باز هم ریزش، باز هم اعتراض

بازار بورس اوراق بهادار تهران در جلسه معاملاتی گذشته، بیش از یک درصد از ارتفاع خود را از دست داد و بدین ترتیب از کانال 62000 سر در آورد. طی جلسه معاملاتی روز یکشنبه، شاخص کل با 642.9 واحد نزول به رقم 62887.3 واحد رسیدکه این رقم در یک ماه و نیم گذشته بی‌سابقه بوده است. توزیع این نزول به گونه‌ای بود که امیدواری زیادی را در مورد روز جاری به وجود نمی‌آورد. با گشایش بازار، شاخص کل با شیب تندی در روند نزولی قرار گرفت و طی 45 دقیقه نیمی از کل ریزش روز خود انجام داد. پس از آن شیب نزول به‌شدت کاهش یافت و این روند تا ساعت 12 ادامه داشت و پس از آن بار دیگر شیب نزول شاخص سرعت یافت. ارزش معاملات این بازار (بدون مبین) حدود 172 میلیارد تومان بود که در مقایسه با روز پیشین خود، افزایش بیش از 100 درصدی را تجربه کرد.

تعداد معاملات بازار بورس (بدون مبین) تفاوت چندانی با روز پیشین خود نداشت و همین موضوع نشان از قوی‌تر بودن خریدار و فروشنده در روز گذشته است که این مسئله می‌تواند معامله‌گران را امیدوار کند. فرابورس ایران نیز در روز گذشته ماهیتی قرمز رنگ داشت. این بازار همزمان با گشایش خود در مسیر نزولی قرار گرفت، اما در یک ساعت پایانی بخشی از نزول خود را جبران کرد. شاخص کل این بازار با 9.4 واحد نزول به رقم 710.6 واحد رسید و ارزش معاملات این بازار در روز گذشته حدود 150 میلیارد تومان به ثبت رسید. حاشیه بازار در روزهای گذشته به‌شدت پررنگ‌تر از متن آن بوده است. نامه‌های الکترونیکی که امضا می‌شوند و قول و قرارهایی که برای تجمع در مقابل تالارها گذاشته می‌شود، به بحث اساسی گروه‌ها و وب‌سایت‌های بورسی تبدیل شده است. اما در این‌باره، نکات زیادی را می‌توان برشمرد. 

نخستین کلام در مورد افرادی که دست به چنین رفتارهای رادیکالی می‌زنند چیزی به‌جز توصیه به نقد شدن نیست. کسی به زور و تهدید وارد بازار سرمایه نمی‌شود و این بازار همواره یک انتخاب است. اعتراض مدنی یکی از رفتارهای مردم هر اجتماع است. این اعتراض می‌تواند نسبت به هر چیزی باشد، اما تداوم آن اعتراض است که می‌تواند آن را ثمربخش کند. اعتراضی که با دو روز مثبت بودن بازار ناپدید می‌شود، نه‌تنها اعتراض نیست، بلکه بیشتر شبیه یک شوخی است، نه اعتراض، بازار را به جنبش وا می‌دارد، نه نامه نوشتن و نه هیچ چیز دیگری. بازار سرمایه فقط و فقط با سرمایه تغییر جهت می‌دهد. در روز جاری محتمل‌ترین سناریو باز هم نزول کلی بازار است و این بار حمایت‌های چندان مهمی را هم نمی‌توان برای بازار متصور شد. اما انتظار می‌رود در جریان معاملات روز جاری با افزایش نسبی تقاضا مواجه شویم که این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز سبز بودن روز سه شنبه باشد و چراغ اعتراضات را نیز برای مدتی خاموش کند.

* کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه