آلودگی هوا و نفس تنگ اقتصاد جهانی

هوای کثیف هر روز و هر ساعت نفس اقتصاد کشورهای مختلف دنیا را تنگ تر و هزینه های گزافی را به کشورهای مختلف به ویژه کشورهای فقیرتر تحمیل می کند

تازه ترین مطالعه بانک جهانی نشان می دهد که آلودگی هوا برای جهان سالانه هزاران میلیون دلار هزینه دارد و مانع بزرگی برای توسعه بسیاری از کشورهای دنیا است.

در یک مطالعه وسیع درباره هزینه های اقتصادی آلودگی فضاهای بسته و باز، بانک جهانی دریافت که در سال 2013 چین نزدیک به 10 درصد، هند 7/69 درصد و سریلانکا و کلمبیا تقریبا 8 درصد از تولید ناخالص ملی خود را به خاطر معضل آلودگی هوا از دست داده اند. سال 2013 آخرین سالی  است که داده های برآوردی دراین باره منتشر شده است.

کشورهای ثروتمند نیز ده ها میلیارد دلار در سال در نتیجه تعطیلی روزهای کاری به خاطر آلودگی هوا و مرگ های زودرس ناشی از همین معضل از دست داده اند. هوای کثیف سالانه به بریتانیا 7/6 میلیارد دلار  (5/6 میلیارد پوند)، به آمریکا 45میلیارد دلار و به آلمان 18 میلیارد دلار ضربه زده است. زیمبابوه، مالاوی و جمهوری آفریقای مرکزی در میان کشورهایی هستند که کمترین آلودگی هوا را دارند، اما این کشور لیبریا است که کمترین هزینه یعنی 25میلیون دلار را بابت از دست دادن نیروی کار در میان کشورهای درحال توسعه داشته است.

همچنین براساس این مطالعه اروگوئه تنها 0/03 درصد از تولید ناخالص ملی خود معادل 17 میلیون دلار را به خاطر آلودگی هوا از دست داده است. ایسلند اما با تنها 400 هزار نفر جمعیت و صنایع محدود و کمی که دارد تنها 3 میلیون دلار خسارت از آلودگی هوا دیده و اکنون پاک ترین کشور جهان شناخته می شود.

بانک جهانی براساس داده های «مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت» اعلام کرد که آلودگی هوا اکنون سالانه باعث مرگ زودرس 5/5 میلیون نفر در جهان می شود.

آلودگی هوا چهارمین دلیل مهم مرگ های زودرس در جهان بعد از سیگار، رژیم های غذایی و چاقی است. این معضل همچنین عامل بیماری های سختی چون ناراحتی های قلبی، ریوی و تنفسی است. آلودگی هوا همچنین شش برابر بیماری مالاریا آدم می کشد.

محاسبات بانک جهانی نشان می دهد که در سال 2013 مرگ های زودرس به تنهایی و بدون احتساب هزینه های درمان بیماری های مرتبط با آلودگی هوا برای اقتصاد جهانی حدود 25 میلیارد دلار و در روزهای کاری ازدست رفته 225 میلیارد دلار ضرر زده است.

اما زمانی که هزینه های رفاهی برای پیشگیری از مرگ ناشی از آلودگی هوا نیز درنظرگرفته می شود، شاهد این هستیم که هزینه آلودگی هوا به 50هزار میلیون دلار افزایش می یابد. اما نکته اینجاست که طبق اعلام بانک جهانی حتی این اعداد و ارقام هم نمی تواند هزینه های گزاف ناشی از آلودگی هوا را دقیقا نشان دهد.

اورواشی نرین، اقتصاددان ارشد محیط  زیست در «مؤسسه سنجش و ارزیابی سلامت» دراین باره گفت: «اگر هزینه های بهداشت و سلامت را هم درنظر بگیریم، این رقم می تواند بسیار بیشتر از این باشد. ما هزینه  مریضی های [کمترخطرناک] ناشی از آلودگی  هوا را درنظر نگرفتیم. مقیاس این مشکل واقعا نگران کننده است. قشرهای فرودست جامعه معمولا در مناطق آلوده تر زندگی می کنند و کمتر می توانند به خدمات بهداشتی دسترسی داشته باشند.» در این گزارش روی تلفات کشورهای فقیر تأکید شده است.

به گفته این اقتصاددان، خطر بیماری های ناشی از آلودگی هوا در کشورهای درحال توسعه بیشتر از هرجای دیگری است. در سال 2013 حدود 93 درصد مرگ ها و بیماری های غیرکشنده مرتبط با آلودگی هوا در جهان در کشورهایی رخ داده که 90درصد از جمعیت شان با سطح خطرناکی از آلودگی هوا مواجه بودند.

براساس این گزارش، آلودگی هوا در فضای باز در بسیاری از کشورها افزایش یافته که نشان دهنده افزایش چشمگیر تعداد خودروها است. اما به  نوشته این گزارش، میلیاردها نفر در کشورهای درحال توسعه همچنان به وابستگی خود به سوزاندن سوخت های جامد مثل چوب، زغال چوب، زغال سنگ و کود در خانه های شان برای پخت وپز و گرمایش استفاده می کنند.

نویسندگان این گزارش چنین گفتند: «آلودگی هوا تنها خطری برای سلامت نیست، بلکه مانعی برای پیشرفت هم هست. بیماری ها و مرگ زودرس باعث کاهش کیفیت زندگی می شود. این معضل همچنین باعث کاهش بهره وری نیروی کار شده و درآمدها را هم در این کشورها کاهش می دهد.»

این مطالعه به بررسی ارتباط میان توسعه اقتصادی و آلودگی هوا نیز پرداخته است. باوجودی که کشورها در طول این سال ها دستاوردهای بزرگی در توسعه اقتصادی داشته اند و از سلامت حاصل از آن بهره مند شده اند، از سال 1999 تا 2013 ضرر رفاهی ناشی از آلودگی هوا حدود دوبرابر شده و کاهش درآمد نیروی کار نیز 40درصد افزایش داشته است.

در کشورهای کم درآمد، کاهش نرخ مرگ و میر بیش از آن است که تعادل جمعیتی را با رشد فعلی جمعیت در این کشورها نگه دارد.

در این گزارش آمده: «آلودگی هوای محیط یک چالش بزرگ تر است. از دهه 1990 میلادی، بزرگ ترین افزایش در میزان آلودگی هوا در کشورهای مختلف رخ داده و رشد منطقه ای در مناطقی چون جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه با بیشترین سرعت ممکن پیش رفته است. بنابراین چنین افزایش چشمگیری در آلودگی هوا به وجود آمده است.»

تا سال 2013، حدود 87 درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می کردند که توانسته بودند «سطح ایمن» موردتأیید سازمان بهداشت جهانی را کسب کنند، اما حالا طبق هشدار نویسندگان این گزارش فقیرترین ملت های جهان در معرض بیشترین آسیب ها هستند.

براساس این گزارش، آلودگی هوا به غیر از هزینه های گزافی که روی دست فقیرترین بخش جمعیت کشورهای گوناگون می گذارد، تهدیدی جدی برای رفاه فراگیر و جمعی نیز هست. فقرا بیشتر احتمال دارد که در مناطق آلوده کار و زندگی کنند و کمتر توان پرهیز از روبه رو شدن با آلودگی هوا یا حفاظت از خود در برابر این پدیده جدی را دارند.

هزینه آلودگی هوا در کشورهای جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه معادل یک درصد تولید ناخالص ملی را تشکیل می دهد، درحالی که در کشورهای جنوب صحرای آفریقا معادل 61/0 درصد از تولید ناخالص ملی است. جمعیت در جنوب و شرق آسیا و اقیانوسیه رو به  پیری است، حال آنکه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا جوان تر است، بنابراین آفریقا از نظر تلفات جمعیتی وضعیت خطرناک تری دارد.