جشنواره عروسکی، گرفتار کمبود بودجه

شانزدهمین جشنواره بین المللی عروسکی هم آغاز شد. از اول تا هفتم شهریورماه تهران میزبان عروسک ها برای مخاطبان کودک و البته بزرگسال می شود؛ جشنواره ای که برخلاف بی توجهی که طی سال ها شامل حالش شده یکی از بهترین جشنواره های موجود کشور است که به همت اهالی عروسکی تا به امروز زنده مانده و در دو دوره اخیر خود با دبیری مرضیه برومند جان تازه ای گرفته است. با این حال این جشنواره هم مثل تمام جشنواره های رنگارنگ دولتی با کمبود بودجه مواجه است. اگر پانزدهمین دوره از جشنواره عروسکی با بودجه مشخص برگزار شد، با وجود گرانی و تورم این جشنواره دوسالانه با همان بودجه دوسال قبل خود برگزار می شود. این نکته ای است که مرضیه برومند در نشست خبری اعلام می کند: «بودجه این دوره از جشنواره نسبت به دوره پانزدهم افزایش نداشته است و برای انجام امور جشنواره خلاقیت به خرج می دهیم.»

هرچند در همین نشست عنوان شد که تلاش شده گروه های عروسکی برای حضور در جشنواره مشکلات مالی نداشته باشند، اما باید گفت که برخلاف حرف های زیبای مسئولان در مورد عدم مشکلات مالی گروه های نمایشی، حتما گروه های نمایشی عروسکی مشکل مالی دارند.

نمایش عروسکی علاوه بر اینکه بر خلاقیت هنرمندان متکی است بر تکنیک و ساخت عروسک استوار است و این موارد یعنی نیاز به مسائل مالی و داشتن بودجه مناسب برای تحقق ساخت عروسک، لباس، دکور، ماسک و هزاران هزینه دیگر است که هر گروه دیگر تئاتری اعم از عروسکی و غیر عروسکی خواهد داشت. خصوصا اینکه به گفته دست اندرکاران جشنواره، شرکت کنندگان ایرانی نسبت به پانزدهمین دوره از جشنواره عروسکی رشد داشته اند و این امر با یک حساب ساده سرانگشتی یعنی بودجه دوسال پیش با در نظر گرفتن گرانی مواد و برای این دوره از جشنواره کم است.

از سوی دیگر این جشنواره عنوان بین المللی را با خود به همراه دارد. نوید خوب این دوره این است که وزارت امور خارجه ایران هزینه ویزای گروه های خارجی را متقبل شده است. با این حال مرضیه برومند برخلاف هدف جشنواره بین المللی تاکید کرده است: «حاضر نیستم وقتی گروه های ایرانی نیازمند بودجه هستند، بودجه های آنچنانی به گروه های خارجی پرداخت کنیم.»

حرف دبیر جشنواره از چند جهت قابل نقد شدن است؛ برای حضور گروه های بین المللی باید برنامه ریزی و حتی هزینه کرد. هزینه ای که سود آن قطعا به نفع نمایش عروسکی است. جشنواره ای که نام بین المللی را با خود به دنبال دارد حتما باید از گروه های بنام خارجی بهره ببرد خصوصا که جشنواره جایی برای تبادل اطلاعات و تکنیک هاست و اگر قرار است بودجه هرچند محدود جشنواره صرف گروه های ایرانی شود، چه اصراری به حفظ نام بین المللی جشنواره عروسکی است.

در این دوره از جشنواره عروسکی 9 کشور خارجی حضور دارند که نسبت به دو سال گذشته یک کشور کمتر شده است. باید امیدوار بود که این 9 کشور کارهای موفق خود را برای اجرا در این جشنواره عرضه کنند و کمبود بودجه باعث انتخاب گروه های درجه چندم و ارزان خارجی نشده باشد.

با وجود کارنامه درخشان مرضیه برومند در تئاتر عروسکی باید به رشد این دوره از جشنواره امیدوار بود خصوصا اینکه او برای دومین سال متوالی است که بر این سمت تکیه می زند.

اگر در دوره قبل او از عدم حمایت نهادهای دولتی گلایه کرد این دوره شهرداری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و همچنین صدا و سیما کنار شانزدهمین دوره از جشنواره عروسکی قرار گرفته اند. باید امیدوار بود که کمبود هزینه ها با مشارکت نهادهای مختلف حل شده باشد و در کیفیت تئاترکارها و جشنواره تاثیر نگذاشته باشد چرا که این جشنواره یکی از جشنواره ‎های موثر در تئاتر عروسکی است که کمبود بودجه می تواند از اثربخشی و نقش موثر آن کم کند.

روزنامه نگار هنری