در دربی واگذاری، استقلال از پرسپولیس پیش افتاد

اگر وعده‌ها این بار تحقق یابد، هفتاد و نهمین دربی پایتخت آخرین شهرآوردی بود که به قول قدیمی‌ها زیر بلیت دولت قرار داشت. به گزارش تسنیم مدیران سازمان خصوصی‌سازی بارها اعلام کرده‌اند که استقلال در ارائه صورت‌های مالی و گزارش‌های مورد نیاز از پرسپولیس جلوتر است. اما یکی از موضوعات مورد نقد شیوه واگذاری سهام این دو تیم از طریق بورس و مزایده است.

براساس قوانین موجود برای اینکه سهام شرکتی قابلیت عرضه در بورس را داشته باشد باید سودآور باشد، اما تیم‌های آبی و قرمز در حال حاضر زیان‌ده هستند و بدهی‌های قابل توجهی دارند. از این رو برای اینکه بخش خصوصی بتواند این تیم‌ها را به سودآوری برساند باید سهام مدیریتی آنها واگذار شود. شفافیت مالی و چشم‌انداز روشن از دیگر شرایط ورود باشگاه‌های ورزشی به بورس است. تهیه صورت‌های مالی شفاف سالانه توسط حسابدار رسمی برای هر دو تیم فرآیندی غیرمعمول، پیچیده و تا اندازه‌ای غیرممکن به نظر می‌رسد.

براساس قانون شرکت‌هایی که پتانسیل ورود به بورس را دارند از طریق بورس باید کشف قیمت شوند و شرکت‌هایی که نمی‌توانند بستر ورود به بورس را در کوتاه‌مدت فراهم کنند از طریق مزایده واگذار می‌شوند. علاوه بر این باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس در حال حاضر مشکل تدوین اساسنامه و هماهنگی با اساسنامه مورد نظر بورس برای واگذاری را دارند. بحث نحوه قیمت‌گذاری باشگاه‌ها نیز موضوعی دیگر در این زمینه است که سازمان خصوصی‌سازی رویه‌های متفاوتی برای قیمت‌گذاری سهام شرکت‌های دولتی جهت واگذاری به بخش خصوصی دارد که برای قیمت‌گذاری شرکت‌هایی که دارایی نامشهود دارند و برند آنها در مقایسه با ارزش دارایی‌های فیزیکی شرکت قابل توجه است باید معیارهای نوین قیمت‌گذاری استفاده شود و دقت بیشتری روی قیمت‌گذاری این‌گونه شرکت‌ها اعمال شود.
بازیکنان از جمله دارایی‌های باشگاه‌ها محسوب می‌شوند که هر یک، از ارزش خاصی برخوردار هستند. وضعیت ارزش‌گذاری این بازیکنان مراحل کارشناسی مختص خود را طلب می‌کند که درنهایت به واقعی شدن قیمت باشگاه می‌انجامد. ارزش‌گذاری نشان تجاری و برند باشگاه‌های ورزشی نیز از دیگر موارد مهم در بحث قیمت‌گذاری سهام تیم‌های ورزشی برای واگذاری به بخش‌خصوصی است؛ نکته‌ای که باید مورد توجه امیررضاخادم، به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار وزیر ورزش و جوانان برای واگذاری سهام دو تیم استقلال و پرسپولیس قرار گیرد.
از سوی دیگر یکی از موضوعات مورد توجه در فوتبال جهان و البته قابل تامل در خصوصی‌سازی باشگاه‌های ورزشی که پس از واگذاری مورد توجه بیشتر قرار خواهد گرفت نحوه تقسیم حق پخش تلویزیونی است، زیرا در سراسر جهان حق پخش و البته کپی‌رایت رقابت‌های ورزشی یک ضرورت محسوب می‌شود. همچنین بین 40 تا 70 درصد درآمد یک باشگاه با حق پخش تامین می‌شود و البته این امر از سال‌ها پیش در ورزش ایران مطرح شد و صداوسیما هم قبول کرده بود که مبلغی را به‌عنوان حق پخش به باشگاه‌ها پرداخت کند و اختلاف اصلی بر سر مبلغ بود و بر این اساس قرار شد امسال 30 درصد به مبلغ سال گذشته حق پخش اضافه شود. براساس قانون 40 درصد به‌صورت مساوی بین باشگاه‌ها، 20 درصد برای تیم‌هایی که بیشترین تماشاگر را دارند، پنج‌درصد برای سازمان لیگ و پنج‌درصد برای هیات‌های فوتبال در نظر گرفته شده و بقیه مبالغ نیز براساس قانون در بخش‌های مختلف هزینه می‌شود. با گذر از این موضوع برخی کارشناسان معتقدند توجه به تجربه سایر کشورها و آشنایی با نحوه مالکیت، مدیریت، نظارت، عملکرد مالی باشگاه‌های فوتبال و ارتباط آنها با الزام‌های حضور در بورس می‌تواند چراغ راهی باشد بر جاده تاریک و پر از سنگلاخ خصوصی‌سازی فوتبال ایرانی.

بـراسـاس آمــار، تـعداد باشگاه‌های ورزشی موجود در بورس‌های مختلف اروپا به 40 باشگاه می‌رسد. در دو دهه گذشته در راه تجاری شدن فوتبال حرفه‌ای در کشورهای مختلف، تغییرات بزرگی اتفاق افتاده است که از جمله این موارد می‌توان به تبدیل بسیاری از باشگاه‌ها به شرکت‌های سهامی عام، ورود برخی از باشگاه‌ها به بورس‌های مختلف، تغییر در منابع کسب درآمد و نحوه و ترکیب مخارج، حرفه‌ای شدن لیگ‌ها، نحوه اداره و مدیریت، نظارت، حسابداری و ارتباط میان مدیران تیم‌های مختلف و هواداران آنها در باشگاه‌های مختلف اروپا اشاره کرد. به‌عنوان نمونه از کشور انگلیس به‌عنوان مبتکر ایده تبدیل باشگاه‌های ورزشی به شرکت سهامی عام و به دنبال آن ورود این باشگاه‌ها به بورس نام برده می‌شود. انگیزه اصلی ورود باشگاه‌های ورزشی به بازار سهام جلب سرمایه‌های کوچک و بزرگ سرمایه‌گذاران و هواداران است که توسعه کیفی و کمی باشگاه‌ها را به همراه دارد. این ایده در حالی توسط برخی از کشورها نظیر ایتالیا، فرانسه، آلمان و اسپانیا در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است که این روند در فوتبال انگلیس به دلیل سودآور نبودن باشگاه‌های ورزشی در حال تغییر جهت به سوی شکل‌های دیگر اداره و مالکیت باشگاه‌ها است.
 «روش مشارکت مردمی» که براساس آن باشگاه به مالکیت اعضای خود که همان مشتریان یا هواداران باشگاه هستند درمی‌آید، به‌عنوان کلید اصلی حل مشکلات باشگاه‌های انگلیس شناخته شده‌اند و به مرور زمان در عرصه فوتبال مورد آزمون قرار می‌گیرند.
استفاده از این روش‌ها و اتخاذ تدابیر ویژه در مورد افزایش درآمد و کاهش هزینه‌های باشگاه‌ها، چشم‌انداز مثبتی از صنعت و باشگاه‌های فوتبال در آینده را نوید می‌دهد.