عملیات بازار باز به وقت شهریور

اگرچه سال ها از تاسیس نخستین بانک های بدون ربا در کشورهای اسلامی می گذرد و امروزه اغلب کشورهای مسلمان و حتی غیرمسلمان با الگوهای برگرفته از بانک های بدون ربا فعالیت می کنند، اما هنوز این تجربه نوین بانکداری در ایران نو و نیازموده است. با اینکه بانک های بدون ربا از نظر حذف ربا از عملیات بانکی مشترک هستند، اما به لحاظ انتخاب الگوی عملیاتی، گزینش عقود و روش های معاملاتی متفاوتند و «سی امین همایش بانکداری اسلامی» مجالی بود تا شباهت ها و تفاوت ها در مدل های اجرای بانکداری بدون ربا و همچنین پرداخت نرخ سود در بانکداری اسلامی در بوته نقد اقتصاددانان و کارشناسان پولی و بانکی قرار گیرد.

این همایش دیروز با موضوع بهبود فرآیند های اجرایی عملیات بانکداری بدون ربا در سالن همایش های بانک مرکزی برگزار شد و رئیس کل بانک مرکزی در سی امین دوره این همایش از اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریورماه و تغییر در نحوه امهال تسهیلات بانک ها براساس تصمیم شورای فقهی بانک مرکزی خبر داد. وزیر اقتصاد نیز از بررسی پرداخت سود اسلامی در وزارتخانه متبوعش و همچنین دشواری کار بانک ها در کاهش تعداد شعب بانکی سخن گفت و عضو شورای فقهی بانک مرکزی هم نوید داد تا در جلسه یکشنبه مجلس شورای اسلامی، طرح تسویه بدهکاران بانکی بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد.

نحوه امهال تسهیلات بانک ها تغییر می کند

عبدالناصر همتی در سی امین همایش بانکداری اسلامی با بیان اینکه اقدامات خوبی در زمینه بانکداری بدون ربا در سیستم بانکی انجام شده است، گفت: ضعف هایی هم وجود داشته که ما به آن واقفیم و کتمان نمی کنیم که چالش هایی بوده که عملکرد ما در برخی زمینه ها با ضعف روبه رو ساخته است. این امر یا به دلیل دستورالعمل ها یا ندیدن آموزش های لازم و ... بوده که همه این موارد دست به دست هم دادند تا ضعف در برخی برنامه ها وجود داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به ایجاد شورای فقهی براساس برنامه ششم توسعه در بانک مرکزی، ادامه داد: این شورا دستورالعمل های خوبی دارد و یکی از اقدامات مهم آن دستورالعمل نحوه امهال تسهیلات بانک ها بود که یکی از کارهای خوب شورای فقهی بانک مرکزی است و در طول این مدت یکی از مهم ترین دستورالعمل ها بوده که به تدریج به مرحله اجرا در سیستم بانکی درآید. به گفته وی، این دستورالعمل قواعد حسابداری را در جلوگیری از سودهای موهومی در بانک ها اصلاح می کند.

او با بیان اینکه روندی که از نیمه سال ۹۷ در شاخص های اقتصادی دیده می شود، روند مطلوبی است، گفت: البته نه به این معنا که مشکل اقتصادی حل شده و وجود ندارد، بلکه سخت ترین فشارها به اقتصاد ایران وارد شده، اما آنها به هدف شان نرسیدند. شتاب افزایشی تورم کنترل و کندتر شده اما هر زمانی که نرخ تورم منفی شد، ما می توانیم این مژده را به مردم بدهیم که مشکلات اقتصادی حل شده است، اما مهم اینجاست که تورم ۵.۵درصدی در اسفندماه سال گذشته به سطوح زیر یک درصد رسیده است.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه قیمت گذاری بخش خدمات از طرف دولت مهم و بر روند آتی نرخ تورم تاثیرگذار است، افزود: آنچه ناشی از افزایش قیمت ارز بود، اکنون به سمت میرایی آن در قیمت کالاها می رود و مسئولان نیز باید در زمینه کنترل نرخ خدمات فعال باشند.

سیر صعودی قیمت مسکن متوقف شد

به گفته همتی، یکی از نشانه های بهبود اوضاع اقتصادی در کنترل قیمت مسکن بود و به رغم سه سال افزایش، قیمت مسکن در تیرماه منفی شد و از سوی دیگر ۷۲درصد حجم معاملات نسبت به سال گذشته کاهش یافته و این باعث امیدواری است که شاهد کاهش قیمت مسکن در تهران و شهرستان ها باشیم، چراکه نشان می دهد که دیگر قدرت افزایش ندارد.

وی با بیان اینکه یکی از مهم ترین چالش های ما چالش بودجه است، گفت: اصلاح ساختار بودجه در حال انجام است و دغدغه مهم ما کنترل نقدینگی و جلوگیری از تاثیرپذیری حجم پول در بودجه دولت است.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه ناترازی و مشکلات مالی برخی بانک ها را نباید به کل نظام بانکی تعمیم داد، تصریح کرد: این موضوع یک شبه به وجود نیامده که بتوان یک شبه هم آن را برطرف کرد، بلکه نیاز به برنامه میان مدت و بلندمدت داریم و همت باید برای این اصلاح وجود داشته باشد که دارد، اما اصلاح نظام بانکی نباید با تبلیغات و اعلام و اطلاع رسانی همراه باشد.

همتی افزود: ما همیشه قسمت خالی لیوان را می بینیم، اما باید ببینیم که بانک های ما اکنون دارند منابع اصلی حرکت اقتصادی کشور را تامین می کنند، تمام پروژه های اساسی کشور با پشتیبانی بانک ها انجام می شود و 90درصد تامین مالی کشور دست بانک هاست و ما نمی توانیم آنها را تضعیف کنیم.

وی از پرداخت ۱۳۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات سرمایه در گردش، در چهار ماهه نخست امسال خبر داد و گفت: ۶۰درصد از کل تسهیلات بانکی در این مدت به سرمایه در گردش مربوط است.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نقدینگی مولد توسط بانک ها برای بخش تولید در بانک مرکزی در حال بررسی است، تصریح کرد: اضافه برداشت اکنون بانک مرکزی نسبت به سال گذشته اگر کمتر نباشد، بیشتر نیست و ما توانستیم آن را کنترل کنیم.

همتی تاکید کرد: نرخ سود در بانک ها مدیریت شده و این نظارت بانک مرکزی است و من شاهدم که مسئولان نظارت برای مجامع بانک ها وقت زیادی گذاشتند.

وی به طرح ادغام بانک های نیروهای مسلح در بانک سپه اشاره کرد و گفت: این کار از میانه راه رد شده و به مراحل پایانی آن رسیده و طبق برنامه دارد پیش می رود، از سوی دیگر طبقه بندی مالی بانک ها را داریم انجام می دهیم، ولی اطلاع رسانی نمی کنیم.

سقف سهامداری در بانک ها کمتر از ۳۳درصد است

رئیس کل بانک مرکزی همچنین از اجرای عملیات بازار باز بانکی تا پایان شهریورماه خبر داد و تصریح کرد: سیاست های پولی چیزی جز اجرای عملیات بازار باز بانکی نیست، در گذشته برای بانک مرکزی کل های پولی مهم بود که البته هم اکنون هم این مساله مهم است، اما بانک مرکزی به دنبال آن است که کل های پولی را از طریق عملیات بازار باز کنترل کند.

به گفته وی، این کار قرار است اولین بار از سوی بانک مرکزی انجام شود، نظرات کارشناسی متخصصان پولی را در این حوزه اخذ شده و این کار با وسواس انجام خواهد شد.

همتی در پایان با تاکید بر اینکه سقف سهامداری افراد در بانک ها باید کمتر از ۳۳درصد باشد، گفت: البته سقف سهامداری ۱۰درصد است که با نظر بانک مرکزی می تواند تا ۲۰ درصد و با نظر هیات عامل بانک مرکزی تا ۳۳درصد افزایش یابد و اگر فردی بیش از این سهم داشته باشد، اساسا در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار خواهد گرفت.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com