برگ برنده رونق در دست صندوق پس‌انداز مسکن یکم

حرکت بانک مسکن به سمت تبدیل شدن به یک بانک توسعه‌ای و در نتیجه آن ارزان شدن نرخ سود تسهیلات این بانک وعده‌ای بود که وزیر راه و شهرسازی در طول سال‌های گذشته بارها روی آن تأکید کرد و برای سال جدید نیز آن را در صدر پیگیری‌ها و اولویت‌های مسکنی وزارتخانه متبوعش قرار داد.

به اعتقاد آخوندی، یکی از اصلی‌ترین ابهام‌های موجود در نظام تأمین مالی مسکن ایران، نبود فرهنگ پس‌انداز و استفاده از مزایای آن است و از‌این‌رو اگر بنا باشد تغییری در قدرت خرید مردم اتفاق بیفتد باید نظام پس‌انداز تقویت شود.

اجرایی شدن این رویکرد مهم با همراهی شورای پول اعتبار و از حدود یک سال و نیم پیش کلید خورد. با راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن یکم که در آن متقاضیان خانه می‌توانستند با سپرده‌گذاری 40 میلیون تومان در یک سال، 80 میلیون وام بگیرند، از یک سو مبلغ وام خرید مسکن را افزایش داد و از سوی دیگر پس‌انداز برای خرید مسکن را بار دیگر در رأس برنامه‌ها قرار داد. 

این صندوق که از حدود یک سال پیش سپرده‌گذاری برای استفاده از امکاناتش آغاز شد، در طول این ماه‌ها چند تغییر مهم را پشت سر گذاشته است. ابتدا شرط تاهل برای دریافت این وام حذف شد و برای سن واحد مسکونی خریداری شده نیز برخی گشایش‌ها صورت گرفت. پس از آن نیز با مصوبه‌ای جدید اعلام شد متاهلان به شرط ثبت نام هر دو نفر و سپرده‌گذاری 80 میلیونی می‌توانند وامی 160 میلیون تومانی دریافت کنند که می‌توانست گره تأمین مالی در شهر تهران را به شکل قابل توجهی حل کند. در شهرهای بزرگ نیز مبلغ وام متاهلان به 120 میلیون و در شهرهای کوچک به 80 میلیون تومان رسید.

با وجود تمام این سیاست‌ها و تلاش‌هایی که برای بهبود نسبی اوضاع متقاضیان خانه صورت گرفت، سود بالا و اقساط ماهانه سنگین، عملاً بخش قابل توجهی از مردم را در دسترسی به این تسهیلات ناامید کرد، موضوعی که به نظر می‌رسد به گوش مسئولان وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی رسیده و براساس مصوبات جدید سود این تسهیلات باز هم کاهش خواهد یافت.

قسط وام 160 میلیونی در مرز 2میلیون تومان

در شرایطی که هنوز نظام بانکی کشور با کاهش سود تسهیلات موافقت نکرده و به نظر می‌رسد برای کاهش نرخ وام‌ها از 22 درصد فعلی گمانه‌زنی‌ها ادامه خواهد یافت، بانک مسکن اعلام کرده سود وام‌های صندوق پس‌انداز یکم مسکن برای چندمین بار کاهش یافته و این بار به 11 درصد رسیده است.

محمدهاشم بت‌شکن، مدیرعامل بانک مسکن در این باره گفته بانک مسکن به منظور اجرای سیاست‌های دولت در خصوص خروج بخش مسکن از رکود اقدام به کاهش نرخ سود تسهیلات حساب صندوق‌های پس‌انداز مسکن سه‌ گانه خود یعنی صندوق پس‌انداز مسکن یکم، حساب صندوق پس‌انداز مسکن جوانان و حساب صندوق پس‌انداز عادی از ۱۳درصد به ۱۱درصد کرد.

سود 11 درصدی تسهیلات که در نظام بانکی ایران کم‌سابقه است، هرچند توانسته تأثیراتی جدی بر مبلغ تمام شده وام برای متقاضیان دریافتش بگذارد اما هنوز راهی طولانی تا عرضه به تمام اقشار مردم خواهد داشت.

این کاهش نرخ سود تاثیر خود را در نرخ اقساط ماهانه این تسهیلات گذاشته است. بت‌شکن در این رابطه توضیح داده که با این اقدام مبلغ اقساط پرداختی مشتریان به میزان حدود ۱۰ درصد کاهش می‌یابد، به‌طوری که مشتریان می‌توانند با دریافت تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم در سقف‌های ۸۰۰، ۶۰۰ و ۴۰۰ میلیون ریال به ترتیب مبالغ ۸۸۰، ۶۶۰ و ۴۴۰ هزار تومان به صورت ماهانه پرداخت کنند.

این موضوع درباره مبالغ بزرگ‌تر وام نیز صدق می‌کند. هرچند هنوز بانک مسکن محاسبه دقیق خود از نرخ سود وام برای زوج‌های جوان را منتشر نکرده اما با توجه به جداول و اطلاعات گذشته به نظر می‌رسد در حوزه وام 160 میلیونی نیز اتفاقاتی جدی افتاده است. این وام با نرخ 11 درصد سودی نزدیک به 128 میلیون تومان خواهد داشت که در نهایت رقم بازپرداخت را به حدود 288 میلیون تومان می‌رساند. در دوره بازپرداخت 12 ساله نیز متقاضیان باید در ماه حدود 2میلیون تومان قسط بدهند.

در شهرهای بزرگ نیز که مبلغ وام 120 میلیون تومان است، اقساط ماهانه به حدود یک میلیون و 150 هزار تومان رسیده و سود کل حدود 95 میلیون تومان خواهد بود. وام 80 میلیونی شهرهای کوچک نیز قسطی کمتر از یک میلیون در ماه و سودی 64 میلیونی خواهند داشت.

با وجود آنکه این تغییرات در آینده این وام و میزان استقبال مردم اثری جدی بر جای خواهد گذاشت اما شاید هنوز مبالغ سود نهایی برای بسیاری از متقاضیان قابل پذیرش نباشد.

رسیدن به این نقطه می‌تواند برای تصمیم‌گیران دولتی یک دوراهی بسیار مهم به وجود آورد. از سویی در صورت ادامه حرکت به سمت تأسیس بانک توسعه‌ای مسکن و رساندن وام‌های ارزان قیمت به بازار می‌توان انتظار داشت گره‌های رکودی بزرگ مانند آنچه در طول این سال‌ها اتفاق افتاده برای همیشه از بازار کشور حذف شود و از سوی دیگر در صورت مقاومت نظام بانکی و حفظ سودها در ارقام دو رقمی شاید اثراتی که از این وام انتظار می‌رود هرگز در عمل به وجود نیاید.

گشایش خریدوفروش‌ها در بازار مسکن ایران، امیدواری‌هایی برای ورود به دوره‌ای جدید از رونق را به وجود آورده و در صورتی‌ که کاهش نرخ سود صندوق پس‌انداز یکم تداوم داشته باشد، قطعاً نقشی جدی در این فرآیند ایفا خواهد کرد.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com