آیا استفاد از تجهیزات نفتی داخلی ریسک پروژه ها را افزایش می دهد / سازندگان داخلی صنعت نفت در انتظار حمایت همه جانبه دولت

برخی مدیران پروژه های نفتی ترجیح می هند از تجهیزات خارجی استفاده کنند، زیرا این باور وجود دارد که استفاده از تجهیزات نفتی داخلی ریسک پروژه ها را افزایش می دهد. این در حالی است که سازندگان داخلی، باور مدیران دولتی را قبول ندارند و تنها راهکار برون رفت را حمایت مادی و معنوی دولت می دانند.

ارقام متعددی از خودکفایی صنعت نفت ایران از سوی مسئولان دولتی و بخش خصوصی اعلام می شود، به طوری که بیش از 70درصد از تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت، با تولیدات داخل قابل تامین است اما وقتی درد دل تولیدکنندگان باز می شود، به بی مهری نسبت به خود و علاقه شدید مدیران دولتی به محصولات خارجی ختم می شود. با این وجود برخی معاونان و مدیران پروژه های نفتی براین باورند که استفاده از تجهیزات نفتی ریسک را در پروژه ها افزایش می دهد. حال این سوال به طور جدی عنوان می شود که تکیه بر توان داخلی، ریسک پروژه های نفتی را افزایش می دهد؟

محمدرضا مقدم، معاون وزیرنفت در امور پژوهش و فناوری دراین باره به «فرصت امروز» می گوید: وزارت نفت برای حمایت از سازندگان داخلی 10 قلم کالای اساسی نفت را مشخص کرد که اساس این کار بلوغ فناوری و ساخت بود که در حوزه تحقیق و توسعه سازندگان و طراحی مهندسی بروز و ظهور یافته است. بدون شک اگر این مسیر به درستی طی شود، جایی برای نگرانی نسبت به کالا و تجهیزات نفتی وجود ندارد، زیرا راهی که انتخاب کردیم درست است.

وی معتقد است اگر طراحی مهندسی درست باشد ریسکی وجود ندارد و کالا قابل رقابت و از نظر کیفیت قابل اتکاست.

این مقام مسئول در وزارت نفت، می گوید: در چند سال گذشته تحولاتی در سازندگان در رسیدن به بلوغ فناوری ایجاد شده است و تلاش بر این بود استانداردهای فناوری، ساخت و تجارت را رعایت کنند تا به سطح بالایی از این استانداردها دسترسی داشته باشند. این استانداردها چراغ راه سازندگان شده است تا به استانداردهای بین المللی دست یابند که بتوانند ریسک تولید محصول را کاهش دهند. در حقیقت رعایت استانداردها، کیفیت محصولات را ارتقا می دهد تا فاقد ریسک شوند. بر این اساس سازندگان داخلی باید بیش از گذشته تلاش کنند تا با انتقال تکنولوژی و دستیابی به استانداردهای بین المللی بتوانند در عرصه رقابت با شرکت های خارجی حرفی برای گفتن داشته باشند.

بهرام بارانی، مدیرعامل شرکت طراحی، مهندسی و ساخت کمپرسور بارون با بیان اینکه سازندگان داخلی با غیرت وتلاش بسیار موفق شدند بسیاری از محصولات مورد نیاز صنعت نفت را تامین کنند، به «فرصت امروز» می گوید: اقلام تولید شده در کشور در مقایسه با برخی محصولات خارجی از جمله ژاپن، چین و ایتالیا شرایط بهتری دارد و اینکه گفته شود تجهیزات نفتی داخلی ریسک پروژه ها را افزایش می دهد، مختص تولیدات داخلی نمی تواند باشد.

وی با بیان اینکه سازندگان داخلی بعد از لغو تحریم ها دچار نگرانی شده اند، می افزاید: با وجود تاکید رهبری برای استفاده از محصولات ساخت داخل، مدیران باوری به استفاده از این محصولات ندارند، با این وجود با مهندسی معکوس بسیاری از تجهیزات نفتی موردنیاز این صنعت بومی سازی شده و حتی استانداردهای IPA را کسب کرده اند. سازندگان داخلی بارها به عدم حمایت وزارت صنعت و معدن اشاره کرده اند و در این میان بعضا از حمایت های وزارت نفت سخن گفته اند. بارانی نیز به عنوان یکی از سازندگان چنین عقیده ای دارد و اعلام می کند: سازمان بازرسی کل کشور نیز موانعی برای حمایت از ساخت داخل ایجاد کرده است، در این شرایط چگونه می توان انتظار داشت ریسک تولید و استفاده از محصولات داخلی کاهش یابد؟

بعــد از لغــوتحــریــم هــا، تولیدکنندگان تجهیزات نفتی برنامه های متعددی را در دستور کار خود قرار دادند که عمده آن صادرات محصولات شان به کشورهای اطراف بود. مدیرعامل شرکت طراحی، مهندسی و ساخت کمپرسور بارون در این خصوص می گوید: تولیدات ما در داخل کشور بازاری ندارد و در رقابت با محصولات خارجی اقبال کمتری داریم از این رو در شرایط کنونی به صادرات فکر می کنیم. اما در این باره محمود تبریزی، مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران با بیان اینکه سازندگان داخلی زمانی می توانند با محصولات باکیفیت تر خارجی رقابت کنند که دولت از آنها حمایت مادی و معنوی داشته باشد، به «فرصت امروز» می گوید: برخی کالاهای ساخت داخل توان رقابت با محصولات مشابه خارجی را دارند، اما در برخی اقلام پیچیده و خاص صنعت نفت، این امکان وجود ندارد زیرا تولیدکنندگان داخلی کمتر از یک دهه است که به این تکنولوژی دست یافته اند اما شرکت های خارجی بیش از 50 تا 100 سال است که در این بخش صاحب تکنولوژی هستند.

تبریزی با وجود پذیرش تفاوت کیفیت اقلام خاص صنعت نفت داخلی و خارجی، این مهم را قبول ندارد که در برخی مواقع استفاد از تجهیزات نفتی داخلی ریسک پروژه ها را افزایش می دهد و می گوید: این گفته صحت ندارد. مواد اولیه مورد استفاده توسط سازندگان خارجی، به مراتب بهتر و با کیفیت تر از مواد اولیه داخل کشور است اما سازندگان داخلی باتلاش هایی که کرده اند در برخی زمینه ها موفقیت هایی را کسب کرده اند. این سازنده داخلی در پاسخ به این پرسش که آیا تولیدکنندگان داخلی صنعت نفت برنامه ای برای جبران عقب ماندگی خود ندارند و همواره این انتظار را دارند که دولت از آنها حمایت کند؟ می گوید: دولت باید در قراردادهای جدید خود از شرکت های بزرگ بخواهد تکنولوژی های روز را به کشور منتقل سازند زیرا سازندگان داخلی شاید بتوانند تامین مالی کنند اما اگر برنامه دولت خرید محصولات داخل نباشد، پیشرفت ما سرانجامی نخواهد داشت.