان سال، لیست اب...
به خاطر دارم دی ماه 1398، روزی که طرح مفصل و درعین حال پرحاشیه بانکداری در جلسه علنی مجلس مطرح شد، دکتر همتی، رئیس وقت بانک مرکزی از معدود مسئولانی بود که برخلاف جانشینان بعدی خود بدون محافظه کاری و خیلی شفاف، نظر مخالف خود را در مورد این طرح جنجالی بدین گونه اعلام داشت: «من منکر زحماتی که برای تهیه این طرح متحمل...
سخنی منسوب به امیرالمؤمنین (ع) است که فرموده اند: «رُبَّما کانَ الدَّواءُ داءً، و الدَّاءُ دَوَاءً»؛ چه بسا که دارو بر درد افزاید و بیماری، درمان باشد. قدیمی ها می گفتند «سرکنگبین، داروی ضدصفرا است»، اما ممکن است شانس یار نباشد و «از قضا سرکنگبین صفرا فزاید» و به جای درمان، درد را ار...
سخنی منسوب به امیرالمؤمنین (ع) است که فرموده اند: «رأی الشَّیخِ خَیرٌ مِن مَشهَدِ الغُلامِ». برخی این سخن را بدین گونه ترجمه کرده اند: «نظر پیر بهتر از حضور فعال جوان است». ضرب المثل شیرین فارسی آن نیز چنین است: «آنچه جوان در آینه بیند، پیر در خشت خام بیند». به نظر می رسد این روزها خ...
قانون بانک مرکزی پس از فراز و فرودهای فراوان سرانجام در یازدهم آبان سال گذشته به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و یک ماه بعد از سوی رئیس جمهور فقید به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد. از آنجا که در جریان طراحی و تدوین این قانون در چند سال گذشته بوده ام، تصور می کنم قانون جدید بانک مرکزی به دلایل متعددی از جمله ضعف ساختاری...
از قدیم گفته اند که قانون، وحی منزل نیست. پس همه قوانین، حتی قانون اساسی نیز در صورت غیرکارا بودن و ضرورت اجرایی قابل اصلاح و بازنگری است. اما پرسش آن است که یک قانون چه زمانی نیازمند بازنگری و اصلاح است؟ معمولا زمانی که متن قانون موردنظر به صورت غیرکارشناسی، طراحی و بی اعتنا به نظریات کارشناسان نهادهای ذی ربط، با غرور...
بانک مرکزی در جدیدترین بخشنامه خود، «راهنمای کاربری فرآیندهای اجرایی چک الکترونیکی با هدف ایجاد وحدت رویه در عملکرد شبکه بانکی و تشریح مبسوط سرویس های سامانه چکاد و همچنین نحوه بهره برداری از گواهی امضای الکترونیک» را به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرده است. ظهور پدیده ای به نام چک الکترونیک که در واقع، رقیب اصلی...
دولت سیزدهم، «لایحه برنامه توسعه هفتم» را در سال 1402 تقدیم مجلس کرده است، اما در اوایل تیرماه امسال قانون 120 ماده ای به نام «لایحه برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی» توسط «محمد مخبر»، سرپرست محترم نهاد ریاست جمهوری رسما به دستگاه های اجرایی ذی ربط ابلاغ شد. آیا دولت، لایحه ای بدین ن...
اطلاعیه اخیر روابط عمومی بانک مرکزی، واقعا جالب است: «بانک مرکزی، ادعای مطرح شده در فضای مجازی درخصوص انتصابات اخیر در این بانک را کذب محض دانست و اعلام کرد: افراد منصوب شده جزو مدیران و کارکنان فعلی این بانک می باشند که به دلیل ابلاغ قانون جدید بانک مرکزی و پس از وصول نظر نهادهای ذی ربط در حوزه صلاحیت ها، احکام...
مدتی قبل، قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران به دولت ابلاغ شد؛ قانونی که دولت را موظف کرده در طول اجرای برنامه، اقتصاد کشور به رشد حداقل 8 درصد برسد. از جمله اهداف اقتصادی برنامه هفتم می توان به رشد اقتصادی 8 درصدی، متوسط رشد صادرات نفتی 12.4 درصدی، متوسط رشد صادرات غیرنفتی 22.6 درصدی، متوسط رشد نقدی...
چهار دهه پیش از این، قانون عملیات بانکی بدون ربا برمبنای فقه شیعه تنظیم و در شهریورماه 1362 به تصویب مجلس رسید. از آن زمان تاکنون فرآیندهای بانکی بانک های ایران براساس اصول و مبانی قانون عملیات بانکی بدون ربا، شکل و شمایلی جدید به خود گرفت و بانکداری ایرانی از صورت غربی آن خارج شد. در این راستا، مردم و بانک ها اندک اند...
مراسم رونمایی از «ریال دیجیتال» هفته گذشته با حضور مدیران بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور با هدف توسعه بانکداری الکترونیک برگزار شد. پرسش اصلی این است که این پدیده نوپا، یعنی «ریال دیجیتال» چیست؟ آیا پول ملی مشابه اسکناس است، یا اعتبار بانکی، یا فقط تعهد بانک مرکزی است؟ به گفته بانک مرکزی، «د...
اداره کل مقررات و مجوزهای بانک مرکزی در جدیدترین شیوه نامه خود به استناد نظریه مورخ 20 دی ماه 1402 شورای فقهی بانک مرکزی، پرداخت «تسهیلات مرابحه» به صورت «اعتبار پروژه ای» را برای بانک ها مجاز اعلام کرده است. اوراق بهادار مرابحه، مختص بازار سرمایه است، اما تسهیلات بانکی مرابحه در عملیات بانکی بد...