با توجه به نزدیک شدن تعطیلات نوروز دوباره بحث گردشگری و سفر به نقل محافل خبری و دورهمیهای فامیل تبدیل شده است. بیشتر سوالها درباره این است که برای تعطیلات چه برنامهای ریختهایم و اینبار قصد بازدید از کدام جاذبه گردشگری را داریم. در این میان گروهی خودشان برای گذراندن تعطیلات برنامهریزی میکنند و گروهی دیگر به دنبال یافتن آژانس مسافرتی قابل اعتماد که برایشان تدارک توری شاد و مفرح را دیده باشد هستند. این اتفاق هرسال باعث میشود گروهی به فکر سرمایهگذاری در این زمینه یعنی افتتاح آژانس مسافرتی افتاده و برای آن در تدارک برنامههایی خاص باشند.
اما آیا واقعاً در این زمینه هنوز فرصت سرمایهگذاری وجود دارد؟ یا میتوان روی درآمدهایش حساب کرد؟اینها سوالیهایی است که «فرصت امروز» به دنبال پاسخش بوده و برایتان از اما و اگرهای چگونگی سرمایهگذاری در این زمینه میگوید.
فرصتی بیپایان اما تخصصی
محمدحسن کرمانی، رئیس هیأتمدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی ایران در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: بهطور کلی درباره سرمایهگذاری در دفاتر خدمات مسافرتی نمیتوان حد و مرزی مشخص کرد یا بر این باور بود که مثلاً ایران اکنون به ظرفیت کامل دفاتر خدمات مسافرت هوایی رسیده است، چون صنعت گردشگری بهطور کلی صنعتی بدون حد و مرز است و میتوان از هر فرصتی برای درآمدزایی استفاده کرد. این درحالی است که نباید فراموش کنیم هر نوع سرمایهگذاری باید توجیه اقتصادی داشته و برای آن برنامهریزی کرده باشیم.
کرمانی با اشاره به 1700 آژانس فعال در استان تهران در ادامه افزود: اگر امروز به تعداد آژانسهای فعال در تهران یا سراسر کشور که چیزی نزدیک به 4هزار واحد صنفی مجاز هستند، توجه داشته باشیم، میبینیم بازهم تقاضا برای افتتاح دفتر وجود دارد که این موضوع بیانگر وجود ظرفیت مناسب برای سرمایهگذاری است. هرچند مسئولان و سیاستگذاران باید در این زمینه هوشمندانه عمل کنند و متناسب با توانمندی و ظرفیتهای موجود اقدام به صدور مجوز فعالیت کرده یا برای هدایت سرمایه متقاضیان به سمت ظرفیتهای خالی اقدام کنند.
این مقام صنفی در ادامه تأکید کرد: متأسفانه در دولت نهم و دهم مسئولان سازمان میراث فرهنگی بهعنوان متولی ارائه مجوزهای دفاتر خدمات مسافرتی با استفاده از آمارهای غیراصولی که در اختیار داشتند، بدون برنامه نسبت بهصدور مجوزهای فعالیت اقدام کردند درحالی که این تعداد دفتر خدمات مسافرتی برای ایران نیاز نیست و به نوعی پس از مدتی گروهی از چرخه فعالیت اقتصادی حذف خواهند شد.
کرمانی به اهمیت نگرش تخصص در این زمینه اشاره کرد و گفت: شاید یکی از بندهای موجود درخواست افتتاح دفتر خدمات مسافرتی استفاده و بهکارگیری از یک متخصص و مشاور فنی است ولی این تنها کافی نیست، بلکه باید سرمایهگذار نسبت به آنچه در مقابل دارد، دید کافی داشته و برای تکتک روزهای سال برنامهریزی داشته باشد، چون دفتر خدمات مسافرتی صرفاً فروش بلیت هواپیما یا برگزاری تور برای چند کشور مشخص مثل ترکیه یا دوبی نیست.
وی به رفع تحریمها و حضور گردشگران خارجی نیز اشاره کرد و افزود: امروز پس از رفع برخی مشکلات سیاسی و تغییر تصویر ایران در دیگر نقاط دهکده جهانی بسیاری از گردشگران به دنبال بازدید از جاذبههای ایران هستند. بنابراین این نکته قابل تأمل است و میتوان روی آن سرمایهگذاری کرد. این درحالی است که به غیر از گردشگران امروز شاهد حضور توراپراتورهای بزرگ و معروفی از سراسر جهان برای همکاری با شرکتهای ایرانی هستیم.
سرمایهای حداقل 500 میلیونی
رئیس هیأتمدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی ایران درباره میزان سرمایه مورد نیاز افراد جهت ورود به این حرفه معتقد است که بیشتر سرمایه مورد نیاز برای حضور در این حرفه مربوط به مکان کسبوکار است و اگر بهصورت اجارهای که از نظر اقتصادی اصلاً مقرون بهصرفه نیست، شخصی تصمیم به فعالیت داشته باشد باید حداقل مبلغ 500میلیون تومان سرمایه داشته باشد.
این مسئول صنفی درباره میزان سود و ارزش افزوده فعالیت اقتصادی یک دفتر خدمات مسافرتی افزود: همانطور که میدانید بهطور کلی صنعت گردشگری بهعنوان یکی از سودآورترین صنایع طی یک دهه گذشته شناخته شده است که همین موضوع باعث شده زیرمجموعههای آن نیز سودآور باشد اما آژانس خدمات مسافرتی کمی متفاوت از این قاعده است. چون اگر سرمایهگذار قادر به ارائه پکیجهای مسافرتی جذاب با هزینههای قابل قبول برای مسافران نباشد به ناچار درگیر مشکلات اقتصادی خواهد شد و در نهایت مجبور به ترک بازار میشود.
بهعنوان مثال اکثر کسانی که به امید سودی کلان و مقطعی طی یک دهه گذشته وارد این صنف شده بودند و فروشنده تور و پکیج دیگران بودند، با قبول هزینههای قابل توجه با زیاندهی بازار را ترک کردند. کرمانی براین باور است که هنر مالکان دفاتر خدمات مسافرتی این است که در فصل غیرپیک سفر تورهای زیادی با حداکثر ظرفیت را برگزار کنند نه اینکه در فصولی مثل تعطیلات عید فقط به دنبال منافع زودگذر باشند، چون در این فصول همه میتوانند از شرایط افزایش تقاضای سفر به نفع خود استفاده کنند درحالی که اصل هزینهها و برنامهریزی مربوط به دیگر ماههای خالی سال است.
غیرمجازها مانعی بزرگ
کرمانی در ادامه به حضور بخش قابلتوجهی از آژانسهای غیرمجاز و زیرزمینی اشاره کرد و گفت: اکنون یکی از تهدیدهای جدید برای سرمایهگذاران رشد و گسترش آژانسهای غیرمجازی است که به نوعی قوانین دستوپاگیر موجود باعث افزایش آنها شده است، چون گروهی که تقاضای افتتاح آژانس مسافرتی داشته و با موانع بسیار گستردهای از سوی مسئولان مختلف مواجه شدهاند، ترجیح دادهاند برای دستیابی به سود مناسبتر به دور زدن قانون و فعالیت در فضای غیراصولی اقدام کنند.
وی که فعالیت بیشترین آژانسهای غیرمجاز را در دنیای مجازی شناسایی کرده است، به «فرصت امروز» گفت: اگرچه با توجه به گسترش و نفوذ دنیای مجازی در اکثر کسبوکار نمیتوان مانعی برای حضور این نوع تجارت درحرفه آژانسداری ایجاد کرد ولی اکنون گسترش غیرمجازها بهنوعی مانعی برای کسبوکارهای افرادی شده که قصد دارند در فضایی سالم فعالیت کنند.