آیینه‌ بازار سرمایه و شرایط سخت اقتصادی

شاخص کل بازار بورس هفته گذشته با كاهش 1.03 درصدی به عدد 64051 واحد رسید كه پایین‌ترین میزان شاخص كل در یكسال و پنج ماه اخیر است. بر این اساس، از زمان شروع روند نزولی شاخص كل در دی ماه سال گذشته، شاخص كل كاهش 28.4‌درصدی و شاخص قیمتی كاهش 38 درصدی را نشان می‌دهد.

در بازار نفت، فعالان این حوزه انتظار دارند پس از امیدواری عربستان برای بهبود تقاضا در این بازار، این كشور قیمت نفت‌خام خود را در بازارهای آسیایی افزایش دهد. عربستان برای حفظ سهم بازار نفت‌خام، در اواخر سال گذشته میلادی به عرضه نفت خود با قیمت‌های پایین‌تر مبادرت كرد. اما به دلیل افزایش تقاضای نفت نتوانست قسمتی از تقاضای نفت سنگین خود را در ماه مارس 2015 پاسخ دهد. از همین رو انتظار می‌رود، دوباره افزایش اندك قیمت نفت عربستان را شاهد باشیم. این افزایش اثر خود را در بازارهای جهانی به دنبال خواهد داشت.

هفته گذشته پس از مدت‌ها كشمكش بر سر بهره مالكانه معادن سنگ آهن، مجلس در نهایت تصویب كرد كه اشخاص حقیقی و حقوقی استخراج‌كننده سنگ آهن موظف به پرداخت 25 درصد مبلغ فروش به خزانه دولت هستند. در ادامه این مصوبه آمده است، در صورتی‌كه زنجیره تولید شركت از خام فروشی به سمت تولید كنسانتره، گندله و آهن اسفنجی حركت كند، میزان حق انتفاع به‌صورت پلكانی كاهش می‌یابد.در عمل این مصوبه باعث خواهد شد، شركت‌ها به تكمیل زنجیره ارزش در داخل شركت تمایل پیدا كنند. عرضه شدید سنگ آهن توسط شركت‌های بین‌المللی استخراج سنگ آهن و همچنین ركود اقتصاد جهانی كاهش شدید سنگ آهن را در یك‌ساله اخیر به دنبال داشته است. بهره مالكانه و همچنین كاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن در یك سال گذشته فشار مضاعفی را بر دوش این صنعت مهم در كشور گذاشته است.

در صنعت تایر، هفته جاری جلسه‌ای بین تولیدكنندگان تایر با وزیر صنعت در ارتباط با مشكلات این صنعت برگزار خواهد شد. در این جلسه تولیدكنندگان بر افزایش تعرفه واردات تایرهای چینی و هندی و عدم اختصاص ارز مبادله‌ای به واردات تایر تاكید خواهند كرد. انتظار می‌رود در اصلاح تعرفه‌های واردات 1500 كالا در سال 94، تایر نیز جزو مواردی باشد كه تعرفه واردات آن با افزایش مواجه خواهد شد.

هفته گذشته پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی از رشد 27.9 درصدی نقدینگی در دی ماه سال‌جاری نسبت به دی‌ماه سال گذشته خبر داد. بر این اساس حجم نقدینگی با رشد 22.7 درصدی به 678 هزار و 800 میلیارد تومان رسیده است. این حجم نقدینگی زنگ خطری است كه می‌تواند در‌صورتی‌كه برنامه منسجمی در زمینه تولید و خروج از ركود اقتصاد كشور وجود نداشته باشد، حاصل نتایج بیش از یك سال زمان و انرژی دولت در كنترل تورم را در كوتاه‌ترین مدت از بین ببرد. شرایط پیچیده اقتصاد كشور و ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل سیاسی بین‌المللی موجب شده روند بازار سرمایه تحت تاثیر این شرایط دشوار قرار گیرد.

* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه