طرح دوباره محدودیت تولید و عرضه نفت از سوی اعضای اوپک / راهکارهای تکراری برای افزایش قیمت نفت خام

افزایش قیمت نفت در بازارهای بین المللی مهم ترین خواسته کشورهای تولید کننده است، با وجود این هنوز برای دستیابی به این خواسته هیچ روش یا اقدام واقعی در این باره صورت نگرفته، با این حال با نزدیک شدن به زمان برگزاری نشست اوپک، باردیگر بحث بر سر کنترل عرضه این ماده خام مطرح شده است.

رویترز در خبری که دیروز منتشر کرد بر افزایش قیمت نفت بر اثر طرح فریز نفتی تاکید کرده و خبر داده که «با مطرح شدن دوباره طرح فریز نفتی توسط برخی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت جهانی طلای سیاه در ساعات نخست معاملات روز دوشنبه در بازارهای جهانی بالا رفت.»

ایرنا به نقل از این خبرگزاری نوشته: «قیمت تحویل آتی هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا در ساعت 5:36 صبح روز دوشنبه به وقت گرینویچ در بازار نایمکس نیویورک 0.5 درصد نسبت به آخرین قیمت جمعه گذشته افزایش پیدا کرد و به 41 دلار و 99سنت رسید. قیمت آتی نفت برنت دریای شمال نیز در بازار لندن با 0.5درصد افزایش در مقایسه با قیمت پایان روز جمعه گذشته به 44 دلار و 47 سنت در هر بشکه رسید. این افزایش قیمت به دنبال درخواست برخی کشورهای اوپک برای محدودکردن تولید نفت که مدت زیادی است از تقاضا پیشی گرفته، اتفاق افتاد.»

«مت اسمیت» از شرکت کلیپر دیتای آمریکا نیز به رویترز گفت: ونزوئلا، اکوادور و کویت اعلام کرده اند از بررسی دوباره طرح فریز نفتی حمایت می کنند. اما به نظر می رسد این طرح مانند دفعه گذشته باز هم به تصویب نرسد، زیرا اعضای تاثیرگذار اوپک در این زمینه شامل عربستان سعودی، عراق و ایران همچنان برای به دست آوردن سهم بازار با یکدیگر رقابت می کنند. اگر چنین توافقی صورت نگیرد، رقابت برای به دست آوردن سهم بازار از طریق افزایش تولید و تخفیف دهی، قیمت های نفت را باز هم به طرف پایین سوق خواهد داد.

وال استریت ژورنال هم در یک گزارش به احتمال بررسی مجدد طرح فریز نفتی پرداخته و به نقل از یک منبع آگاه نوشته: «با توجه به افزایش تولید نفت ایران به سطح پیش از تحریم، تعدادی از اعضای اوپک می خواهند بار دیگر ایده وضع محدودیت بر تولید نفت (فریزنفتی) در نشست مهرماه این سازمان در الجزایر مطرح شود.»

به گفته این روزنامه «این کشورها که شامل ونزوئلا، اکوادور و کویت هستند می خواهند 14 عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و برخی تولیدکنندگان اصلی غیر اوپک مانند روسیه، بار دیگر شانس خود را برای همکاری با یکدیگر در راستای محدود کردن سطح تولید نفت بیازمایند. اقدام پیشین به این منظور که در 17 آوریل 2016 (29 فروردین 1395) در دوحه انجام شد، به دلیل مخالفت عربستان سعودی و به بهانه خودداری ایران از پیوستن به طرح فریز نفتی، ناکام ماند.»

همراهی مشروط

طرح فریز نفتی در آخرین نشست اوپک توسط ایران مورد موافقت قرارنگرفت و عربستان نیز همراهی با این طرح را منوط به پذیرش ایران کرد اما بیژن زنگنه، وزیر نفت صراحتا اعلام کرد: «ایران تحت هیچ شرایطی نمی تواند از حق و سهم تاریخی خود از بازارهای جهانی نفت خام صرف نظر کند.»

او در یک برنامه زنده تلویزیونی همراهی روسیه برای همکاری با اعضای اوپک را به فال نیک گرفت.

گرچه فریز را کافی نمی دانیم اما به عنوان قدم اول این اقدام را علامت مثبتی به بازار دانسته و از آن حمایت می کنیم. البته تولید کنندگان باید واقعیت «بازگشت ایران به بازار» را درک کنند.

او باتاکید بر اینکه ایران نمی تواند میزان فروش نفت خود را به اندازه ژانویه 2016 فریز کند، به بهبود بازار نفت ایران پس از لغو تحریم ها اشاره کرد و توضیح داد مهم ترین خواسته مردم ما در رفع تحریم ها افزایش فروش نفت بوده و اگر بخواهیم به ژانویه 2016 برگردیم در واقع به شرایط پیش از تحریم بازگشته ایم که این کار برای ما امکان پذیر نیست.

با تمام این تفاسیر ماجرای فریز نفت به سرانجام نرسید اما با نزدیک شدن به نشست آینده اوپک در مهرماه امسال بازهم زمزمه های اجرای این طرح بازارهای نفتی را تحت تاثیر قرار داده است.