آخوندی: پول بانک حیاط خلوت دولت نمی‌شود

صندوق پس‌انداز مسکن یکم برای دریافت تسهیلات ۸۰ میلیونی در تهران، ۶۰ میلیون تومانی برای شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر و ۴۰ میلیون تومانی برای سایر مناطق شهری روز گذشته توسط دو مقام ارشد اقتصادی کشورمان؛ وزیر راه و شهرسازی و رییس بانک مرکزی افتتاح شد. افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن که از وعده‌های عباس آخوندی از روز اول ورود به کابینه یعنی روز اخذ رأی اعتماد بود، پس از گذشت دو دوره دولت نهم و دهم بالاخره عملیاتی شد و از دیروز متقاضایان امکان افتتاح حساب برای دسترسی به این وام را دارند.

هرچند افزایش وام خرید مسکن می‌تواند قدرت خرید مردم را بالا ببرد، اما کارشناسان سود این تسهیلات، میزان پرداخت اقساط ماهانه و ودیعه دریافت را از نقاط ضعف این طرح می‌دانند و معتقدند این عوامل اثرگذاری وام را کمرنگ خواهد کرد و قسط 930 هزار تومانی در سال اول دریافت این وام در حالی است که دولت مخاطبان هدف این تسهیلات را دهک‌های سوم و چهارم جامعه تعریف کرده است؛ دهکی که میانگین درآمدش در خوشبینانه‌ترین حالت یک تا یک و نیم میلیون تومان است. از سوی دیگر حتی با فرمول پس‌انداز به همراه وام که عباس آخوندی همواره به آن تاکید دارد، این قشر می‌توانند در حاشیه شهر تهران خانه‌دار شوند و از مرحله اجاره‌نشینی وارد مرحله حاشیه‌نشینی شوند.

هرچند در مراسم روز گذشته، رییس بانک مرکزی از احتمال افزایش وام مسکن خبر داد، اما همین وام 80 میلیون تومانی برای گرفتن رأی موافق شورای پول و اعتبار بیش از یک سال پر از فراز و نشیب را پشت سر گذاشت. حال اینکه بسیاری از کارشناسان معتقدند عرضه این وام‌ها بیشتر از اینکه به نفع بازار مسکن و مردم باشد به نفع بانک‌هاست، چراکه در هیچ کجای دنیا برای وام 80 میلیون تومانی در 12 سال 99 میلیون تومان به بانک‌ها برگردانده نمی‌شود.

شوک و اقدامات لحظه‌ای در بازار رخ نمی‌دهد

بازار مسکن و صنعت ساختمان به عنوان صنعت پیشرو و اقتصادی‌ترین بازار کشورمان مطرح می‌شود و در سال‌های گذشته به دلیل اتخاذ تصمیمات لحظه‌ای و نوسانات قیمت‌ها صدمات قابل توجهی به این حوزه وارد آمد و زمینه برای سوداگری و سفته بازی در حوزه‌ای که مهم‌ترین نقش را در اقتصاد خانوار دارد، مهیا شد و قیمت مسکن در مدت زمان کمتر از 10 سال چندین برابر افزایش یافت. دولت یازدهم اقدامات خود در این حوزه را با ثبات قیمت‌ها کلید زد و رکود را عامل مثبتی برای تخلیه حباب بازار مسکن دانست. عباس آخوندی در مراسم روز گذشته با تاکید بر اینکه دولت به دنبال ایجاد شوک و اقدامات لحظه‌ای در مسکن نیست از ارائه محصولات جدید دیگری در بخش تسهیلات خبر داد و گفت: در این دولت هرگونه تصمیمی در بخش مسکن به‌صورت کارشناسی انجام می‌شود و قطعا بدون کار کارشناسانه نمی‌توان برای گروه‌های مختلف یک طرح را ارائه و اجرا کرد.

وی با تاکید بر اینکه مردم باید به سیستم بانکی اعتماد داشته باشند، افزود: محصول خدمات بانکی و تسهیلات بانکی یک عمر زندگی خانوار است و بنابراین نمی‌توان حرف‌های لحظه‌ای در این بخش زد. آخوندی با بیان اینکه نمی‌توان همه برنامه‌های بخش مسکن را در یک دوره فشرده وارد بازار کرد و فاصله زمانی معقولی برای اعلام این سیاست‌ها مورد نیاز است، گفت: پس از گذشت یک تا دو ماه از اجرای این سیاست‌ها، آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

تغییر کارکرد بانک مسکن از کارگزاری به توسعه‌ای

یکی از انتقاداتی که همواره به بانک‌های تخصصی می‌شود این است که باوجود تخصصی بودن، خدمات مربوط به حوزه خود را ارائه نمی‌دهند و عملکردشان تفاوتی با سایر بانک‌های عمومی ندارند. آخوندی همواره تاکید دارد که زمینه تغییر و تحول در بازار مسکن به واسطه تغییر در عملکرد بانک مسکن ایجاد می‌شود. وی در مراسم افتتاح صندوق پس‌انداز مسکن یکم درباره این موضوع اظهار کرد: باید بانک مسکن به فعالیت‌های توسعه‌ای بازگردد. امروز آغاز رسمی تغییر جهت بانک مسکن از یک بانک کارگزاری به بانک توسعه‌ای است.آخوندی با بیان اینکه اگر کسی بخواهد خانه‌دار شود، باید بداند که چگونه پس‌انداز کرده و خانه بخرد، گفت: وام ۸۰ میلیونی برای خانه‌دار شدن طبقه متوسط جامعه ایران به افراد فاقد مسکن ارائه شده است و امیدواریم در ماه‌های آتی برای گروه‌های درآمدی مختلف، مدل‌های اقتصادی در حوزه نظام درآمدی داشته باشیم. 

وزیر راه و شهرسازی از مقاماتی است که همواره به عملکرد دولت نهم و دهم در حوزه پولی و مالی منتقد بوده و معتقد است بسیاری از مشکلات اقتصادی امروز کشور به اتخاذ سیاست‌های غلط مالی در دولت گذشته برمی‌گردد. وی با بیان اینکه پول بانک به هیچ‌وجه نباید حیاط خلوت دولت شود و معتقدم تسهیلات تکلیفی برای بانک‌ها، خیانت در امانت است، زیرا مداخله در فرآیند قرارداد بین بانک‌ها و مردم به شمار می‌رود، تاکید کرد: بانک در برابر سپرده‌گذار متعهد است، در اقتصاد کلان باید به تعادل در رشد و تورم برسیم، اقدامات دولت گذشته بانک‌ها را گرفتار و زمین‌گیر کرد و در وضعیت بدی قرار داد و امروز از بانک توسعه‌ای مسکن انتظار داریم که برای پروژه‌های خاص، راهکارهای خاص ارائه کند.

***

بانک مسکن به بیراهه رفته است

یک کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه در حال حاضر بانک مسکن نسبت به سایر بانک‌ها مزیت و خاصیتی برای بازار مسکن ندارد، گفت: برای بانک مسکن هم مانند سایر بانک‌های تخصصی دیگر چشم‌انداز و ماموریتی تعریف شده بود و آن هم حمایت از بازار و صنعت ساختمان است اما این بانک به اصطلاح تخصصی به بیراهه رفته است. مهدی سلطان‌محمدی در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» ادامه داد: هر بانکی در کنار شغل بانکداری باید خدمات تخصصی ارائه کند که در این حوزه بانک مسکن به‌خصوص در دولت قبل هیچ علمکردی نداشت و بسیار منفعل بود. وی با بیان اینکه از ماموریت‌های مهم بانک مسکن باید شناسایی مخاطبان و ارائه خدمات متناسب با نیاز گروه‌های متفاوت باشد، گفت: بانک مسکن باید اهرمی برای کنترل بازار و حفظ قیمت‌ها باشد.

سلطان‌محمدی با اشاره به شروع فعالیت‌های تخصصی بانک مسکن گفت: هر چند ارائه وام‌های 40 تا 80 میلیون تومانی با این شرایط اقساط گران و سود بالا با تعریف حمایت از دهک‌های سوم و چهارم نمی‌خواند اما می‌تواند نخستین قدم این بانک تخصصی در حوزه مسکن باشد. وی ادامه داد: البته هنوز برای قضاوت زود است و باید ببینیم این وام چه تاثیری بر بازار مسکن می‌گذارد و مردم تا چه اندازه از این وام استقبال می‌کنند، البته معتقدم درصد پایینی از قشری که متقاضی این وام‌ها می‌شوند از دهک‌های سوم و چهارم جامعه باشند.