بیمه‌ نامه یا گارانتی؟

آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که چرا بیمه‌ای وجود ندارد که همه خطرات را پوشش بدهد؟ ماهیت این پرسش، چیزی بیشتر از یک پاسخ ساده و فنی بیمه‌ای را می‌طلبد، زیرا بیشتر شبیه یک درخواست و تقاضا است، حاکی از یک آرزو و رویای برآورده نشده بشر است، از زمان پیدایش تا به امروز و احتمالا، تا همیشه.اینکه آیا واقعا کسی، چیزی، عقیده‌ای یا عملی هست که ما انسان‌ها را در مقابل همه خطرات احتمالی بیمه کند و مهم‌تر اینکه، این خیالِ همیشه نگران ما را راحت کند؟ همان‌طور که می‌بینید، بار معنایی کلمه «بیمه» در زبان شیرین فارسی آن‌قدر گسترده و فراگیر است که سنگینی آن، کمر هر بیمه‌گری را اگر نشکند حداقل تا زانو خم می‌کند!

به‌خصوص هنگامی که مشتری، این توقع غیر‌واقعی از بیمه‌گر و بیمه‌نامه را، حقِ طبیعی خود بپندارد! از این رو، در صورتی می‌توانیم پاسخ مناسبی برای پرسش خود پیدا کنیم که بیمه‌نامه را، چیزی در ردیف و شبیه به «گارانتی» و «ضمانت‌نامه» ببینیم.در این صورت، مثل این می‌ماند که بپرسیم: «آیا گارانتی یا ضمانت‌نامه‌ای وجود دارد که همه خطرات احتمالی منجر به خسارتِ مثلا تلویزیون ما را پوشش دهد؟» مسلما پاسخ شما شهروند محترم منفی است.ولی جالب اینجاست که عموم شهروندان همان‌قدر که این پاسخ را، اینجا منطقی می‌دانند، در جای دیگر یعنی درخصوص بیمه‌نامه، غیر‌منطقی و نوعی بی‌انصافی شرکت‌های بیمه در حق مشتریان می‌دانند!

تصور من بر این است که شهروندان محترم به دلایلی، درخصوص گارانتی یا ضمانت‌نامه، موضوع سود و زیان را از منظر سود و زیان شرکت سازنده می‌بینند و با همین استدلال به آن شرکت حق می‌دهند که نتواند همه خطرات احتمالی را پوشش دهد زیرا ضرر می‌کند، اما همین‌که اسم شرکت‌های بیمه می‌آید، ناخودآگاه سود و زیان را، از منظر سود و زیان خودشان می‌بینند نه شرکت بیمه و لاجرم مادامی که همه ضرر و زیانشان پرداخت نشود، لبه تیز اتهام را متوجه شرکت‌های بیمه می‌کنند، صرف‌نظر از اینکه آن نوع خطر، پوشش بیمه‌ای داشته یا نه، زیرا استدلال آنان در مورد شرکت‌های بیمه این است که باید همه خطرات را پوشش دهند، چه ضرر کنند، چه ضرر نکنند!

یک بام و دو هوا دیدن این موضوع خاص، فقط مختص مردم کشور عزیز ما نیست و کم‌وبیش در همه فرهنگ‌ها نیز، چنین زاویه دیدی وجود دارد. بنابراین لازم است تا حد ممکن پاسخ‌های مناسب احتمالی را بررسی کنیم و ببینیم آیا راهکاری برای برطرف‌کردن این نیاز وجود دارد یا نه. در وهله اول بهتر است راهکار خود را در مورد همان گارانتی تلویزیون پیدا کنیم و این‌بار این پرسش را مطرح کنیم: برای اینکه شرکت سازنده تلویزیون بتواند همه خطرات احتمالیِ منجر به خرابی تلویزیون را گارانتی کند چه راهکارهایی دارد؟

شما خواننده محترم نیز به‌عنوان یک شهروند، پاسخ‌های احتمالی خود به این پرسش را کشف یا اختراع کنید، زیرا در عصر حاضر، قسمت مهم پاسخ به هر مسئله‌ای را نظرات شهروندان تشکیل می‌دهد. اینجانب نیز به سهم خود دو راهکار زیر را ارائه می‌دهم: 1- شرکت سازنده تلویزیون برای اینکه بتواند همه خطرات منجر به خسارت تلویزیون را گارانتی کند، باید قیمت فروش خود را آن‌قدر بالا ببرد که بتواند از عهده جایگزین کردن همه تلویزیون‌های گارانتی‌شده برآید.

2- تهیه و تعویض تلویزیون بدون مبادله پول انجام شود. مثلا قانونی تصویب شود که هر شهروند حق داشتن یک تلویزیون سالم را داشته باشد، چیزی شبیه بیمه سلامت خودمان که می‌گوید 90% هزینه‌های درمانی هر شهروند ایرانی را باید دولت بپردازد.  اگر بخواهیم مصداق این دو راهکار را درخصوص بیمه و بیمه‌گری بسط دهیم، نتیجه می‌گیریم:بیمه‌نامه‌ای قادر است همه خطرات احتمالی را پوشش دهد که آنچنان حق بیمه‌ای داشته باشد که از عهده پرداخت هر خسارتی و به هر دلیلی برآید یا آنکه اصلا بیمه‌نامه‌ای در کار نباشد، بلکه قانونی به تصویب برسد که هر شهروند خسارت‌دیده و احیانا بازماندگان وی تحت حمایت دولت قرار گیرند.

از طرفی مسلم است که هر راهکار جدید، علاوه بر مزایای جدید، محدودیت‌های جدید خود را نیز خواهد داشت، و از سوی دیگر مسلم است که امر بیمه و بیمه‌گری ارزش آن را دارد که بیش از پیش مورد توجه همه طرف‌های ذی‌نفع آن قرار گیرد. تا آن زمان بهترین پیشنهاد دوستانه این است: «به فروشنده بیمه‌نامه به چشم مشاور حقوق بیمه‌ای خود نگاه کنید.»

کارشناس بیمه