فقط 7درصد نان مصرفی، صنعتی است

در پروسه تولید نان، به نانی صنعتی گفته می‌شود که از ابتدای خط تولید که آرد وارد سامانه می‌شود تا مرحله بسته‌بندی، کار تقریبا بدون دخالت دست انجام شود و کیفیت پختش کاملا تحت کنترل باشد که برای بدن و تغذیه نیز مفیدتر است. اما آنچه باید به آن اشاره کرد عمر کوتاه حضور نان‌های صنعتی در بازار ایران است، نان‌هایی که با شکل و شمایل جدید خود سر از قفسه‌های فروشگاه‌های ریز و درشت شهر درآورده‌اند اما مسئله اساسی این است که هنوز هم نان‌های سنتی گوی سبقت را در چنگال آهنین خود دارند.

از طرفی به لحاظ قیمتی نیز هنوز نان‌های سنتی از قیمت کمتری نسبت به نان‌های صنعتی برخوردارند. مسئله‌ دیگری که می‌توان به عنوان مانعی برای رشد بازار نان‌های صنعتی از آن یاد کرد، غذاهای سنتی ایرانیان است. غذاهایی چون آبگوشت به‌جز نان سنگک با هیچ نان دیگری به مذاق ایرانیان خوش نمی‌آید. اما با وجود همه موارد یادشده، نان صنعتی وارد بازار شده است. البته با استراتژی‌هایی متفاوت و البته متنوع.

شهرام مردافکن، مدیرفروش شرکت ثمین نان سحر در مورد مسائلی که تولیدکننده‌های نان‌های صنعتی با آنها مواجه هستند، به «فرصت امروز» می‌گوید: یکی از مسائلی که بازار نان صنعتی با آن مواجه است، عادت‌های غذایی مردم ایران است. مثلا در همه جای دنیا نان را سرد خریداری می‌کنند و گرم می‌خورند. اما در ایران برعکس است که همین امر بیماری‌ها و مشکلاتی را برای تندرستی مردم ایجاد می‌کند. از طرفی روند رو به رشد زندگی شهری موجب شده که عادت خریداری نان برای هر وعده غذایی به‌صورت جداگانه هم از زندگی مردم حذف شود. بنابراین یا در یک نوبت نان را برای چند وعده غذایی خریداری می‌کنند یا از سوپرمارکت‌ها نان‌های بسته‌بندی سنتی را می‌خرند. عدم آشنایی با خصوصیات نان‌های صنعتی و ویژگی‌های تندرستی‌آفرینی این گونه نان‌ها هم مانع دیگری برای نان‌های صنعتی است.

مردافکن در ادامه صحبت‌هایش اشاره‌ای هم دارد به میزان مصرف‌ و تنوعی که در این زمینه وجود دارد: نان صنعتی در حال حاضر 5 تا 7درصد از نان مصرفی مردم را تشکیل می‌دهد. البته این رقم 3درصد بوده که با فرهنگ‌سازی و آموزش‌های گوناگون به این میزان رسیده است. از طرفی با ایجاد تنوع در تولید نان‌های صنعتی می‌توان زمینه‌های رشد بازار این ماده غذایی را فراهم کرد. ماشین‌آلاتی با تکنولوژی پیشرفته، بهبوددهنده‌های متنوع و وجود آموزشگاه برای شیوه‌های پخت می‌تواند این صنعت را سر پا نگه دارد. این مدیر فروش یکی دیگر از استراتژی‌های مفید فایده برای گسترش این بازار را تنوع این‌گونه نان می‌داند. وجود بیش از 120نوع نان صنعتی در بازار موجب شده تا مشتری که وارد فروشگاه‌ می‌شود با انبوهی از نان‌های متنوع مواجه شود که می‌تواند انتخاب‌های زیادی از میان‌شان داشته باشد.

از طرفی تولیدکنندگان نان‌های صنعتی با توجه به ویژگی‌های درمانی این نان‌ها موجب شده‌اند بازار ویژه‌ای در این زمینه ایجاد شود. با توجه به زمینه‌های موجود و بیماری‌های فراوانی که گریبان‌گیر افراد شده و تجویز نان‌هایی مانند سبوس‌دار برای افرادی که با فقر آهن مواجه هستند و غیره، بازارهایی در این زمینه ایجاد شده است. مثلا بیش از 10نوع نان سبوس‌دار با درجات مختلفی از سبوس در بازار ایران به فروش می‌رسد که نشان از گرایش روزافزون مردم به این نوع نان‌ها و بالا رفتن آگاهی مردم در مورد ویژگی‌های مواد‌غذایی که مصرف می‌کنند، دارد. پس بازار این نان‌ها رو به رشد است. به همین دلیل هم هست که از حدود 10سال پیش تاکنون افراد زیادی به سمت احداث تولیدی‌هایی در این زمینه گرایش یافته‌اند تا جایی که زمینه‌های سوءاستفاده هم در این‌باره رواج یافته است.

با توجه با آمار و ارقام وزارت بهداشت بیش از 100پروانه تولیدی در این زمینه صادر شده است. اما مردافکن معتقد است که از این تعداد تنها حدود 20تولیدی فعال در این زمینه کار می‌کنند و بسیاری تنها به این دلیل پروانه دریافت کرده‌اند که از مزایایی چون وام‌ بهره‌مند شوند! اما همان‌طور که در سطور بالا هم اشاره شد، نان صنعتی تنها کمتر از 7درصد از نان مصرفی ایرانیان را تشکیل می‌دهد و هنوز مردم نان‌های سنتی را ترجیح می‌دهند. بنابراین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این مسئله است که آیا تولیدکنندگان نان‌های صنعتی به دنبال گرفتن جایگاه سنتی‌ها هستند یا آنها را خطری برای خود می‌دانند؟

مدیرفروش ثمین نان سحر در این رابطه می‌گوید: نان سنتی جزئی از فرهنگ ایرانی است و اصلا هم قرار نیست که فرهنگ ایرانی پاک شود و رسوخ چندین‌ سده‌ای این نوع از نان‌ها در حافظه مردم مسئله‌ای پاک‌شدنی نیست. از طرفی تنها هدف یک تولیدکننده نان صنعتی این است که نان صنعتی حداقل یک وعده از وعده‌های سه‌گانه غذایی ایرانیان را تشکیل دهد.

برای رواج این فرهنگ دست به اقداماتی هم زده‌اند. مثلا قراردادن بروشورهایی در مورد ویژگی‌ نان‌ها در بسته‌بندی‌شان یکی از این راهکارهاست.