سعدی، آینه، شمعدان و چیزهای دیگر

اینکه هر فروشنده‌ای از کسادی بازار می‌نالد و هر خریداری هم از قیمت‌های بالا آه و فریادش به آسمان رسیده، داستان دیروز و امروز نیست و حتما فردا هم ادامه دارد و کلا داستان دنباله‌دار چند سال اخیر بوده است. اما این آه و واویلاها تا چه حد واقعی است؟! آماری وجود دارد که مثلا کم شدن خرید کالای خاصی را در سال‌های اخیر نشان دهد؟ تعداد خریداران یک بازار هیچ‌گاه کمتر شده است؟
صرف‌نظر از مثبت یا منفی بودن جواب سوال‌های فوق، وقتی به دل بازار کالاهای مختلف سر بزنید، با حقایقی مواجه می‌شوید که دود از کله شما بلند می‌شود. من مطمئن هستم که این داستان دود از کله بلند شدن ریشه در یک واقعیت محض دارد. چون به هر کسی بگویید آیینه و شمعدان عروس‌خانم‌های ایرانی 30 میلیون تومان است، دود از کله اش برمی‌خیزد. این حادثه (واقعا حادثه) درحالی رخ می‌دهد که میلیون‌ها نفر از وام 3میلیونی ازدواج کلافه و عاصی شده‌اند. از طرفی یکی از خوبی‌های گزارش‌های میدانی این است که ممکن است چند آدم عجیب پیدا شوند که از گفتن حقیقت ابایی ندارند. درحالی‌که اگر همین سوالات را از مسئولان ذی‌ربط بپرسید با هزار احتیاط و پیچیدن حرف‌شان در هزاران متر ملحفه، آخر سر چیزی می‌گویند که از قبل خودت هم می‌دانستی. به همین دلیل ما زدیم به دل بازار تا آدم‌های کف بازار به ما حقایقی را بگویند که جالب و البته تعجب‌برانگیز و قابل تامل‌اند.

چهارراه فرهنگی- اقتصادی تهران
طفلکی سعدی هر چه توش و توان داشت در طبق اخلاص نهاد تا شعرش اوجی بگیرد و نامش با شعرش جاودان شود البته این اتفاق افتاد  اما امروزه کیف، کفش، شلوار جین، چمدان، آیینه و شمعدان و لوسترهای چینی و غیره هم با نام سعدی و آن هم چهارراه سعدی گره خورده و در ذهن خریداران جاودان شده‌اند. چیزی که سعدی فکرش را هم نمی‌کرد. چهارراه سعدی را می‌توان یکی از مهم‌ترین چهارراه‌های ایران دانست. حجم بالای مبادلات اقتصادی به‌واسطه وجود چندین بازار در این چهارراه موجب شده تا مشتریان و خریداران زیادی روز خود را در مراکز بورس شب کنند. خیابان منوچهری که یک سرش می‌خورد به همین چهارراه، بورس آیینه‌وشمعدان و لوستر تهران است. از لوسترهای کریستال گرفته تا لوسترهای چوبی چینی‌الاصل.

بانوان مشتریان اصلی بازار
وارد هر مغازه‌ای که می‌شوی مشتریانی که اغلب خانم هستند در حال تماشای تلالو کریستال‌هایی هستند که قرار است یکی از آنها زیر سقف خانه‌شان آویزان شود. قیمت‌ها را می‌پرسند و به مغازه بعدی می‌روند. انتخاب سخت است. قیمت‌ها هم به نظر من به‌عنوان یک خبرنگار با حقوق متوسط زیاد است ولی به نظر نمی‌رسد دلیل عدم انتخاب مراجعه‌کنندگان قیمت باشد. چون طی صحبتی که با فروشندگان این بازار داریم، یکی از آنها از فروش خوب و بالای لوستر در ماه‌های تابستان سخن می‌گوید. این فروشنده که به نظر می‌رسد روزهای میانسالی را پشت سر می‌گذارد، در رابطه با فروش در ماه‌های گرم سال می‌گوید: تابستان معمولا مراسم عقد و عروسی زیاد برگزار می‌شود و فروش لوازمی مانند آیینه‌وشمعدان و لوستر هم افزایش چشمگیری دارد. این فروشنده در ادامه اضافه می‌کند که بازار لوستر و آیینه‌وشمعدان رونق بالایی دارد. درآمد ماهانه فروشندگان به 40 میلیون تومان هم می‌رسد. حتی فروش‌های جالب توجهی هم دارند. وی بعد از گفتن این سخنان به گوشه مغازه‌اش می‌رود و آیینه‌ای را می‌آورد که از جنس نقره است. بسیار سنگین است. می‌گوید 30 میلیون تومان ارزش این آیینه و شمعدان‌های نقره‌ای آن است. خریداران زیادی هم دارد.

رهن 100 میلیونی در راسته آیینه‌ها
یکی دیگر از مغازه‌داران در مورد هزینه‌های رهن و اجاره این مغازه‌ها می‌گوید: به‌طور متوسط متراژ مغازه‌های این راسته بین 10 تا 50 متر است. 10 تا 15 میلیون تومان هزینه اجاره و 100 میلیون تومان هم هزینه رهن است. با توجه به درآمد ماهانه‌ای که به نظر می‌رسد تا 40 میلیون تومان است، 10 میلیون خیلی به چشم نمی‌آید. کمااینکه خود این فروشندگان می‌گویند همین مغازه‌های 10 تا 12 متری که دو سال پیش 90 میلیون تومان ارزش داشت، در حال حاضر نزدیک به 6 میلیارد تومان خریدوفروش می‌شوند.

چینی اما با نام اتریش و ایتالیا
کریستال‌های اتریش همیشه مشهور و مرغوب بوده‌اند. ایتالیا هم لوسترهایش شهره عام و خاص است. بدنه برنزی لوسترها هم ساخت ایران است. اما فروشندگان در مقابل سوال خریداران مبنی بر کجایی بودن این اجناس فقط دو کلمه می‌گویند: اتریش و ایتالیا. یکی از فروشندگان می‌گوید اصلا مشتریان هیچ شناختی از اجناس ندارند و تنها کافی است که به آنها بگویی ایتالیایی است. درحالی‌که کریستال‌ها همگی چینی است و بدنه لوسترها هم برنز است و ساخت ایران. لوسترهای چوبی هم که این روزها طرفداران زیادی در بازار دارند، همگی چینی هستند. کیفیت پایینی دارند و معمولا دوام زیادی هم ندارند. البته فروشندگان فروش بالا را همچنان از آن لوسترهای کریستال می‌دانند. قیمت لوسترها بسته به میزان کریستال به کار رفته در آنها و تعداد شاخه‌هایشان متنوع است.